Το «κενό» που δημιουργείται ενόψει εκλογών τον Φεβρουάριο στην Κύπρο –κυβέρνηση που αποχωρεί, νέα που προσπαθεί να βρει τους βηματισμούς της– αλλά και η οσονούπω είσοδος και της Ελλάδος σε προεκλογική περίοδο, θα τύχει αξιοποίησης από την Τουρκία για εφαρμογή σχεδιασμών της. Η κατοχική Τουρκία, που επίσης βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο, επιδιώκει να κερδίσει πόντους εσωτερικά προωθώντας ταυτόχρονα διαχρονικούς επεκτατικούς σχεδιασμούς της στην περιοχή. Τα δεδομένα, που διαμορφώνονται σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο, είναι αρκούντως ανησυχητικά. Ο κίνδυνος η Άγκυρα να αξιοποιήσει τις εσωτερικές διεργασίες σε Ελλάδα και Κύπρο είναι ορατός και προφανώς δεν μπορεί ποσώς να υποβαθμιστεί, φτάνει να αξιολογούνται συνεχώς τα δεδομένα και οι τουρκικές κινήσεις.
Η κατοχική Τουρκία με τη διαμόρφωση και την προώθηση της στρατηγικής της «Γαλάζιας Πατρίδας» επιδιώκει προφανώς να θέτει διεκδικήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Θεωρεί ότι μέσα από την «Γαλάζια Πατρίδα» μπορεί να διεκδικήσει και να κατακτήσει ζωτικό χώρο. Η πρακτική είναι γνωστή. Αμφισβητεί, γκριζάρει, αξιώνει, τα θέτει στην ατζέντα και στη συνέχεια είτε διά των διαπραγματεύσεων είτε διά της ισχύος, επιβάλλει τετελεσμένα.
Η λογική της Τουρκίας είναι η πακετοποίηση. Δηλαδή ευρωτουρκικά και Κυπριακό να αντιμετωπιστούν ως πακέτο και να συζητηθούν. Ο Ερντογάν θέλει να σύρει την Ελλάδα, αλλά και την Κύπρο, παράλληλα ή και μαζί, σε μια συζήτηση εφ’ όλης της ύλης. Τούτο μπορεί να συνδεθεί και με τα ενεργειακά. Η Άγκυρα σε κάθε συζήτηση προτάσσει τη θέση ότι δεν μπορεί να υπάρξει οποιαδήποτε απόφαση χωρίς τη συγκατάθεσή της. Δεν μπορεί όπως επαναλαμβάνει, για παράδειγμα, να αξιοποιηθεί φυσικό αέριο, χωρίς τη δική της εμπλοκή. Υποστηρίζει και επιχειρεί να επιβάλλει πως θα είναι μέρος του σχεδιασμού και του έργου. Θέλει ρόλο και μερίδιο.
Στα πλαίσια αυτά επιχείρησε να τα ξαναβρεί με χώρες της περιοχής, όπως το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Με το Τελ Αβίβ τούτο ξεκίνησε και έγιναν βήματα, παρά τις δυσκολίες και τις εκατέρωθεν επιφυλάξεις ως απόρροια της έλλειψης εμπιστοσύνης. Το είπε και τις προάλλες στη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Είπε ότι στόχος τους είναι να συνεργαστούν με το Ισραήλ στο πλαίσιο των κοινών συμφερόντων και του σεβασμού των «αμοιβαίων ευαισθησιών».
Με την Αίγυπτο οι συζητήσεις σταμάτησαν λόγω των διαφωνιών τους στα της Λιβύης. Την ίδια ώρα, η πρόσφατη συμφωνία Λιβάνου και Ισραήλ για καθορισμό μεταξύ τους θαλάσσιων συνόρων, έχει κινητοποιήσει τόσο τη Λευκωσία όσο και την Άγκυρα. Η Λευκωσία έστειλε αποστολή σε Βηρυτό και Τελ Αβίβ επειδή επηρεάζεται από τα συμφωνηθέντα. Ξεκίνησαν διαβουλεύσεις για να διορθωθεί το τριεθνές μετά την κατάληξη της συμφωνίας Ισραήλ-Λιβάνου. Η Άγκυρα πιέζει ώστε οι συνεννοήσεις των δυο χωρών να αφήσουν εκτός την Κυπριακή Δημοκρατία. Αυτό, ωστόσο, εκ των πραγμάτων φαντάζει αδύνατο. Δεν μπορεί να αγνοηθεί η Κύπρος, καθώς έχει συμφωνία τόσο με το Λίβανο όσο και με το Ισραήλ.
Τα επόμενα βήματα
Από τις κινήσεις που γίνονται σε ό,τι αφορά την Κύπρο, τα επόμενα βήματα της κατοχικής δύναμης συνίστανται στα εξής:
Πρώτο, θα διενεργηθούν γεωτρήσεις από το γεωτρύπανο «Αμπτουλάχ Χαμίντ Χαν» σε περιοχές νοτιοδυτικά της Κύπρου, σε αδειοδοτημένο θαλασσοτεμάχιο. Ένα δεύτερο σενάριο είναι να διενεργήσει νέες έρευνες σε περιοχή μεταξύ Κύπρου και Ρόδου.
Δεύτερο, έχει ξεκινήσει η προετοιμασία για ηλεκτρική διασύνδεση Τουρκίας και κατεχομένων. Πρόκειται για ένα έργο, το οποίο θα αποτελεί τη συνέχεια εκείνου που εφαρμόζεται ήδη μεταφέροντας νερό με υποθαλάσσιο αγωγό. Αυτές οι ενέργειες συνδέονται με κινήσεις προς την κατεύθυνση ενσωμάτωσης, προσάρτησης των κατεχομένων.
Τρίτο, προχωρεί αμφισβητώντας έδαφος στη νεκρή ζώνη και καταλαμβάνοντας μέρος της. Περαιτέρω, συνεχίζει τις κινήσεις για εποικισμό της περίκλειστης περιοχής της Αμμοχώστου.
Τέταρτο, η Άγκυρα πιέζει ασφυκτικά το κατοχικό καθεστώς να επισπεύσει παράνομες πολιτογραφήσεις Τούρκων εποίκων. Αυτό αποσκοπεί στη μείωση του ρόλου των Τουρκοκυπρίων στην πολιτική ζωή και την οικονομία των κατεχομένων. Η προώθηση εποίκων στις δομές του κατοχικού καθεστώτος.
Σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο, η αξίωση για λύση δυο κρατών έχει τεθεί στην ατζέντα, προωθείται συστηματικά και μεθοδικά από το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών. Τι θέλει ακριβώς η Άγκυρα; Θέλει να κτιστεί ένα τείχος και να χωρίσει το βόρειο κατεχόμενο τμήμα του νησιού από τις ελεύθερες περιοχές, τις οποίες ελέγχει η Κυπριακή Δημοκρατία; Όχι. Θέλει δυο κράτη, που θα λειτουργούν υπό μια συνομοσπονδιακή ομπρέλα καθώς θέλει και επιδιώκει τον πλήρη έλεγχο του νησιού. Άλλωστε σε ένα πλήρη διαχωρισμό η τουρκική πλευρά δεν θα έχει πρόσβαση στον φυσικό πλούτο ολόκληρης της νήσου.
Στα πλαίσια της τακτικής της προώθησης των δυο κρατών εντάσσεται και η επιμονή της τουρκικής πλευράς για τη σύναψη χωριστής συμφωνίας ΟΗΕ-ψευδοκράτους για να μπορεί να δρα και να λειτουργεί η Ειρηνευτική Δύναμη (ΟΥΝΦΙΚΥΠ) στα κατεχόμενα. Τα Ηνωμένα Έθνη δεν μπορούν να συνάψουν τέτοια συμφωνία καθώς με βάση τις αποφάσεις του Διεθνούς Οργανισμού, αυτό μπορεί να γίνει μόνο με την Κυπριακή Δημοκρατία (ψήφισμα 186/1964). Ωστόσο, η Άγκυρα φαίνεται αποφασισμένη να επιμένει προκαλώντας κρίση. Τον Ιανουάριο, που θα συζητηθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας η ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ για έξι ακόμη μήνες, η Τουρκία ενδέχεται να προκαλέσει κρίση επειδή δεν θα ζητηθεί η συγκατάθεση της και θα υλοποιήσει τις απειλές ότι θα εκδιώξει την Ειρηνευτική Δύναμη από τα κατεχόμενα απαγορεύοντας τη διακίνηση της. Η Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών διαθέτει δυο στρατόπεδα στην κατεχόμενη Κύπρο και μικρό αριθμών παρατηρητήριων.
Μάχη για νέο Αρχιεπίσκοπο με φόντο το ουκρανικό
Ο θάνατος την περασμένη Δευτέρα, του Προκαθήμενου της Εκκλησίας της Κύπρου, Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Β΄, δρομολογεί εκλογές διαδοχής. Οι εκλογές στην Εκκλησία της Κύπρου έχουν μικτό χαρακτήρα. Ψηφίζουν οι πολίτες και οι τρεις επικρατέστεροι (τριπρόσωπο) τίθενται ενώπιον της Ιεράς Συνόδου, που θα εκλέξει τον Αρχιεπίσκοπο.
Η μακρά περίοδος κατά την οποία ο Αρχιεπίσκοπος αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας είχε οδηγήσει πολλούς από τους μητροπολίτες στην προετοιμασία του εδάφους για να διεκδικήσουν το θρόνο. Κάποιοι έστησαν ήδη επιτελεία! Η αναμέτρηση για την εκλογή νέου Αρχιεπισκόπου –πέραν από τις προσωπικές φιλοδοξίες των διεκδικητών– συνδέεται, μεταξύ άλλων και με τις διαφωνίες που εκφράσθηκαν για το Ουκρανικό. Ο Αρχιεπίσκοπος είχε αποφασίσει προκαλώντας την αντίδραση κάποιων Συνοδικών να μνημονεύει τον μητροπολίτη Κιέβου. Υιοθέτησε προφανώς την επιλογή αυτή σε συνεννόηση με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και την Εκκλησία της Ελλάδος. Πρόκειται για ένα θέμα, που έχει και πολιτικές διαστάσεις. Για κάποιους είναι πρωτίστως πολιτικό θέμα και συνδέεται με τις επεκτατικές βλέψεις του καθεστώτος της Μόσχας. Η παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη στην κηδεία δεν μπορεί να θεωρείται τυχαία. Θα είναι το πρώτο ταξίδι Οικουμενικού Πατριάρχη στην Κύπρο μετά από 400 χρόνια! Η κάθοδός του, λοιπόν, στο νησί, στέλνει και ένα μήνυμα για την επόμενη ημέρα, για τη διαδοχή.
Σημειώνεται πως η Εκκλησία της Κύπρου πέραν από τον ιστορικό της ρόλο, διαθέτει ως θεσμό οικονομική δύναμη με επιρροή στο πολιτικό σύστημα και στην κοινωνία.
