Η χώρα μπήκε, με πρωτοβουλία της κυβέρνησης, κάτω από την σκιά ενός μεγάλου σκανδάλου σε έναν ευαίσθητο τομέα, αυτόν της υγείας. Δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς ορισμένες προφανείς πλευρές, που άλλωστε ήταν γνωστές: χορός μίζας, δωροδοκιών και διαπλοκής αγγίζει σχεδόν όλες τις δομές του συστήματος υγείας και συμπεριλαμβάνει κρατικούς λειτουργούς, επιτροπές, υπουργεία, πολιτικούς και φυσικά ΜΜΕ που παίζουν κι αυτά ιδιαίτερο ρόλο.
Σε όλα αυτά είμαστε συνηθισμένοι και το μυαλό μας μπορεί να τα αντιληφθεί.
Υπάρχουν πλευρές που δεν φωτίζονται επαρκώς, ή αφήνονται προς το παρόν στην άκρη, που όμως αποτελούν τις πιο κύριες επιδιώξεις της ανακίνησης του σκανδάλου Novartis.
Πρώτη κύρια πλευρά: Η ενεργός ανάμιξη των ΗΠΑ
Δεν είναι πρώτη φορά που η Novartis βρέθηκε στο στόχαστρο των αμερικάνικων υπηρεσιών στα πλαίσια του οικονομικού πολέμου που διεξάγεται ανάμεσα στις μεγάλες πολυεθνικές φαρμάκων. Η Novartis, γερμανικών και ελβετικών συμφερόντων, δέχεται πλήγματα από τους Αμερικάνους μέσα στον ανταγωνισμό και έχει πληρώσει αρκετά πρόστιμα στις ΗΠΑ για αθέμιτους τρόπους προώθησης των προϊόντων της.
Όμως η ανάμιξη του FBI στην ελληνική υπόθεση της Novartis δεν περιορίζεται απλά και μόνο στις οικονομικές πλευρές. Δηλαδή, ο στόχος δεν είναι απλά ο περιορισμός της δράσης (κύκλου εργασιών) της Novartis στην Ελλάδα προς όφελος αμερικάνικων εταιρειών, αλλά μέσω της υπόθεσης αυτής να προωθηθούν με αναβαθμισμένο τρόπο οι αμερικάνικοι σχεδιασμοί στην Ελλάδα και στην περιοχή. Το σκάνδαλο στηρίζεται σε στοιχεία και καταθέσεις που συνέλεξε το FBI και σε μια πρώτη φάση στοχοποιεί 10 πολιτικούς από τον χώρο της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ. Όχι 10 οποιουσδήποτε πολιτικούς, αλλά αυτούς που, στον έναν ή άλλον βαθμό, περιλαμβάνονται ανοικτά στην φιλοευρωπαϊκή πτέρυγα ή δεν ευθυγραμμίζονται με την πολιτική των ΗΠΑ σε όλες τις επιδιώξεις τους. Ο Πικραμένος δεν βρέθηκε τυχαία στην λίστα. Θεωρείται άνθρωπος των γερμανικών συμφερόντων στην Ελλάδα. Το ίδιο συμβαίνει με Βενιζέλο, Λοβέρδο, Αβραμόπουλο. Ο Σαμαράς και ο Γεωργιάδης στοχοποιούνται είτε ως εύκολοι στόχοι (Άδωνις), είτε σε μια προσπάθεια δημιουργίας ρήγματος εντός της Ν.Δ. προκειμένου να ωφεληθεί ο ΣΥΡΙΖΑ και να κάνει πιο εύκολα την δουλειά που του ανάθεσαν, ιδιαίτερα στο Μακεδονικό, αλλά και στις άλλες επιδιώξεις των ΗΠΑ στην περιοχή.
Το σκάνδαλο Novartis μπορεί να γίνει μοχλός αναδιάταξης του πολιτικού σκηνικού στην Ελλάδα όπου τον βασικό ρόλο θα έχουν οι ΗΠΑ που θα ρεγουλάρουν την ροή στοιχείων ή την συγκάλυψη πολλών πλευρών. Οι στοχεύσεις των ΗΠΑ δεν περιορίζονται απλά στα γεωπολιτικά ζητήματα της περιοχής. Δεν ξεχνούν πως με μια ανοικτά φιλοαμερικάνικη ελληνική κυβέρνηση μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα στη γερμανική πολιτική. Και ο Τσίπρας, τούτη τη στιγμή, τα παρέχει όλα αυτά. Με έναν τρόπο ο αμερικάνος πρέσβης Τζ. Πάιατ είναι ο σημαντικότερος πολιτικός σήμερα στην Ελλάδα
Με μια έννοια, το σκάνδαλο Novartis μπορεί να γίνει ρυθμιστής εξελίξεων και μοχλός αναδιάταξης όλου του πολιτικού σκηνικού όπου τον βασικό ρόλο θα έχουν οι ΗΠΑ που θα ρεγουλάρουν την ροή στοιχείων ή την συγκάλυψη πολλών πλευρών όταν θα το κρίνουν οι ίδιες.
Οι στοχεύσεις των ΗΠΑ δεν περιορίζονται απλά στα γεωπολιτικά ζητήματα της περιοχής. Δεν ξεχνούν πως μέσω του ευρωπαϊκού Νότου μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα στη γερμανική πολιτική. Επομένως, νοιάζονται και για το πώς θα έχουν μια ανοικτά φιλοαμερικάνικη διακυβέρνηση. Ακόμα περισσότερο, η εξασθενημένη από τα μνημόνια Ελλάδα μπορεί να πάρει το στάτους της αναβαθμισμένης σύμμαχης χώρας των ΗΠΑ στην περιοχή. Και ο Τσίπρας, τούτη τη στιγμή, τα παρέχει όλα.
Με έναν τρόπο ο αμερικάνος πρέσβης Τζ. Πάιατ είναι ο σημαντικότερος πολιτικός σήμερα στην Ελλάδα.
Δεύτερη κύρια πλευρά: Το σκάνδαλο ως μέσο ενός βολικού διπολισμού με πρωτοβουλία του ΣΥΡΙΖΑ
Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε στο τσεπάκι του από καιρό τη χρησιμοποίηση της σκανδαλολογίας, μαζί με την «καθαρή έξοδο», για να προετοιμάσει το κατάλληλο προεκλογικό πλαίσιο που ίσως να του εξασφάλιζε καλύτερα ποσοστά στις αναμετρήσεις που έρχονται. Από την υπόθεση των «κοινωνικών μερισμάτων» κέρδισε κάποιους πόντους μειώνοντας για λίγο τη διαφορά με τη Ν.Δ. Τώρα, με την υπόθεση Novartis, εκτιμά πως κάτι θα κερδίσει πάλι και ίσως ρεφάρει τις απώλειες από το Μακεδονικό (η επίσπευση της υπόθεσης έγινε και για να αλλάξει η ατζέντα από το «παράθυρο ευκαιρίας»). Ο διπολισμός ανάμεσα σε ΣΥΡΙΖΑ – Ν.Δ. που θα παρουσιάζεται σαν αντίθεση της προόδου με τη συντήρηση, σαν κύρια και βασική αντίθεση στην πολιτική ζωή, βοηθά την συσπείρωση γύρω από τα δύο κόμματα, εγκλωβίζει την πολιτική ζωή και δημιουργεί ένα νοσηρό κλίμα.
Ο τρόπος που ενορχηστρώθηκε η υπόθεση Novartis, δηλαδή ο χρόνος, η ενεργός ανάμιξη του Μαξίμου (με Παπαγγελόπουλο, Κοντονή, Τζανακόπουλο), η απίστευτη προχειρότητα, η κραυγαλέα απαλλαγή καραμανλικών παραγόντων ή άλλων πασοκικών από την υπόθεση, ο βρώμικος ρόλος δημοσιογράφων και εντύπων, η ίδια η διαδικασία στη Βουλή με μια επιτροπή που δεν θα κάνει τίποτα απολύτως, δείχνουν τον κυνισμό και τη μεθόδευση, δείχνουν την αθλιότητα συνολικά του πολιτικού κόσμου και βέβαια του ΣΥΡΙΖΑ.
Ο πολιτικός κόσμος της παρασιτικής Ελλάδας, των μνημονίων και της παγκοσμιοποίησης, δεν μπορεί να αντιληφθεί ότι είναι αναγκαία μια πολιτική εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας ώστε να υπάρξει διέξοδος της χώρας από την καθολική κρίση. Σε στιγμές κρίσιμες, διαλέγει διχαστικές πολιτικές για να διασώσει το κουφάρι του και να κερδίσει θέσεις έναντι των αντιπάλων του. Επίσης ραγιάδικα αποδέχεται όλα τα γκριζαρίσματα που επιβάλλονται. Η πόλωση ανάμεσα σε ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. το μόνο που κάνει είναι να λειτουργεί διαλυτικά για την χώρα και την κοινωνία
Τρίτη κύρια πλευρά: Η αβάσταχτη ελαφρότητα της πόλωσης σε συνθήκες ιδιαίτερα επικίνδυνες για την χώρα
Ο Τσίπρας νομίζει πως αφού έχει τη «βούλα» των ΗΠΑ, και όσο προχωρά στην υλοποίηση όσων του παράγγειλαν (βλέπε Μακεδονικό, Αλεξανδρούπολη, Σούδα κ.λπ.) όλα θα πνέουν πρίμα. Ξεχνά ο Τρίπρας, ή θέλει να μην σκέφτεται διόλου, πως τα Ίμια χάθηκαν για την Ελλάδα επί πρωθυπουργίας του, μόλις πρόκυψε ζήτημα Μακεδονικό ως «παράθυρο ευκαιρίας» και μόλις προχώρησε η «δίωξη» των 10 με τη γρήγορη επιστράτευση της υπόθεσης Novartis. Ο αντίπαλος (στην προκειμένη περίπτωση ο τούρκικος επεκτατισμός) διάλεξε την στιγμή και έδειξε πως τα Ίμια είναι τουρκικά στην πράξη.
Ο πολιτικός κόσμος της παρασιτικής Ελλάδας, των μνημονίων και της παγκοσμιοποίησης, δεν μπορεί να αντιληφθεί ότι είναι αναγκαία μια πολιτική εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας ώστε να υπάρξει διέξοδος της χώρας από την καθολική κρίση. Σε στιγμές κρίσιμες, διαλέγει διχαστικές πολιτικές για να διασώσει το κουφάρι του και να κερδίσει θέσεις έναντι των αντιπάλων του. Και όχι μόνο, αλλά ραγιάδικα αποδέχεται όλα τα γκριζαρίσματα που επιβάλλονται. Τα υπηρετεί, τα αναπαράγει τα διευρύνει. Η πόλωση ανάμεσα σε ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. δεν έχει τίποτα θετικό να δώσει παρά μόνο λειτουργεί διαλυτικά για την χώρα και την κοινωνία.
Η χώρα περιβάλλεται από πολλές απειλές και είναι πολλαπλά ναρκοθετημένη και εσωτερικά. Ο πολιτικός κόσμος, ανίκανος να αντιμετωπίσει την κατάσταση, θα γνωρίσει κι αυτός εκπλήξεις, διλλήματα και θα φανεί ότι αποτελεί μέρος του προβλήματος και καθόλου παράγοντας της λύσης.
Φάρμακο φαρμάκι…
Στη Βουλή πλακώθηκαν, λέει, για το ποιος μείωσε περισσότερο την φαρμακευτική δαπάνη. Πλακώθηκαν, λέει, για τη διαφθορά και το μιζάρισμα. Γι’ αυτό, ας πούμε δυο λόγια από άλλη σκοπιά.
Τα μέτρα που πήραν οι κυβερνήσεις στα μνημονιακά χρόνια για συμμάζεμα της φαρμακευτικής δαπάνης, οδήγησαν στο εξής αποτέλεσμα: η συμμετοχή των ασθενών στα φάρμακα από 10% το 2009 έφτασε το 2017 στο 30%, ενώ η κρατική δαπάνη (κράτος και ασφαλιστικά ταμεία) την ίδια περίοδο μειώθηκε κατά 57,7% παρόλο που οι ασφαλισμένοι πλήρωσαν κατά 43,1% μεγαλύτερη συμμετοχή!
Σε αυτά πρέπει να προσθέσουμε κι άλλες αλλαγές. Αρχικά τα φάρμακα της λεγόμενης «αρνητικής λίστας» (συνταγογραφούνται, αλλά δεν αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ), τα Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα (ΜΗΣΥΦΑ), των οποίων η τιμή πρόσφατα «απελευθερώθηκε» και πληρώνονται 100% από τους ασθενείς. Επίσης ότι τα φάρμακα σε λίγο θα κατακλύσουν και τα σούπερ μάρκετ και βέβαια να μην ξεχνάμε και τα 10 ευρώ που πληρώνουν οι ασθενείς στους γιατρούς για τη συνταγογράφηση.
Σύμφωνα με πανελλαδική έρευνα (HELLAS HEALTH VII), για την προμήθεια συνταγογραφούμενων φαρμάκων κάθε μήνα: 42% των ασθενών πληρώνει από την τσέπη του 10-50 ευρώ, 35% πληρώνει λιγότερο από 10 ευρώ, 8% πληρώνει 50-100 ευρώ, 3% πληρώνει 100-200 ευρώ, 1% πληρώνει 200-500 ευρώ και μόνο το 10% των ασθενών δεν καταβάλει κανένα ποσό.
Κάθε ασθενής πληρώνει από την τσέπη του περίπου 300 ευρώ ετησίως για ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις, το 21% των ασθενών αναφέρει ότι δεν έλαβε την ιατρική φροντίδα που είχε ανάγκη εξαιτίας του υψηλού κόστους, ενώ 60% των ασθενών που διακόπτουν τη θεραπεία τους, το κάνουν κυρίως λόγω οικονομικών προβλημάτων.
Ο πόλεμος των φαρμακευτικών κολοσσών
Ο αθέμιτος ανταγωνισμός, δηλαδή όσα καταμαρτυρούνται σήμερα στην Novartis, αποτελεί πρακτική όλων ανεξαιρέτως των πολυεθνικών φαρμάκου. Για παράδειγμα, μόνο τα τελευταία χρόνια, η Novartis και οι ανταγωνίστριες της εταιρείες έχουν αναγκαστεί σε σωρεία διακανονισμών, και έχουν καταβάλλει πολλά εκατομμύρια καθώς «πιάστηκαν» για «αθέμιτο ανταγωνισμό» από τις αρχές διαφόρων χωρών.
Μερικοί ακόμα αριθμοί μαρτυρούν πολλά: Ο τζίρος από τις εξαγωγές φαρμάκων το 2016 ήταν 318 δισ. δολάρια. Στην πέμπτη θέση των εξαγωγών βρίσκεται η φαρμακοβιομηχανία των ΗΠΑ (22,5 δισ. δολάρια) ενώ πρώτη είναι η Γερμανία (48,6 δισ. δολάρια) ακολουθούμενη από την Ελβετία (39,9 δισ. δολάρια), το Βέλγιο (26,5 δισ. δολάρια) και τη Γαλλία (22,8 δισ. δολάρια). Η Novartis είναι κυρίως γερμανικών και ελβετικών συμφερόντων…
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι η παγκόσμια φαρμακευτική αγορά ανήλθε σε 1,5 τρισ. δολάρια το 20167 με τις 10 μεγαλύτερες εταιρείες να κατέχουν σε αυτήν μερίδιο περίπου 40% (50% οι 15 πρώτες). Συγκεκριμένα, οι δέκα πρώτες πολυεθνικές φαρμάκου το 2016 είχαν έσοδα (τα ποσά σε δολάρια): Johnson & Johnson 72 δισ., Bayer 49 δισ., Novartis 49 δισ., Pfizer 53 δισ., Roche 51 δισ., Merck 40 δισ., Sanofi Genzyme 40 δισ., Gilead 30 δισ., Astra Zeneca 23 δισ. Glaxo Smith Kline 35 δισ. Το σύνολο των εσόδων τους ανήλθε σε 441 δισ. δολάρια.