Φεντερίκα Τζαρντίνι, καθηγήτρια Φιλοσοφίας και ακτιβίστρια
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στην Ιωάννα Κλεφτόγιαννη
Βρισκόταν από την πρώτη ημέρα στην ιστoρική κατάληψη του Θεάτρου Valle, στη Ρώμη (Teatro Valle Occupato), όπου έγιναν πράξη με όρους ιδανικούς τα οράματα της Άμεσης Δημοκρατίας, της αυτοδιαχείρισης και του πολιτισμού ως δημόσιου αγαθού. Η καθηγήτρια Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Roma 3 Φεντερίκα Τζαρντίνι, φεμινίστρια, ακτιβίστρια ενεργός πολίτης και ελεύθερος άνθρωπος, μίλησε στο Δρόμο της Αριστεράς για το στοίχημα και τις ιδιαιτερότητες του Valle (η Πολιτεία το σφράγισε πέρυσι τον Αύγουστο), για το στυγνό εκβιασμό που υφίσταται η Ελλάδα, αλλά και τις ελπίδες που δίνει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Σε τι σάς έκανε να ελπίζετε η εκλογή της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ;
Κατ’ αρχάς συνιστά ελπίδα το γεγονός ότι πανευρωπαϊκά οι πολιτικοί θεσμοί δεν είναι μόνο κεντροδεξιοί. Υπάρχει και μια κυβέρνηση της Αριστεράς. Ελπίζουμε ότι αυτή η κυβέρνηση θα οδηγήσει την Ευρώπη σε μια στροφή κατά της λιτότητας και σε ένα αληθινά συμμετοχικό μοντέλο διακυβέρνησης. Αν και κατανοώ ότι αισθάνεστε απομονωμένοι, διότι ακόμη κι αυτοί που διακηρύσσουν ότι είναι αριστεροί είναι υπέρμαχοι της λιτότητας!
Παρακολουθείτε το θρίλερ των διαπραγματεύσεων;
Δεν είναι θρίλερ, αλλά γουέστερν, με τον μοχθηρό ήρωα που καταστρέφει τους άλλους. Πιστεύω ότι αυτό που συμβαίνει με την Ελλάδα είναι στυγνός εκβιασμός. Δεν ξέρω ποιες συνέπειες θα είχε ένα Grexit, αλλά αναρωτιέμαι για την εναλλακτική μιας εξόδου σας από το ευρώ, παραμένοντας στην Ε.Ε.
Θα ήταν εφικτή μια συμμαχία του Νότου κατά του μοχθηρού Βορρά;
Η έλλειψη Δημοκρατίας στην Ευρώπη δεν επιτρέπει να δοθεί φωνή σε ενωτικές κινήσεις. Η συμμετοχική Δημοκρατία υποχωρεί και στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Η συμμετοχική Δημοκρατία γινόταν πάντως πράξη καθημερινά στο Valle…
Ναι. Όσοι ενώσαμε τις δυνάμεις μας στην κατάληψη από την πρώτη μέρα, για τη δημιουργία μιας νέας «γλώσσας», προερχόμαστε από διαφορετικά υπόβαθρα. Στο Valle συνυπήρχαν καλλιτέχνες, ακτιβιστές, άνθρωποι που δραστηριοποιούνται για τη διάσωση του περιβάλλοντος, άνθρωποι της γειτονιάς, ένα πλήθος όλων των ηλικιών εξαιρετικά ενεργό. Με τις περικοπές του 2011 πολύς κόσμος έμεινε στο δρόμο. Και ήρθε στο Valle. Ο καθένας έβρισκε τον δικό του τρόπο για να διασυνδεθεί. Η δύναμη του Valle ήταν η συλλογικότητα και το ότι έθετε ξανά στη βάση τους ζητήματα για τα κοινά. Ήταν ένα πείραμα που η κοινωνία ήταν έτοιμη να δεχτεί ένα ιστορικό πείραμα που συγκρούστηκε με την γραφειοκρατία.
Τι άλλαξε μετά τον πρώτο ενάμισι χρόνο στο Valle, οπότε άρχισε η αντίστροφη μέτρηση;
Το κλίμα άλλαξε μετά την άφιξη ενός δικηγόρου, μέσω του οποίου ξεκίνησε ένας αγώνας για τη νομιμοποίησή μας. Ήταν η αρχή του τέλους. Οι νομικές πράξεις που κινήθηκαν ακύρωσαν την πολιτική πράξη που ήταν η κατάληψη. Διότι η πολιτική συμμετοχή των πολιτών, αυτομάτως, αίρει οποιοδήποτε ζήτημα νομιμότητας. Ξαφνικά όμως εγέρθηκε το ερώτημα «είσαι νόμιμος ή όχι;».
Media και κρατική μηχανή αρχικά δεν επιτίθεντο…
Σιωπούσαν έως ότου τέθηκε το νομικό ζήτημα και η πολιτική υπόσταση του εγχειρήματος υποχώρησε. Το Valle εξασθένησε. Και η καμπάνια δυσφήμισής του έγινε καθημερινότητα. Πέρα απ’ το Valle, η νέα κυβέρνηση υπηρετεί πολιτικές καταστολής. Σφραγίζει τις καταλήψεις.
Η Ιταλία έχει πάντως παράδοση στις καταλήψεις. Και σήμερα επιζούν αρκετές στη χώρα. Τι είναι αυτό που διαφοροποίησε το Valle;
Το φάσμα της συμμετοχής. Είχε από εργάτες μέχρι καλλιτέχνες, μαθητές, κοινωνικούς ακτιβιστές. Έπειτα η γλώσσα του: ήταν η γλώσσα μιας κολεκτίβας, ανοικτής και στους άλλους που, ωστόσο, είχε την ικανότητα να εκφράζεται με μια ποιητικότητα. Το Valle μεταμόρφωσε την πολιτική γλώσσα σε ποιητική. Είχε ζωή και δράσεις από το πρωί μέχρι το βράδυ. Το θέατρο ήταν ανοικτό 24 ώρες την μέρα. To Valle επινοούσε ξανά την πολιτική του πολιτισμού. Και ήταν ασφαλώς η απάντηση στην αποτυχία της κυβέρνησης να υποστηρίξει ένα δημόσιο θέατρο.
Η έλλειψή του φάνηκε;
Ναι, παρ’ ότι ζούμε σε ένα καθεστώς καταστολής γενικότερα. Κάποιες καταλήψεις νομιμοποιήθηκαν, καταβάλλοντας χαμηλό νοίκι στον δήμο. Όσοι αναμειχθήκαμε στο Valle υποστηρίζουμε άλλες καταλήψεις στη Ρώμη, για το δικαίωμα στη στέγη, για παράδειγμα. Την τελευταία βδομάδα καταλάβαμε ένα κτίριο για να μεταφερθεί η κατάληψη Scup (Sport e Cultura Popolare) από το Nuovo Cinema Palazzo. Δεν είναι θέατρο, όπως το Valle, αλλά κάνει και τέχνη.
Τι διεκδικείτε στο Scup;
Διεκδικούμε τα νόμιμα δικαιώματά μας στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, στην αναψυχή χωρίς αντίτιμο και στον αθλητισμό. Πιστεύω ότι η ελπίδα και για την τέχνη βρίσκεται αποκλειστικά σε τέτοια μοντέλα συλλογικότητας. Πρέπει να εργαστούμε προς αυτή την κατεύθυνση για να αποτρέψουμε την ολοένα και μεγαλύτερη συρρίκνωση της Δημοκρατίας. Άλλωστε κι οι πολιτικές λιτότητας εξωθούν σε νέες μορφές αυτοδιαχείρισης.
