Του Αχιλλέα Σταύρου
«Οι ΗΠΑ είναι ένα έθνος από νόμους. Οι οποίοι είναι κακογραμμένοι και εφαρμοσμένοι με τυχαίο τρόπο…»
Frank Zappa
Αν πάρουμε απόσταση από τα πράγματα, μπορούμε να δούμε τους νόμους, στην πρωταρχική τους ιδιότητα, ως κανόνες συμβίωσης των μελών μιας κοινωνίας. Σε κάθε περίπτωση συμβίωσης και συνδιαλλαγής ανθρώπων υπάρχουν κάποιοι κανόνες.
Λογικό, πρέπει να συνεννοούμαστε.
Όταν αφορά στις σύγχρονες οργανωμένες κοινωνίες τους ονομάζουμε νόμους. Και τους νόμους τους φτιάχνουν αυτοί που όρισε η κοινωνία να κυβερνούν ή, ανάλογα την περίπτωση, αυτοί που καταδυναστεύουν την κοινωνία. Και εάν οι νόμοι δεν είναι δίκαιοι, τα μέλη της κοινωνίας ηθελημένα ή άθελα, αλλά πάντα λόγω της πραγματικότητας που πιέζει, τους παραβαίνουν. Και επίσης εάν δεν είναι δίκαιοι είναι άδικο και ατέρμονο να διώκονται αυτοί που τους παραβαίνουν.
«Αφελείς και αυτονόητες διαπιστώσεις», θα πει κάποιος, «έτσι είναι οι ταξικές κοινωνίες, τα είπε ο Μαρξ στο Εγκώμιο του εγκλήματος». Όντως, έτσι είναι. Εδώ, όμως, μας απασχολεί όχι γενικά φιλολογικά αλλά ειδικότερα ως νοοτροπία που γιγαντώθηκε (διότι υπήρχε από πριν) στην ελληνική κοινωνία κατά τη μεταπολίτευση. Οι κυβερνώντες νομοθετούσαν και στη συνέχεια η πλειοψηφία των πολιτών κοιτούσε πώς θα βγάλει εαυτόν από τα νύχια του νόμου και το πετύχαινε ανάλογα με τη διαπλοκή του με το πελατειακό σύστημα. Άλλοι το έκαναν από δόλο και απληστία, άλλοι από απελπισία.
Στις μέρες μας συνεχίζουν οι κυβερνώντες να νομοθετούν με ρυθμό και δυστυχώς με την καταστρεπτικότητα πολυβόλου, εξυπηρετώντας τα συμφέροντα όλο και πιο λίγων και ευνοώντας τη συνέχιση της νοοτροπίας αγνόησης των νόμων. Δεν το παίζουμε ηθικοί. Είναι δίκαιο κάποιος ή ολόκληρο κίνημα ή μέρος της κοινωνίας να αντισταθεί σε έναν άδικο νόμο (π.χ. χαράτσια, διόδια και τόσα άλλα). Όμως, το να εμπεδώνεται ως κοινωνική συμπεριφορά η αγνόηση των κανόνων είναι διαλυτικό του κοινωνικού ιστού και βοηθά στη δημιουργία και συντήρηση φατριών, ομάδων, ευνοημένων και μη, δηλαδή της ταξικότητας. Έχουμε μια ευκαιρία ως κοινωνία να αλλάξουμε κάπως αυτή τη ρότα. Διότι το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού δηλώνει αηδιασμένο με το «πώς τα κάναμε» και θέλει κάτι άλλο. Αυτό πρέπει να εξυπηρετηθεί από μια κυβέρνηση της Αριστεράς που θα εφαρμόσει τεράστιες θεσμικές και πολιτειακές αλλαγές υπέρ του δίκαιου και των συμφερόντων των πολλών. Και σε αυτή τη διαδικασία πρέπει να συμμετέχουν οι πολλοί έτσι ώστε μετά να έχει νόημα η απαίτηση τήρησης των νόμων.
ΥΓ. Επειδή με ρωτάνε φίλοι γιατί γράφω για την Αριστερά με κριτική διάθεση, απαντώ: Μα γιατί στην Αριστερά ανήκω, σε αυτήν ελπίζω και από αυτήν περιμένω να κάνει κάτι, όχι από τη Δεξιά. Η Αριστερά έχει δηλωμένο ότι θέλει να αλλάξει τον κόσμο. Γι’ αυτό και περιμένω από την Αριστερά και τους αριστερούς να είναι έτσι στην πράξη, αλλιώς θα γίνουν τα ίδια λάθη και δεν θα είναι καθόλου φάρσα αλλά οδυνηρή επανάληψη με τραγικές συνέπειες. Όπως και να ‘χει, φαίνεται, ευτυχώς, ότι ο ήλιος θα συνεχίσει να ξημερώνει τουλάχιστον για τα επόμενα χιλιάδες χρόνια. Ας το έχουμε αυτό υπ’ όψιν καθώς σκεφτόμαστε τι θα κάνουμε εμείς στο πεπερασμένο του χρόνου μας.
