Οι κόντρες, οι μετάνοιες και τα σενάρια πρόωρων εκλογών
Τι συμβαίνει τελικά στο πολιτικό σκηνικό, πόσο ισχυρό είναι το ενδεχόμενο για πρόωρες εκλογές και τι σηματοδοτούν οι κόντρες με τους «σκληρούς» δανειστές; Tα ερωτήματα παραμένουν ανοιχτά, τα γεγονότα πάντως είναι γνωστά. Καθυστέρηση της δεύτερης αξιολόγησης, που θυμίζουμε ότι θα έκλεινε στις 5 Δεκεμβρίου, εμπλοκές στις ήδη προβληματικές ρυθμίσεις για το χρέος και τις προσδοκίες για την ποσοτική χαλάρωση, αντιπαραθέσεις για το έκτακτο επίδομα, ανταλλαγές δηλώσεων και διευκρινίσεις. Όλα αυτά, στο φόντο της συζήτησης για τέταρτο Μνημόνιο που αναζωπυρώνονται μαζί με τις νέες απειλές Σόιμπλε για χρεοκοπία και Grexit.
Ασφαλώς, σε συμβολικό επίπεδο χαρακτηριστικότερο γεγονός των ημερών είναι η διαπραγμάτευση για το είδος και το μέγεθος της μετάνοιας Τσακαλώτου, ενώ μόλις χθες πάρθηκε πίσω ακόμα μια δήλωση, αυτή του Αλ. Τσίπρα για όσους δεν είναι… καλόψυχοι. Απευθυνόταν σαφώς στον Γερμανό υπουργό Οικονομικών, κάτι που αναγκάστηκε όμως να διαψεύσει με επίσημη «διαρροή» εκπρόσωπος του πρωθυπουργού.
Είναι φανερό ότι οι εμπλοκές σχετίζονται με το οικονομικό πεδίο, αλλά επεκτείνονται και περιπλέκονται κυρίως στο πολιτικό επίπεδο. Στη μνημονιακή περίοδο, δεν στεριώνει για πολύ καμιά κυβέρνηση. Το σχήμα ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ κλείνει σε λίγο δύο χρόνια, ενώ από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 που «μηδένισε το κοντέρ», συμπληρώνονται ήδη 15 μήνες. Αντιμετωπίζοντας μάλιστα ιδιαιτέρως οξυμένα προβλήματα και δυσκολίες, είναι σαφές ότι το σχήμα αυτό δεν θα πρωτοτυπήσει μακροημερεύοντας εν μέσω μνημονιακών μέτρων αλλά και ραγδαίων γεωπολιτικών εξελίξεων.
Χαρακτηριστικά είναι όσα γράφει η Wall Street Journal σε άρθρο της με τίτλο «Η νέα χρονιά του “ζειν επικνδύνως” για την Ελλάδα». Η αμερικάνικη εφημερίδα εκτιμά ότι ο Αλ. Τσίπρας «είναι στριμωγμένος ανάμεσα στη Γερμανία και το ΔΝΤ, την Τουρκία και την προσφυγική κρίση, τις λάθος υποσχέσεις και την καταρρέουσα δημοτικότητά του – στο σημείο της πολιτικής εξόντωσης». Η WSJ σχολιάζει και το έκτακτο «επίδομα» σε συνδυασμό με τις υπαναχωρήσεις Τσακαλώτου κάνοντας λόγο για «διαφορετικές εκφράσεις στο εσωτερικό και το εξωτερικό» για να καταλήξει:
«Είχε ο Αλέξης Τσίπρας στρατηγικό σχέδιο όταν ανακοίνωσε το χριστουγεννιάτικο μποναμά; Έχει αποφασίσει τη διεξαγωγή προώρων εκλογών, προκειμένου να σώσει ό,τι μπορεί και να επανέλθει δριμύτερος σε μερικά χρόνια; Το πρόσφατο δημοψήφισμα αποκάλυψε ότι ο κ. Τσίπρας δεν έχει μακροπρόθεσμη στρατηγική. Όταν όλοι τον πιέζουν, αναζητά να επανακτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Αλλά τώρα είναι πιο πιεσμένος από ποτέ. Ακόμα και αν αυτό δεν ήταν το πλάνο του, οι πρόωρες εκλογές είναι το πιο πιθανό αποτέλεσμα».
Η περιγραφή της αμερικάνικης εφημερίδας είναι αρκετά ακριβής. Μάλλον, για να χαριτολογήσουμε λίγο, εκεί στη Wall Street διαβάζουν Δρόμο, αφού πριν δυο μήνες, όταν στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ ο Τσίπρας είχε ανεβάσει κάπως ασυνήθιστα τους τόνους απέναντι στους «θεσμούς», γράφαμε αναφερόμενοι στις δυσμενείς εξελίξεις που περιμένουν την κυβέρνηση: «Μπορεί το δυνατό σημείο του Αλέξη Τσίπρα να μην είναι η ειλικρίνεια και η συνέπεια, αλλά κανείς δεν μπορεί να τον κατηγορήσει ότι δεν παίρνει πολιτικές πρωτοβουλίες. Πάντα στο πλαίσιο μιας αντίληψης που ταυτίζει την πολιτική με τον τυχοδιωκτισμό, τον κυνισμό και τους μικροεκβιασμούς κάθε είδους, αλλά το κάνει. Γιατί να υποθέσει κανείς ότι θα κάτσει τώρα με σταυρωμένα τα χέρια αν η εξέλιξη πρόκειται να είναι αυτή;» («Λεονταρισμοί μπροστά σε εξελίξεις», φύλλο 330). Και συνεχίζαμε:
«Οι λεονταρισμοί Τσίπρα προς τους “εταίρους”, μόνο τυχαίοι δεν είναι. Καμιά όρεξη δεν έχει να παραδώσει τα κλειδιά του Μαξίμου που τα κρατάει τόσο καιρό με κάθε αντάλλαγμα και κόστος. Αλλά αν φτάσει να μην έχει τίποτα να περιμένει πέρα από την καταστροφή του “στρατοπέδου” του, δεν του μένει άλλη επιλογή από μια “ηρωική” έφοδο ή έξοδο. Στην περίπτωση αυτή, θα οδηγούσε σε εκλογές, φιλοτεχνώντας την αντιπαράθεση με τους “θεσμούς” και το “κατεστημένο της διαπλοκής”. Θα ζητούσε νέα στήριξη για να διαπραγματευτεί με όλους από ισχυρότερη θέση, ξέροντας πως έτσι ίσως βρεθεί στην αντιπολίτευση συγκρατώντας κάποιες δυνάμεις ώστε να επανέλθει, ακόμα και στο πλαίσιο ευρύτερων “κεντροαριστερών” ή οικουμενικών σχημάτων».
Τους μήνες που μεσολάβησαν, έγινε σαφές ότι το σενάριο αυτό υπήρχε πράγματι στα συρτάρια του Μαξίμου. Ενεργοποιήθηκε το προηγούμενο διάστημα, αλλά χωρίς να υπάρχει η σιγουριά ότι ο εκβιασμός θα υλοποιηθεί. Όταν όμως ανοίγεις ένα τέτοιο «κουτί», αυτό δεν ξανακλείνει εύκολα. Η κυβέρνηση μπορεί τώρα να ξορκίζει τις εκλογές, αλλά αυτές είναι ήδη πάνω στο τραπέζι, προκαθορίζοντας εξελίξεις. Η ίδια συνεχίζει να ακροβατεί αντιμετωπίζοντας καθημερινά το ίδιο δίλημμα: Να παραμείνει γαντζωμένη στην εξουσία «όσο τραβήξει» ή να φύγει πριν φθαρεί πλέον ανεπανόρθωτα. Είναι αυτό που λένε να ξέρεις πότε φεύγεις από μία σχέση, αλλά η σχέση με την εξουσία είναι μάλλον από τις πιο εξαρτησιογόνες…
Τα κόμματα θέλουν να κυβερνούν αλλά η κυβέρνηση φθείρει. Για να συντηρηθούν, πρέπει να δείχνουν ότι τσακώνονται, αλλά στη βασική εφαρμοστέα πολιτική έχουν ευθυγραμμιστεί πλήρως. Έχουν δεσμευτεί να εκτελούν τις εντολές των ξένων, αλλά στο εσωτερικό αυτό τους αποδομεί πλήρως. Αυτές είναι αντιφάσεις σύμφυτες με το καθεστώς των έξι τελευταίων χρόνων και παραμένουν άλυτες. Πάντως, τα σύννεφα που μαζεύονται από παντού δεν μπορεί να τα διαχειριστεί μια κυβέρνηση σαν αυτή που έχουμε σήμερα, ούτε σαν αυτή που προαλείφεται για αύριο. Για αυτό και οι πιέσεις για ευρύτερα σχήματα και συγκλίσεις θα συνεχιστούν κι αυτές. Μακριά, βέβαια, όλα αυτά από μια ενότητα άλλου τύπου που πράγματι θα αντιμετώπιζε κινδύνους και προκλήσεις.
Γ.Π.
