Ενώ η αναδιάρθρωση διαψεύδεται εν χορώ, η κυβέρνηση αναζητεί διέξοδο από το… αβίωτο του χρέους με σενάρια επιμήκυνσης – Ατζέντα γεμάτη πιέσεις και εκπλήξεις μέχρι τη σύνοδο του Ιουνίου.
Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου.
Η πληροφορία που δημοσίευσε προ ημερών η εφημερίδα Τα Νέα ότι επίκειται «συνάντηση κορυφής» των Ντομινίκ Στρος Καν, Ζαν Κλοντ Τρισέ και Όλι Ρεν στην Αθήνα, στο διάστημα μεταξύ 5ης και 9ης Μαΐου, διαψεύστηκε. Τουλάχιστον από την πλευρά του ΔΝΤ. Ωστόσο, έστω και διαψευδόμενη, έχει το ενδιαφέρον της ως προς την πολιτική της στόχευση.
Αντικείμενο μιας τέτοιας συνάντησης, που θα προηγείτο της προγραμματισμένης επίσκεψης του κλιμακίου της τρόικας, θα ήταν η εξασφάλιση μιας πολιτικής συμφωνίας, μιας βάσης συναίνεσης των μεγάλων κομμάτων για πιστή τήρηση του παταγωδώς αποτυχημένου Μνημονίου και των ανάλογης… ευστοχίας «Μνημονίων» που περιλαμβάνει ο περίφημος «οδικός χάρτης 2012-2015», με ακόμη μεγαλύτερες δόσης λιτότητας και ιδιωτικοποίησης.
Ακόμη, στη συνάντηση θα συζητούνταν και οι εναλλακτικές λύσεις ώστε να καταστεί βιώσιμο το ελληνικό χρέος, λύσεις που να αντισταθμίζουν τις συνεχιζόμενες «επιθέσεις» των αγορών που προεξοφλούν αναδιάρθρωση του χρέους και εκτοξεύουν τα srpeads. Οι εναλλακτικές αυτές αφορούν την επιμήκυνση της αποπληρωμής του δανείου της τρόικας και τη μείωση του επιτοκίου του (που στην πραγματικότητα παραμένει σε εκκρεμότητα μέχρι τη σύνοδο κορυφής του Ιουνίου), αλλά και μια επιμήκυνση όλου του παλιού χρέους της χώρας που, βάσει των τελευταίων στοιχείων, έφτασε αισίως στα τέλη του 2010 στα 328 δισ. Σήμερα, προσθέτοντας μόνο τις δόσεις του δανείου της τρόικας που στο μεταξύ εκταμιεύτηκαν βρίσκεται ήδη κοντά στα 350 δισ. ευρώ.
Η τριπλή χρεοκοπία
Συνάντηση κορυφής της τρόικας στην Αθήνα φαίνεται, λοιπόν, ότι δεν θα έχουμε, ωστόσο η… σπαστική πλέον συχνότητα με την οποία οι εκπρόσωποί της και οι περισσότεροι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επαναλαμβάνουν σαν ρομπότ το «δεν θα γίνει αναδιάρθρωση» ή «η αναδιάρθρωση θα ήταν καταστροφική», κι ακόμη «η αναδιάρθρωση θα μετέτρεπε την Ελλάδα σε Lehman Brothers της Ευρώπης» προδίδει έναν πολιτικό πανικό. Και μια αγωνιώδη πολιτική διεργασία για να περιοριστούν οι συνέπειες της τριπλής χρεοκοπίας που καταγράφεται στο «ελληνικό ζήτημα»: της οικονομικής (με την πανθομολογούμενη αποτυχία της συνταγής «σωτηρίας» της Ελλάδας), της ευρωπαϊκής (με τις χαοτικές αποφάσεις της ευρωπαϊκής ελίτ από συνόδου εις σύνοδον) και της πολιτικής (με την καταγραφόμενη στις δημοσκοπήσεις κατάρρευση του εγχώριου δικομματισμού, αλλά και τις πανωλεθρίες που υφίστανται τα κυβερνώντα κόμματα σε χώρες της Ε.Ε., υπερχρεωμένες και μη).
Στην τριπλή αυτή χρεοκοπία εξακολουθούν και επενδύουν οι ετερόκλητες δυνάμεις που προεξοφλούν αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους ταχύτερα από την προγραμματισμένη «ελεγχόμενη χρεοκοπία» του 2013, αποτυπωμένη έτσι κι αλλιώς στις αποφάσεις της Ε.Ε. Το παράδοξο είναι ότι οι δυνάμεις που προφητεύουν ή επιχειρούν να εκβιάσουν αυτή την αποκηρυσσόμενη αναδιάρθρωση (οι αγορές, τα κερδοσκοπικά κεφάλαια, οι παίκτες των CDs, οι «φάροι» του νεοφιλελευθερισμού όπως οι Financial Times ή το Bloomberg ) επιχειρηματολογούν υπέρ αυτού του «απονενοημένου διαβήματος» με επιχειρήματα… ταξικής συμπάθειας προς τους αναξιοπαθούντες Έλληνες: οι θυσίες τους πάνε στράφι, λένε, δεν είναι δυνατό να μειώσεις το χρέος προσθέτοντας νέο χρέος, προσθέτουν, είναι αδύνατο με λιτότητα, ύφεση και ανεργία να καταπολεμηθεί το πρόβλημα, καταλήγουν.
Παραλήρημα
Λιτότητα, ανεργία, ύφεση και ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας είναι, ωστόσο, τα μόνα όπλα που αντιπαραθέτουν οι άκαμπτοι πολέμιοι της αναδιάρθρωσης, με προεξάρχουσα την κυβέρνηση – ζαλισμένο κοτόπουλο. Το παραλήρημα Παπανδρέου στο υπουργικό συμβούλιο της Πέμπτης, κατά τον οποίο ΜΜΕ, συνδικαλιστές, εργαζόμενοι, αναλυτές των αγορών, αντιπολίτευση, κινήματα, κερδοσκόποι, όλοι συλλήβδην συγκαταλέγονται σε ένα κύκλο υπόπτων ή αφελών που απεργάζονται την καταστροφή της χώρας, είναι χαρακτηριστικό της κατάστασης απελπισίας στην οποία έχει περιέλθει ο ίδιος και ο στενός πυρήνας στελεχών που στηρίζουν (με ύποπτο φανατισμό) τις κυβερνητικές επιλογές, στις οποίες ακόμη και υπουργοί τολμούν πια και δημόσια διαφοροποιήσεις (με χαρακτηριστικότερη την περίπτωση Μπιρμπίλη). Αυτή η κατάσταση απελπισίας θα ενταθεί πιθανότατα το επόμενο διάστημα από την πολιτική πίεση που θα υποστεί η κυβέρνηση από αλλεπάλληλα γεγονότα: την έλευση του κλιμακίου της τρόικας που θα ετοιμάσει την «έκθεση προόδου» από την οποία θα εξαρτηθεί η εκταμίευση της επόμενης δόσης του δανείου. Τη συνεδρίαση του Ecofin στις 16 Μαΐου στην οποία θα προαποφασιστεί το τελικό πλαίσιο συμφωνίας για τη λειτουργία του προσωρινού (EFSF) και του μόνιμου μηχανισμού «διάσωσης» της Ε.Ε. (EMS) και φυσικά η ευρωπαϊκή σύνοδος κορυφής που θα επικυρώσει τις αποφάσεις, στις 24 Ιουνίου.
Πολιτικοί εκβιασμοί
Αυτή η ατζέντα, λοιπόν, δεν αποκλείει δυσάρεστες εκπλήξεις για την κυβέρνηση. Πρώτον, όσον αφορά την τρόικα, δεν πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ενός πολιτικού εκβιασμού στην έκθεση για την πέμπτη δόση του δανείου η οποία, όπως εκτιμούν οι τεχνοκράτες, μπορεί να πιέσει την κυβέρνηση να επιμείνει στις πιο ακραίες επιλογές όσον αφορά τα πρόσθετα μέτρα 3 δισ. ευρώ για το έλλειμμα και τα μέτρα των 23 δισ. για το τριετές Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα. Και ο ίδιος εκβιασμός θα χρησιμοποιηθεί για να εξασφαλιστεί «συνοχή» στην ψήφιση των σχετικών νομοσχεδίων από τους δυσφορούντες βουλευτές του ΠΑΣΟΚ.
Δεύτερη δυσάρεστη έκπληξη μπορεί να προκύψει στα ευρωπαϊκά fora, με βάση τα νέα πολιτικά δεδομένα που έχουν προκύψει στη Φινλανδία και κυρίως στη Γερμανία, όπου κερδίζει διαρκώς έδαφος η ιδέα να μπλοκαριστούν οι εισφορές στους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς διάσωσης. Σ’ αυτό πρέπει να προστεθεί και η αναμενόμενη έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους (ετοιμάζεται από ΕΚΤ και Κομισιόν) στις αρχές Ιουνίου η οποία μπορεί να εντείνει τα σενάρια της αναδιάρθρωσης του χρέους. Με το δεδομένο, λοιπόν, ότι η Ελλάδα είναι, εξ ορισμού, αποκλεισμένη από τις αγορές και το 2012 (εκτός αν θέλει να αυτοκτονήσει με επιτόκιο 16%-20%), είναι προφανές ότι προσβλέπει στον δανεισμό από το ευρωπαϊκό ταμείο EFSF για να καλύψει τις πέραν του δανείου της τρόικας ανάγκες της για 27 δις. τον επόμενο χρόνο. Αν όμως Φινλανδοί, Γερμανοί και λοιποί του λόμπι του Βορρά δυστροπήσουν κι αρνηθούν χρηματοδότηση, η κυβέρνηση θα βρεθεί προ πλήρους αδιεξόδου.
Κυνήγι επιμήκυνσης
Προ του αδιεξόδου αυτού, οι πολυμήχανοι εμπνευστές της κοινωνικής ισοπέδωσης επεξεργάζονται κινήσεις εκτόνωσης, προσβλέποντας στην πολιτική στήριξη του ΔΝΤ και των κορυφαίων της ευρωκρατίας. Και επειδή ο Μωάμεθ δεν πάει στο βουνό, θα γίνει το αντίστροφο. Η διαψευδόμενη σύνοδος κορυφής Στρος Καν, Τρισέ, Ρεν που αναφέραμε στην αρχή μπορεί να πάρει μια άλλη μορφή. Ήδη, δημοσιεύματα (προφανώς εκπορευόμενα από το Μαξίμου) υπονοούν δειλά ότι ο Γ. Παπανδρέου στο προσεχές διάστημα μέχρι την ευρωπαϊκή σύνοδο του Ιουνίου θα ξεκινήσει νέα «διεθνή εξόρμηση», με επαφές με τους επικεφαλής του ΔΝΤ, της ΕΚΤ, της Κομισιόν αλλά και με τις κυβερνήσεις Γερμανίας, Γαλλίας, ενδεχομένως και των ΗΠΑ με στόχο να καταστεί βιώσιμο το… αβίωτο χρέος. Αντικείμενο της ζύμωσης, μια συμφωνία για την επιμήκυνση και τη μείωση στο επιτόκιο όλου του ελληνικού Χρέους. Κατά πληροφορίες, άλλωστε, ήδη η ελβετική Lazard που αποτελεί σύμβουλο της κυβέρνησης έχει επεξεργαστεί σενάρια αυτής της «ήπιας αναδιάρθρωσης» χρέους την οποία άλλωστε φαίνεται να ευνοεί και η άκαμπτη ηγεσία της ΕΚΤ.
Θα τελεσφορήσει η νέα διεθνής περιπέτεια του Γιώργου «που πάει παντού»; Ακόμη κι αν συμβεί αυτό, μειώνοντας κάπως το ετήσιο κόστος δανεισμού της χώρας, το τίμημα των μέτρων που θα έχουν επιβληθεί στη μεγάλη πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας θα είναι απίστευτα σκληρό. Και θα δικαιώνει ακόμη και τους υπεράνω… κοινωνικής ευαισθησίας εκπροσώπους των αγορών όπως ο επικεφαλής της PIMCO Μοχάμεντ ελ Εριάν που προβλέπου ότι μ’ αυτές τις συνταγές η Ελλάδα έχει εξασφαλίσει «μια χαμένη δεκαετία».
