Στις επίμονα επαναλαμβανόμενες «απειλές» του υπουργού Εργασίας, Ανδρέα Λοβέρδου, περί άμεσης κατάρρευσης του ασφαλιστικού συστήματος, αν δεν προχωρήσει η λαίλαπα των «μεταρρυθμίσεων», απαντά, μιλώντας στο Δρόμο ο Σάββας Ρομπόλης, καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και επιστημονικός διευθυντής στο Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ/ΑΔΕΔΥ.
Σύμφωνα με τον κ. Ρομπόλη, το σχέδιο που προωθεί η κυβέρνηση, «αλλάζει με βίαιο τρόπο τη δομή και το χαρακτήρα του ασφαλιστικού, επιδεινώνει, ιδιαίτερα για τις νέες γενιές, τους όρους συνταξιοδότησης και μειώνει το επίπεδο των συντάξεων μέχρι και 30%».
«Η στρατηγική αυτής της επιλογής», τονίζει ο Σάββας Ρομπόλης, «είναι να εγκαταλειφθεί η επιλογή του κράτους-πρόνοιας και να εγκαθιδρυθεί το κράτος-φιλανθρωπίας, με σοβαρές συνέπειες στη διεύρυνση της φτωχοποίησης του πληθυσμού, στη διάβρωση της κοινωνικής συνοχής και της κοινωνικής αλληλεγγύης».
O υπουργός Εργασίας εκτοξεύει επίμονα και σε κάθε ευκαιρία την απειλή ότι το ασφαλιστικό (αν δεν περάσει η λαίλαπα των αλλαγών που προωθούνται) αντέχει οριακά μέχρι το 2015. Πόσο αληθεύει αυτή η απειλή και πόσο χρησιμοποιείται για επικοινωνιακούς λόγους, στο πλαίσιο της διαμόρφωσης γενικότερου κλίματος;
Το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης ως υποσύστημα του ευρύτερου κοινωνικο-οικονομικού συστήματος αποτελεί κοινωνικό και αναδιανεμητικό θεσμό των πόρων σε είδος και σε χρήμα, δημιουργώντας παρούσες αλλά και μελλοντικές βεβαιότητες και προσδοκίες με τη χορήγηση των παροχών στους ασφαλισμένους και τους συνταξιούχους.
Κατά συνέπεια, ως υποσύστημα (έλασσον) του κρατικού προϋπολογισμού (μείζον), ανεξάρτητα από το τι διακηρύσσεται για την αντοχή του, από συστημική άποψη δεν μπορεί να καταρρεύσει το έλασσον (σύστημα κοινωνικής ασφάλισης) εάν προηγουμένως δεν έχει καταρρεύσει το μείζον (κρατικός προϋπολογισμός), γιατί σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, συνταγματικά, την καταβολή των συντάξεων την εγγυάται το κράτος (κρατικός προϋπολογισμός).
Εσείς γνωρίζετε πλήρως τις αλλαγές που προωθεί η κυβέρνηση στο ασφαλιστικό (γιατί μέχρι στιγμής γνωρίζουμε όσα –για συγκεκριμένους λόγους- διαρρέουν έντεχνα). Επιγραμματικά ποια είναι τα βασικά σημεία της νέας «μεταρρύθμισης» και τι σημαίνουν για τους εργαζόμενους και, πολύ περισσότερο για τη νέα γενιά, η οποία τα επόμενα χρόνια θα μπει (αν και όπως) στην αγορά εργασίας;
Το σχέδιο, που προωθεί η κυβέρνηση για το ασφαλιστικό, σύμφωνα με τα όσα έχουν δημοσιευτεί, όχι μόνο δεν εξασφαλίζει τη μακροχρόνια βιωσιμότητά του αλλά πλήττει στον πυρήνα του την κοινωνική του αποτελεσματικότητα. Αλλάζει με βίαιο τρόπο τη δομή και το χαρακτήρα του, επιδεινώνει, ιδιαίτερα για τις νέες γενιές (είσοδος στην κοινωνική ασφάλιση από 1/1/93), τους όρους συνταξιοδότησης και μειώνει το επίπεδο των συντάξεων μέχρι και 30%. Το υπάρχον αναδιανεμητικό σύστημα στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, το μετατρέπει, σε μεγάλο βαθμό, σε κεφαλαιοποιητικό, με το σχήμα βασική σύνταξη – ανταποδοτική σύνταξη, θεσμοθετώντας την απόσυρση του κράτους από τη χρηματοδότηση του κοινωνικο-ασφαλιστικού συστήματος, εκτός από το τμήμα της βασικής σύνταξης. Από την άποψη αυτή, αποτελεί σοβαρή ανατρεπτική εξέλιξη, που οδηγεί σ’ ένα κεφαλαιοποιητικό σύστημα, το οποίο δεν θα μας επιτρέπει να μιλάμε για σύστημα κοινωνικής ασφάλισης αλλά για σύστημα ιδιωτικής ασφάλισης με ανώτερο επίπεδο βασικής σύνταξης (φιλανθρωπικό βοήθημα) τα 360 ευρώ. Η στρατηγική αυτής της επιλογής είναι να εγκαταλειφθεί η επιλογή του κράτους-πρόνοιας και να εγκαθιδρυθεί το κράτος-φιλανθρωπίας, με σοβαρές συνέπειες στη διεύρυνση της φτωχοποίησης του πληθυσμού, στη διάβρωση της κοινωνικής συνοχής και της κοινωνικής αλληλεγγύης.
Η καθυστέρηση στην ανακοίνωση του νομοσχεδίου για το ασφαλιστικό πόσο μπορεί να σχετίζεται με την προσφυγή στο ΔΝΤ και την αναμονή ενσωμάτωσης στο νομοσχέδιο ακόμα χειρότερων ρυθμίσεων που θα απαιτηθούν από τον Ντομινίκ Στρος Καν και την Ε.Ε.;
Ουσιαστικά, η σύνδεση των ρυθμίσεων που προωθούνται στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της χώρας μας με την προσφυγή στην Ε.Ε, την Ε.Κ.Τ. και το Δ.Ν.Τ., δημιουργεί συνθήκες επιθανάτιου ρόγχου για τους ασφαλισμένους, τους συνταξιούχους καθώς και για την προοπτική της κοινωνικής ασφάλισης. Από την άποψη αυτή, είναι φανερό ότι το βιοτικό επίπεδο των ασφαλισμένων και των συνταξιούχων δεν θα το εγγυάται το κράτος και το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, αλλά το άτομο, σ’ ένα πλαίσιο εξατομικευμένων και ευέλικτων μορφών απασχόλησης και εξατομικευμένης ασφάλισης (ατομικότητα) σε βάρος των ρυθμισμένων συλλογικά εργασιακών σχέσεων, μορφών απασχόλησης και κοινωνικής προστασίας (συλλογικότητα-κοινωνικότητα).
