Η σημερινή μας στήλη είναι αφιερωμένη σε ένα ξεχωριστό θεατρικό έργο που προκαλεί και θα προκαλέσει πολλές συζητήσεις
Η Ραφίκα Σάουις (Rafika Chawishe), ηθοποιός, περφόρμερ και σκηνοθέτης, έγινε πρόσφατα ευρύτερα γνωστή καθώς απέσπασε μια από τις σημαντικότερες διεθνείς θεατρικές διακρίσεις, το «βραβείο καλύτερης προτεινόμενης σκηνοθεσίας και δραματουργίας» (διεθνής υποτροφία Ibsen Scholarship), που απονεμήθηκε στην πρόταση με τίτλο «Europeana» της ομάδας «Ζλαπ», που ίδρυσε η ίδια το 2015.
Το «Europeana» μεταφέρει ουσιαστικά τον «Μικρό Έγιολφ» του Ίψεν – στα ελληνικά νησιά την περίοδο της προσφυγικής κρίσης. Στο επίκεντρο βρίσκονται τα ασυνόδευτα ανήλικα παιδιά που μέσα από μεγάλες περιπέτειες κατόρθωσαν να φτάσουν στα νησιά του Αιγαίου. Το υλικό της παράστασης προέρχεται από τις μαρτυρίες 150 παιδιών που ηχογράφησε στη Μυτιλήνη η Ραφίκα Σάουις.
Πάντα ανήσυχη ως καλλιτέχνης, πρωταγωνιστεί στην παράσταση του έργου Rotterdam, του Βρετανού συγγραφέα Τζον Μπρίταιν (Jon Brittain), που τιμήθηκε με βραβείο Ολιβιέ τον περασμένο Απρίλιο.
Η παράσταση σε σκηνοθεσία Μάριου Παναγιώτου παρουσιάζεται από τις 28 Δεκεμβρίου στο Beton 7. Με αυτή την ευκαιρία είχαμε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση με τη Ραφίκα Σαουίς
Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για το Ρότερνταμ; Γιατί ένα τέτοιο έργο σήμερα;
Η παράσταση επίκαιρη κοινωνικά αλλά και πολιτικά για τα ελληνικά πράγματα έρχεται μετά την πρόσφατη ψήφιση του νομοσχεδίου που αφορά τις διεμφυλικές ταυτότητες και παρουσιάζει με τρόπο σαφή και κατανοητό ένα φαινομενικά περίπλοκο ζήτημα εστιάζοντας στο φύλο, την ταυτότητα και την αγάπη. Ο Τζον Μπρίταιν δημιούργησε ένα πρωτοποριακό παιχνίδι, με εις βάθος αναγνώσεις χαρακτήρων. Μια κωμωδία με «καυτές» ερωτήσεις σχετικά με την αγάπη και την ταυτότητα σε έναν κόσμο όπου όλοι θέλουν να αγαπούν και να γίνονται αποδεκτοί. Επίσης είναι πολύ σημαντικό να απαντήσουμε σήμερα όλοι στην ερώτηση, «πως προσδιορίζω τον εαυτό μου».
Εσείς πως αποφασίσατε να παίξετε αυτόν τον ρόλο;
Η τέχνη της αφήγησης είναι ίσως η πιο παλιά τέχνη και είναι μαγική γιατί ξεκινάει από τη δική μας μνήμη , από τις ιστορίες μας… Εδώ λοιπόν μου δίνεται η δυνατότητα να αφηγηθώ μέσα από τη ιστορία του ρόλου που ερμηνεύω, έναν άνθρωπο που αποφασίζει να ξεπεράσει οποιαδήποτε σύγκρουση, και να αποδεχτεί ανοιχτά την ταυτότητά του. Για μένα η παραδοχή και αποδοχή του ποιος είσαι αποτελεί παράδειγμα πολίτη και ύπαρξης. Επιπλέον επειδή μιλάμε για αγγλικό θέατρο στις καλύτερες στιγμές του όλοι οι χαρακτήρες του έργου είναι πολυεπίπεδοι. Ο χαρακτήρας είναι φτιαγμένος να σκέφτεται δηλαδή όπως αισθάνεται. Άλλα δεν λέμε πάντα αυτό που αισθανόμαστε. Η κατάσταση που προκύπτει από αυτή τη διττότητα απαιτεί αφαίρεση. Το απόλυτα ρεαλιστικό, στεγνό και υπογείως τραγικό άλλα με εξαιρετικό χιούμορ ύφος του Μπρίταιν, η γυμνή του γλώσσα είναι στοιχεία που συνθέτουν ένα πολύ δυναμικό κείμενο και καθόλου μελοδραματικό.
Σας φοβίζουν τυχόν αντιδράσεις; Έχουμε δει ακραία συντηρητικές απόψεις να αναπτύσσονται πάνω στα θέματα φύλου.
Οι πατριαρχικές καπιταλιστικές κοινωνίες κάθε άλλο παρά εξελιγμένες είναι. Διδάσκουν τη διάκριση και τον διαχωρισμό, ενώ χαρακτηρίζονται από ουσιαστική έλλειψη παιδείας. Όπως είχε πει η αμερικανίδα εθνολόγος. Μάργκαρετ Μέιντ, Αμερικανίδα εθνολόγος «Τα παιδιά πρέπει να διδάσκονται πώς να σκέφτονται, όχι τι να σκέφτονται» Γενιές ολόκληρες μεγαλώνουμε υπόδουλοι να υπηρετούμε στερεότυπα, κακέκτυπα συμπεριφορών, γεμάτοι ενοχές και φόβους. Συνεπώς όταν μας έχουν μάθει τι να σκεφτόμαστε φυσικά και δεν μπορούμε να δεχτούμε ότι δεν υπάρχουν μόνο δυο φύλλα και φυσικά ανοητεύουμε με σημαία την έπαρσή της αμορφωσιάς μας.
Πόσο ενημερωμένοι είναι οι Έλληνες και κυρίως οι νέοι γι’ αυτά τα ζητήματα;
Νομίζω πλέον η ενημέρωση υπάρχει και νομίζω ότι η γενιά που μεγάλωσε με μια σφαίρα στο στήθος της είναι μια αρκετά ελπιδοφόρα γενιά. Όσο υπάρχει το διαδίκτυο η ενημέρωση κυκλοφορεί ελεύθερη σε όλους. Επίσης είναι τρομερά σημαντικός ο αγώνας που κάνει από την αρχή της ίδρυσής του το Σωματείο Διεμφυλικών σε σχέση με την αναγνώριση της ταυτότητας αλλά και συνολικά στην προάσπιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων υπερασπίζοντας τα ΛΟΑΤ δικαιώματα, τα δικαιώματα των προσφύγων κ.λπ.
Θα ήθελα να μου πείτε και σχετικά με τη δική σας διαδρομή. Ποια θα είναι η συνέχεια;
Είχα τη μεγάλη χαρά να έχω λάβει το grant (χορηγία) του οργανισμού Νέον υποστηρίζοντας τη δημιουργία. Έτσι παρουσιάζω μια τετραήμερη διαρκή performance σε εικαστική εγκατάσταση στο Μουσείο Μπενάκη από τις 3 Μαΐου έως τις 7 Μαΐου 2018.
Με αφορμή τις Τρωάδες του Ευριπίδη, 12 περφόρμερ θα αναλάβουν να «ερμηνεύσουν» με το σώμα τους ένα χωρίο / στάσιμο / διαλογικό μέρος από το κείμενο αφηγούμενοι μέσα από μια συνεχή και αλληλοσυμπληρωμένη περφόρμανς την ιστορία της αποικιοκρατίας. 12 καλλιτέχνες χαρτογραφούμε το παρελθόν μας, ως προς τα ταξίδια των γενεών μας και τι σημαίνει για εμάς η έννοια εθνικότητα, πολίτης και «ανοίκειν». Συμμετέχουν οι Αφγανοί, Έλληνες Ιρανοί, Σύροι καλλιτέχνες. Ο θεατής θα ακολουθεί μια διαδραστική διαδρομή σε μορφή έκθεσης η οποία θα διαρκεί για 24 ώρες επί 4 ημέρες.
Η ταυτότητα του Ρότερνταμ
Μετάφραση: Ισαβέλλα Μαργάρα / Σκηνοθεσία: Μάριος Παναγιώτου
Σκηνικά: Κωνσταντίνα Κρίγκου/ Φωτισμοί: Βασίλης Κλωτσοτήρας
Βοηθός σκηνοθέτη: Αθηνά Μπαλτά
Τους ρόλους ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: Ραφίκα Σαουίς (Φιόνα / Eιντριαν), Κλεοπάτρα Μάρκου (Άλις), Γιώργος Σύρμας (Τζο), Μαρία Δαμασιώτη (Λέλανι)
Beton7, Πύδνας 7, Βοτανικός
Από: 28/12/2017 Εως: 17/02/2018
Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή, στις 9 μ.μ.
Διάρκεια παράστασης: 70 λεπτά
