Διάλογος με εξαγγελίες μέχρι εκεί που μας αφήνει η τρόικα…
του Μάριου Διονέλλη
Εν μέσω πομπωδών εξαγγελιών για παράλληλους εθνικούς διαλόγους ολοκληρώνεται για τον κρίσιμο τομέα της Παιδείας ο πρώτος χρόνος της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Φυσικά ο διάλογος από μόνος του δεν είναι κακό πράγμα, πολύ δε περισσότερο όταν στις εναρκτήριες τελετές ακούγονται ενδιαφέρουσες προτάσεις, αρχίζει όμως να μετατρέπεται σε «φάρσα» κάθε φορά που οι εισηγητές επαναλαμβάνουν μονότονα τις μνημονιακές δεσμεύσεις και τους δημοσιονομικούς περιορισμούς που βάζουν η τρόικα αλλά και ο ΟΟΣΑ. Ένας απολογισμός του πρώτου χρόνου «αριστερής» διακυβέρνησης σημαδεύεται κυρίως από τρεις άξονες: Από την επαναλαμβανόμενα διατυπωμένη πρόθεση για εκ βάθρων αναδόμηση του εκπαιδευτικού συστήματος, από την κατάθεση του νομοσχεδίου για την έρευνα αλλά και από το φιάσκο με τα χιλιάδες κενά εκπαιδευτικών στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Ο εθνικός διάλογος
Στις εισηγήσεις του υπουργού Νίκου Φίλη αλλά και του προέδρου της Επιτροπής Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου Αντώνη Λιάκου υπήρξαν ενδιαφέρουσες ιδέες, έστω και ως γενικά περιγράμματα. Η αποσύνδεση του Λυκείου από τις εξετάσεις για την είσοδο στα Πανεπιστήμια, η υποχρεωτική 14χρονη εκπαίδευση και η μετατροπή όλων των σχολείων σε ολοήμερα με την προσθήκη νέων εκπαιδευτικών δράσεων είναι ασφαλώς κάποιες από αυτές. Ακόμα πιο εύηχες ήταν οι διακηρύξεις για προσλήψεις «χιλιάδων εκπαιδευτικών». Ωστόσο, πολύ γρήγορα, από τις ίδιες τις γραμμές του αρχικού «brainstorming» (όπως το ονόμασε ο κ. Λιάκος), επήλθε η ανώμαλη προσγείωση, με την πλήρη υποταγή και αυτού του διαλόγου στα μνημονιακά δεδομένα.
Οι φράσεις που περιλαμβάνονται και στο γραπτό κείμενο που δόθηκε στους δημοσιογράφους είναι αποκαλυπτικές του πόσο μακριά μπορεί να φτάσει ο διάλογος αυτός. «Η κυβέρνηση είναι εξαναγκασμένη να παίρνει υπόψη της δεσμεύσεις που προέρχονται από διεθνείς οργανισμούς, όπως ο ΟΟΣΑ, και από τις μνημονιακές υποχρεώσεις» είπε ξεκάθαρα ο κ. Λιάκος και για να γίνει πιο σαφής συμπλήρωσε πως «θα πρέπει να έχουμε συνείδηση των δημοσιονομικών περιορισμών για τις μεταρρυθμίσεις που θα προτείνουμε».
Για το θέμα της χρηματοδότησης της Παιδείας ο υπουργός ήταν επίσης σαφής: «Στόχος είναι η σύγκλιση των εκπαιδευτικών δαπανών με τον ευρωπαϊκό μέσον όρο, σε συνάρτηση όμως πάντοτε προς την εξέλιξη των δημοσιονομικών μεγεθών και της εξόδου της χώρας από την κρίση».
Την ίδια στιγμή υπονομευτική για την εξέλιξη του «διαλόγου» είναι η πολυεπίπεδη διενέργειά του, καθώς στην ουσία θα διεξαχθούν τρεις διαφορετικοί και παράλληλοι διάλογοι: ένας στο πλαίσιο της επιτροπής Σοφών υπό τον κ. Λιάκο, ένας στη Βουλή στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων μεταξύ των κομμάτων και ένας στο ήδη υπάρχον Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας (ΕΣΥΠ). Σε πολλά δε σημεία ο υποτιθέμενος «διάλογος» γίνεται με ήδη σημαδεμένα χαρτιά, αφού σε τομείς όπως η Έρευνα έχει ήδη καταρτιστεί το σχέδιο νόμου πολύ πριν αναπτυχθούν διεξοδικά οι θέσεις των φορέων.
Έρευνα με χορηγούς
Χαρακτηριστικό σημείο «αριστερής» πολιτικής στον τομέα της εκπαίδευσης αποτελεί το σχέδιο νόμου για την έρευνα, που ετοιμάζεται ξεχωριστά και παράλληλα με τον υποτιθέμενο εθνικό διάλογο για όλα τα θέματα. Οι προβλέψεις για «εμπορική ή εταιρική εκμετάλλευση ατομικών ή συλλογικών δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας» των ερευνητικών ιδρυμάτων και των ίδιων των ερευνητών μπορεί να μην μπαίνουν στη βάσανο του εθνικού διαλόγου, ωστόσο εστάλησαν στους θεσμούς, προφανώς για έγκριση και όχι για διαλογική συζήτηση και ανοίγουν χωρίς πολλές-πολλές διατυπώσεις την πόρτα των πανεπιστημίων στους κάθε λογής χορηγούς.
Αμέτρητα κενά
Οι κενές θέσεις των σχολείων σε όλη τη χώρα ήταν το «σήμα κατατεθέν» του πρώτου χρόνου «αριστερής» διακυβέρνησης με αρκετά σχολεία να κάνουν αγιασμό τον Οκτώβρη, αλλά κυρίως με πολλά κενά να παραμένουν σε όλη την Ελλάδα ακόμα και μέχρι σήμερα. Οι εκπρόσωποι των εκπαιδευτικών μιλούν για μία από τις χειρότερες χρονιές των τελευταίων ετών (ως προς αυτό τον τομέα) και γνωρίζουν ήδη πως σε πολλές περιπτώσεις τα κενά δεν θα καλυφθούν ούτε μέχρι το τέλος του σχολικού έτους.
ΦΠΑ
Τέλος, ξεχωριστή θέση στον τομέα της (ιδιωτικής αυτή τη φορά) εκπαίδευσης καταλαμβάνει το φιάσκο με την επιβολή ΦΠΑ σε φροντιστήρια και σχολές ξένων γλωσσών που κατέληξε στη Σολομώντεια λύση της κλιμακωτής επιβολής ανάλογα με τη βαθμίδα της ιδιωτικής εκπαίδευσης αλλά και στην αύξηση κατά 5 λεπτά της τιμής στα παιχνίδια του ΟΠΑΠ, που όμως δεν έχουν αποδεχτεί ακόμα οριστικά οι εκπρόσωποι της τρόικας. Και όπως είπε και ο επικεφαλής του εθνικού διαλόγου, «η κυβέρνηση είναι εξαναγκασμένη να παίρνει υπόψη της δεσμεύσεις που προέρχονται από διεθνείς οργανισμούς…»
