Ξεκίνησε χτες στη Βουλή η συζήτηση και την επόμενη εβδομάδα (7/12/2011) ψηφίζεται ο κρατικός Προϋπολογισμός του 2012 που συγκεντρώνει, για πρώτη φορά μετά τη μεταπολίτευση, τρία ιδιαίτερα χαρακτηριστικά:
1. Είναι ο πρώτος Προϋπολογισμός που η υλοποίησή του θα ξεκινήσει με ένα νόμισμα και θα ολοκληρωθεί με άλλο. Η όξυνση της κρίσης χρέους και η προωθούμενη λύση της συνταγματοποίησης του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος θέτουν ήδη σε αμφισβήτηση το μέλλον της Ευρωζώνης και του νομίσματός της.
2. Είναι ο πρώτος Προϋπολογισμός που θα ψηφισθεί από το σύνολο των συστημικών δυνάμεων (ΠΑΣΟΚ, Ν.Δ., ΛΑΟΣ, ΔΗΣΥ). Αποτελεί, δηλαδή, την ενιαία έκφραση των επιδιώξεων του ντόπιου και ξένου κεφαλαίου αλλά και των τοκογλύφων πιστωτών της χώρας. Η διαμόρφωση του αντίπαλου δέους από την πλευρά των εργαζομένων και των λοιπών κοινωνικών στρωμάτων που πλήττονται εξακολουθεί, δυστυχώς, να αποτελεί ζητούμενο…
3. Είναι η πρώτη φορά που η εικονικότητα του Προϋπολογισμού ομολογείται και στην ίδια την εισηγητική έκθεση που τον συνοδεύει (το ύψος του ελλείμματος εξαρτάται από το «κούρεμα» των ομολόγων, το ύψος του χρέους από τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, οι «αποκρατικοποιήσεις» από «το κλίμα στις διεθνείς αγορές» κ.ά.) ενώ αμφισβητείται (π.χ. από τον ΟΟΣΑ) το ύψος της ύφεσης τόσο για το 2011 όσο και για το 2012 (πίνακας 1).
Τα τρία παραπάνω χαρακτηριστικά πλαισιώνονται από συγκεκριμένες πολιτικές που έχουν ως στόχο την ακόμη μεγαλύτερη αφαίμαξη των εισοδημάτων, κυρίως των μισθωτών και των συνταξιούχων:
1. Τα βασικά μεγέθη του Προϋπολογισμού (πρωτογενές πλεόνασμα, έλλειμμα, χρέος) επηρεάζονται από την υλοποίηση της «συμφωνίας της 26-27/10/2011». Αρχικά παρουσιάζεται το εξής «παράδοξο»: το πρωτογενές πλεόνασμα θα είναι 1,1% του ΑΕΠ (2,4 δισ. ευρώ) αν υλοποιηθεί η «συμφωνία» και 1,6% του ΑΕΠ ή 3,5 δισ. αν δεν υλοποιηθεί η συμφωνία λόγω του μη «κουρέματος» των ομολόγων των ασφαλιστικών ταμείων. Το συνολικό έλλειμμα θα ανέλθει σε 7,3% του ΑΕΠ χωρίς το «κούρεμα» και σε 5,5% του ΑΕΠ μετά από αυτό.
Δηλαδή, η φτωχοποίηση της κοινωνίας, το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, η κατάρρευση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και η εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας (εποπτεία, υπαγωγή στο αγγλοσαξονικό Δίκαιο κ.ά.) εκτιμώνται ποσοτικά σε 2,8 δισ. ευρώ (ποσοτική μείωση ελλείμματος) ή σε 43 δισ. ευρώ μείωση του χρέους. Ακόμη, όμως, και οι παραπάνω «ωφέλειες» αμφισβητούνται από τους όρους που θέτουν οι κάτοχοι των ομολόγων προκειμένου να αποδεχθούν το «κούρεμα», ενώ παράλληλα διογκώνονται οι κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών λόγω της αύξησης των δανείων που δεν εξυπηρετούνται.
2. Όπως προκύπτει από τον πίνακα 2, οι άμεσοι φόροι των Φυσικών Προσώπων προβλέπεται ότι θα αυξηθούν κατά 13,7%, ενώ αυτοί των Νομικών Προσώπων θα μειωθούν κατά 31,9% (σε σύγκριση με το 2010). Είναι γνωστό ότι το 70% των άμεσων φόρων των Φυσικών Προσώπων καταβάλλεται από τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους. Το 2012, εκτός από τις μειώσεις στους μισθούς και τις συντάξεις, θα επιβαρυνθούν με την είσπραξη της έκτακτης εισφοράς εις διπλούν: α. για τα εισοδήματα του 2011 με το εκκαθαριστικό της φορολογικής δήλωσης και β. προκαταβολή της έκτακτης εισφοράς του 2012 με αύξηση της μηνιαίας παρακράτησης.
Όσον αφορά τους άμεσους φόρους που θα καταβάλλουν τα νομικά πρόσωπα είναι σημαντικά μειωμένοι (-31,9%) καθώς οι επιχειρήσεις είτε επιβαρύνουν τα αποτελέσματά τους με αυξημένες προβλέψεις επισφαλειών, ώστε να παρουσιάσουν ζημίες, είτε κάνουν εκτεταμένη χρήση «νόμιμων» φοροαπαλλαγών.
Το αποτέλεσμα των παραπάνω είναι η αναλογία των φόρων που πληρώνουν τα Φυσικά Πρόσωπα σε σχέση με τα Νομικά να αυξηθεί από 3 προς 1 σε 5 προς 1.
3. Η υπέρμετρη επιβάρυνση των μισθωτών, των συνταξιούχων και των λοιπών πληττόμενων κοινωνικών στρωμάτων καταγράφεται, επίσης, στα έσοδα που προβλέπεται να εισπραχθούν από τη φορολόγηση των ακινήτων. Ενώ τα έσοδα από τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας που, παρά τη μείωση του αφορολόγητου, θεωρείται ένας «δίκαιος» φόρος, θα αυξηθούν κατά 86% ή 250.000 ευρώ (2011: 290.000, 2012: 540.000), τα έσοδα από το ειδικό τέλος ακινήτων, που είναι το πλέον αντικοινωνικό χαράτσι, προβλέπεται να αυξηθούν κατά 314% ή 2.200.000 ευρώ (2011: 700.000, 2012: 2.900.000).
4. Ο νέος Προϋπολογισμός προβλέπει μείωση της κρατικής επιχορήγησης του ασφαλιστικού συστήματος κατά 9,1%. Η επιχορήγηση του ΙΚΑ ανήλθε φέτος σε 4 δισ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένων και των 400 εκατ. που θα δοθούν μέχρι το τέλος του έτους) και για το 2012 προβλέπονται μόλις 2,1 δισ. ευρώ.
Αλλά και αυτό το ποσό δεν θα μείνει στα ταμεία του ΙΚΑ αλλά θα αποτελέσει την εισφορά του στον ΕΟΠΠΥ (Εθνικό Οργανισμό Παροχής Πρωτοβάθμιας Υγείας). Κατά συνέπεια το ΙΚΑ θα στηριχθεί, σύμφωνα με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού, αποκλειστικά στις εισφορές των ασφαλισμένων για την καταβολή των συντάξεων. Εισφορές που εκτιμάται ότι θα είναι μειωμένες κατά 6 δισ. ευρώ λόγω της αύξησης της ανεργίας, της μερικής και της ανασφάλιστης (μερικής ή ολικής) απασχόλησης. Παράλληλα το ΙΚΑ αλλά και οι υπόλοιποι ασφαλιστικοί οργανισμοί θα έχουν απώλειες 12 δισ. ευρώ στην περιουσία τους από το «κούρεμα» των ομολόγων τους, 520 εκατομμύρια ευρώ περίπου ετησίως από τους τόκους των ομολόγων που θα «κουρευτούν» και 6 δισ. από τις μειωμένες εισφορές λόγω ύφεσης και ανεργίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι προβλέψεις του Προϋπολογισμού για το ύψος της ανεργίας (17,1%) συγκρούονται τόσο με την πραγματικότητα (τον Αύγουστο 2011 ήταν ήδη 18,4%) όσο και με τις προβλέψεις της Eurostat (>20%) και του ΟΟΣΑ (18,5%). Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ για τις τράπεζες δημιουργούνται ειδικά ταμεία για την ενίσχυσή τους, για τα ασφαλιστικά ταμεία όχι μόνο δεν υπάρχει καμιά πρόβλεψη αλλά μειώνεται δραστικά και η κρατική επιχορήγηση. Η κατάρρευση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης το 1ο τρίμηνο του 2012 θα είναι γεγονός αν δεν ανατραπούν αυτές οι πολιτικές.
5. Στα έσοδα του Προϋπολογισμού περιλαμβάνονται και έσοδα 9,3 δισ. από το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας. Το ξεπούλημα περιλαμβάνει υποδομές («Ελ. Βενιζέλος», ΕΥΑΘ, ΕΥΔΑΠ, ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, ΕΛΠΕ, «Εγνατία Οδός»), διάφορες συμμετοχές (κρατικά λαχεία, ΟΠΑΠ, ΟΔΙΕ, ΛΑΡΚΟ, ΕΑΣ (αμυντικά συστήματα), καζίνο Πάρνηθας, ΕΛΤΑ, ΕΛΒΟ), 39 δημόσια κτίρια και την πρώτη ομάδα ακινήτων για ανάπτυξη (στην οποία συμπεριλαμβάνεται και η εταιρία Ελληνικό Α.Ε.).
Η εφαρμογή του προγράμματος ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας αμφισβητείται από τους ίδιους τους συντάκτες του Προϋπολογισμού (δείχνοντας έμμεσα και τους φόβους τους για τις ποινικές ευθύνες που θα προκύψουν) καθώς, όπως αναφέρεται στη σελ. 147 της εισηγητικής έκθεσης, «…θα εξαρτηθεί σε σημαντικό βαθμό από την πορεία της διεθνούς και ειδικότερα της ευρωπαϊκής οικονομίας», τη μακροοικονομική κατάσταση της Ελλάδας αλλά και τη «διευθέτηση των όποιων νομικών και άλλων θεμάτων…». Τα ανωτέρω δεν πρέπει να λειτουργούν εφησυχαστικά, καθώς οι τελικές αποφάσεις δεν θα παρθούν στην Αθήνα…
Από όσα εκτέθηκαν παραπάνω, που βέβαια δεν εξαντλούν την ανάλυση των αντικοινωνικών μέτρων που περιλαμβάνονται στον Προϋπολογισμό του 2012, προκύπτει σαφώς η ανάγκη για:
1. Τη διαμόρφωση ενός ευρύτατου μετώπου για την αποτροπή ψήφισης της δανειακής σύμβασης που θα κυρώσει τη συμφωνία της 26-27/10/2011.
2. Την υπεράσπιση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης με εξάντληση όλων των μέσων που έχουμε στη διάθεσή μας, και
3. την εκπόνηση ενός εναλλακτικού Προϋπολογισμού που να καλύπτει τις ανάγκες των λαϊκών στρωμάτων, με κύρια στοιχεία την άρνηση πληρωμής ως πρώτο βήμα για τη διαγραφή του χρέους, την αναδιανομή του εισοδήματος με εργαλείο τη ριζική τροποποίηση της φορολογίας, την ενίσχυση των ανέργων, την ελάφρυνση των δανειακών υποχρεώσεων των νοικοκυριών και την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας ώστε να δημιουργηθούν θέσεις σταθερής απασχόλησης.
