Όσοι πίστευαν ότι η ενδυνάμωση του πόλου των BRICS θα εξελίσσεται χωρίς εσωτερικές αντιθέσεις και συνάμα χωρίς εξωτερικές υπονομεύσεις, οφείλουν να επαναξιολογήσουν σειρά γεγονότων που καταδεικνύουν ότι οι διεργασίες διαμόρφωσης ενός πολυπολικού κόσμου έχουν να διανύσουν μεγάλο δρόμο, με ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα.
Είναι γνωστό ότι η Ινδία, η «πολυπληθέστερη δημοκρατία του πλανήτη» και σημαντική οικονομική δύναμη, κομβικής σημασίας μέλος των BRICS, έχει κατά καιρούς παρουσιάσει δημόσια σημαντικές διαφοροποιήσεις από τα σχέδια του «ανταγωνιστικού πόλου», και εξίσου σημαντικές αποκλίσεις, ιδιαίτερα από τους σχεδιασμούς της Κίνας. Δεν πρόκειται απλά για τη συμμετοχή της στην πολιτικοστρατιωτική συνεργασία Quad (ΗΠΑ, Ινδία, Βρετανία, Αυστραλία) με πρόφαση τη διαφύλαξη ενός «ελεύθερου, ανοιχτού και χωρίς αποκλεισμούς Ινδοειρηνικού», αλλά με καταφανή ρόλο στον περιορισμό της Κίνας. Αναφερόμαστε κυρίως στο ότι, στην πρόσφατη συνάντηση κορυφής των BRICS, ήταν η Ινδία που ματαίωσε μια εκτεταμένη διεύρυνση της συμμαχίας, και έφερε αντιρρήσεις σε κάθε, έστω και μελλοντικό, σχέδιο αποδολαριοποίησης των συναλλαγών μεταξύ των χωρών μελών.
Σε δύο βάρκες
Στην πραγματικότητα η Ινδία «πατά σε δύο βάρκες». Από τη μία συμμετέχει στη συνεργασία των BRICS, προσφέροντάς τους υψηλό διεθνές κύρος, αλλά παράλληλα διευρύνει την εταιρική της σχέση με τη Δύση, και ιδιαίτερα τις ΗΠΑ. Έτσι, στην πρόσφατη συνάντηση «2+2» των υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας ΗΠΑ-Ινδίας επιβεβαιώθηκε η στενή συνεργασία τους στην πρωτοβουλία Quad ως κρίσιμη προϋπόθεση για τη «διασφάλιση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας»…
Ταυτόχρονα ανακοινώθηκε η «ουσιαστική πρόοδος στον μετασχηματισμό των σχέσεων ΗΠΑ-Ινδίας σε όλους τους τομείς», με ιδιαίτερη έμφαση στους τομείς της στρατιωτικής βιομηχανίας και της τεχνητής νοημοσύνης. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, υπογράφηκε παραγγελία άνω των 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων για προμήθεια 31 οπλισμένων drones που κατασκευάζει η General Atomics, και ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις για την προμήθεια αρμάτων μάχης της General Dynamic Land Systems, που το Νέο Δελχί ενδιαφέρεται να κατασκευάσει από κοινού στην Ινδία.
Και με το Ισραήλ
Ιδιαίτερη σημασία είχε η αναφορά των δύο πλευρών στην ενίσχυση του τετραμερούς σχήματος «I2U2» που έχουν δημιουργήσει μαζί με το Ισραήλ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα με διακηρυγμένο στόχο την ενίσχυση της επισιτιστικής και ενεργειακής ασφάλειας και τη βελτίωση της κυκλοφορίας ανθρώπων και αγαθών στα ημισφαίρια. Η πρωτοβουλία αυτή είναι ευθέως ανταγωνιστική με την κινέζικη στρατηγική για τους νέους «Δρόμους του Μεταξιού», καθώς προβλέπει τη δημιουργία ενός διαδρόμου μεταξύ Ινδίας – Μέσης Ανατολής – Ευρώπης που «θα ξεκλειδώνει νέες δυνατότητες οικονομικής ανάπτυξης στις δύο ηπείρους».
Σε αυτή τη βάση οι δύο πλευρές δεν παρέλειψαν να εκφράσουν την υποστήριξη τους στο Ισραήλ και να καταδικάσουν «τις φρικιαστικές τρομοκρατικές επιθέσεις» της Χαμάς. Δήλωσαν τέλος «την υποστήριξή τους για ανθρωπιστικές παύσεις» και δεσμεύτηκαν «να συνεχίσουν τον στενό διπλωματικό συντονισμό, μεταξύ άλλων με βασικούς εταίρους στην περιοχή, για να αποτρέψουν την επέκταση της σύγκρουσης, να διατηρήσουν τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή και να εργαστούν για μια πολιτική λύση και βιώσιμη ειρήνη»…
Στα παλιά τους τα παπούτσια
Η… καθιερωμένη ετήσια ψηφοφορία της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για το εμπάργκο των ΗΠΑ κατά της Κούβας έλαβε χώρα και φέτος. Και το αποτέλεσμα ήταν πιο συντριπτικό από κάθε άλλη χρονιά: 187 χώρες υπερψήφισαν το σχέδιο απόφασης που κατέθεσε η κουβανική αντιπροσωπεία, το οποίο μεταξύ άλλων σημειώνει ότι το 2015-16, επί Ομπάμα, οι ΗΠΑ είχαν υιοθετήσει μέτρα ελάφρυνσης του εμπάργκο, που όμως ανατράπηκαν από τις διαδοχικές προεδρίες Τραμπ και Μπάιντεν. Ποιες χώρες ψήφισαν κατά; Μόνο οι ΗΠΑ και η έτερη μεγάλη δημοκρατία, το… Ισραήλ. Συν μία αποχή: της Ουκρανίας (ούτε τον Ζελένσκι δεν έπεισε ο Μπάιντεν να βάλει πλάτες!). Ποια ήταν η αντίδραση των ΗΠΑ; Ίδια με αυτήν του Ισραήλ απέναντι στην πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ: στα παλιά τους τα παπούτσια. Οι αποφάσεις του ΟΗΕ που δεν βολεύουν απλώς δεν αναγνωρίζονται.
Έτσι, ένας κάποιος εκπρόσωπος των ΗΠΑ ονόματι Πολ Φόλμσμπι, στον οποίο είχε λάχει η αγγαρεία να ταπεινωθεί ακόμη και από στενούς συμμάχους των ΗΠΑ, κάλεσε την… κυβέρνηση της Κούβας «να τηρήσει τις υποχρεώσεις της όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και να ακούσει τον κουβανικό λαό και τις προσδοκίες του». Μωραίνει Κύριος ον βούλεται απολέσαι; Εξαρτάται από τη σκοπιά του καθενός! Ας σημειωθεί ότι στα 60 χρόνια που διαρκεί το βορειοαμερικανικό εμπάργκο «για λόγους εθνικής ασφάλειας» (διότι ως γνωστόν η Κούβα ετοιμάζεται να εισβάλει στις ΗΠΑ…), το περήφανο νησί έχει υποστεί τεράστιες ζημιές και πίεση. Μόνο σε οικονομικό επίπεδο, η συνολική ζημιά υπολογίζεται σε πάνω από 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια.
