του Ηρόστρατου
Για τον Κώστα Βεργόπουλο
…Αν όλο το ζήτημα είναι πού θα πέσει η ψήφος την Κυριακή των εκλογών, τότε δεν υπάρχει πολιτικό βάθος και μοιραία δεν θα έχει διάρκεια. Πρέπει να προηγείται η αφύπνιση της κοινωνίας, η όσμωση των πολιτικών με τις κοινωνικές δυνάμεις, για να έχει η αφύπνιση διάρκεια και βάθος…
Κώστας Βεργόπουλος, στον Δρόμο της Αριστεράς, 15/1/2015
Αν διαβάζαμε προσεκτικότερα… Ξαναδιαβάζοντας τη συνέντευξη που είχε παραχωρήσει τον Ιανουάριο του 2015 ο Κώστας Βεργόπουλος, μπορείς να δεις πίσω από την αισιοδοξία που οι περισσότεροι είχαμε εκείνη την εποχή να διαγράφονται άλλες εξελίξεις από αυτές που περιμέναμε.
Υποθέτω πως θα γραφτούν κείμενα και νεκρολογίες, θα υπάρξουν αναψηλαφήσεις του έργου του. Ίσως και κάποια συνέδρια στο μέλλον. Κάποια αίθουσα θα πάρει το όνομά του. Ίσως και μια πλατεία ή ένας δρόμος.
Πόσοι όμως γνωρίζουν πραγματικά τον Κώστα Βεργόπουλο, έναν από τους σημαντικότερους στοχαστές, επιστήμονες αλλά και δρώντες ανθρώπους της Αριστεράς;
Θα ήθελα να σταθώ στο Αγροτικό ζήτημα στην Ελλάδα, που για μένα –όπως και πολλούς ακόμη– υπήρξε ένα βιβλίο -σταθμός.
Πολλά από όσα πίστευα μετά βεβαιότητος κλονίστηκαν διαβάζοντάς το κάπου εκεί στα 19-20 μου χρόνια. Αγαπούσα πάντα την ιστορία, αλλά η ματιά του Βεργόπουλου, τα νέα στοιχεία που προσκόμιζε στον διάλογο για τη δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού κράτους, τότε ήταν απολύτως καινοτόμα.
Αυτά που αναπαρήγαγε σχεδόν σύσσωμη η αριστερά για το κρίσιμο θέμα του ρόλου της γεωργίας ανατρέπονταν με τον πλέον τεκμηριωμένο τρόπο.
Θα ακολουθούσαν πολλοί μαθητές του, αλλά και πλήθος νεότερων ιστορικών και κοινωνικών επιστημόνων, οι οποίοι πατώντας στα βήματά του, πλαταίνοντας το μονοπάτι που εκείνος άνοιξε, θα προσφέρουν σημαντικό έργο που θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε το παρελθόν, να ανακαλύψουμε πως σχηματίστηκε το σημερινό ελληνικό κράτος.
Δεν πρόκειται βεβαίως μόνο για θεωρία, ούτε για ιστορία σκονισμένη σε προθήκες βιβλιοθηκών. Είναι εργαλείο για να καταλάβουμε που βρισκόμαστε, πως βαδίσαμε και που πάμε.
Το πόσο ενόχλησαν οι απόψεις του Βεργόπουλου, το ανακάλυψα ως φοιτητής στο τότε Οικονομικό της Νομικής, όταν καθηγητής που παρίστανε τον πολύ μοντέρνο και ακολούθως σταδιοδρόμησε ως υπουργός του ΠΑΣΟΚ, μας έβαλε ένα θέμα στις εξετάσεις περί του ρόλου που έπαιξε ο αγροτικός τομέας στο ζήτημα της βιομηχανικής ανάπτυξης. Ζήτησε κριτική προσέγγιση. Κι εγώ, όλο αφελή ενθουσιασμό, έχοντας μόλις ανακαλύψει τον Βεργόπουλο και διαβάζοντας αρκετά γύρω από τα ζητήματα που έθιγε, έκανα το «λάθος» να υποστηρίξω τις θέσεις του για την κοινωνική ενσωμάτωση της γεωργίας.
Πήρα ένα ωραιότατο τεσσαράκι… Στην επόμενη περίοδο «παπαγαλίζοντας» τις απόψεις του Καθηγητή πέρασα το μάθημα…
Δεν πήρα όμως το μάθημά μου! Και συνέχισα να ψάχνω.
Μαθαίνοντάς για τον θάνατο του Κώστα Βεργόπουλου, σκέφτηκα αμέσως πόσο καθοριστικό υπήρξε το βιβλίο του για όσα πίστευα και πιστεύω σήμερα.
Λίγα βιβλία έχουν τέτοια δύναμη.
Μπορώ να τα απαριθμήσω. Είναι μυθιστόρημα, είναι ποίηση, είναι ιστορία, είναι φιλοσοφία.
Κι όταν χάνονται οι άνθρωποι που τα γραπτά τους μας σημάδεψαν με αυτόν τον τρόπο, μας τυλίγει μια μελαγχολία.
Όμως όταν τους ξαναδιαβάζουμε είναι λίγο σα να ζουν και πάλι…
Με την καρδιά στο Χουτσιτάν
Την Κυριακή 19 Νοεμβρίου στις 6 το απόγευμα, στον Πολυχώρο «Άννα και Μαρία Καλουτά», Έλληνες και Λατινοαμερικανοί καλλιτέχνες, ενωμένοι μας καλούν σε μια μεγάλη συναυλία αλληλεγγύης για τους σεισμόπληκτους του περασμένου Σεπτέμβρη, στο Μεξικό, όπου 17 χιλιάδες κατοικίες ισοπεδώθηκαν και χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τα πάντα.
H βοήθεια θα σταλεί, στην Πολή Χουτσιτάν, στην Πολιτεία Οαχάκα, στο νότιο Μεξικό.
Η πρωτοβουλία ήταν της Μάρτα Μορελεόν, σημαντικής μουσικού και τραγουδίστριας από το Μεξικό που χρόνια τώρα μένει στη χώρα μας.
Τη συναυλία στηρίζουν η Πρεσβεία του Μεξικού, ο Δήμος Αθηναίων και το Palenque Club.
Πολυχώρος Άννα και Μαρία Καλουτά- Δήμος Αθηναίων
Τιμοκρέοντος 6Α, Νέος Κόσμος, Τηλ. 210 9344131
