της Αριάδνης Αλαβάνου
Την Πέμπτη 22/4 το απόγευμα, ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Ιβ Λατέρμ, επικεφαλής του Φλαμανδικού Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος και διάδοχος του γνωστού μας από το «μηχανισμό» λιτότητας, προέδρου της Ε.Ε., Χέρμαν βαν Ρομπάι, υπέβαλε την παραίτησή του στο βασιλιά Αλβέρτο ο οποίος επιφυλάχθηκε να αποφασίσει.
Η παραίτηση επιβλήθηκε λόγω της αποχώρησης από τον πεντακομματικό κυβερνητικό συνασπισμό του φιλελεύθερου φλαμανδικού κόμματος Open VLD, μετά από την κατάρρευση των συνομιλιών για τις εκλογικές ρυθμίσεις στα προάστια των Βρυξελλών. Οι ρυθμίσεις αφορούν την εφαρμογή των δικαιωμάτων στα προάστια Βρυξελλών-Χάλης-Βιλβόρν, όπου κατοικούν 100.000 γαλλόφωνοι, μέσα σε μια κατά κύριο λόγο φλαμανδική περιοχή. Ο πρόεδρος του Open VLD Αλεξάντερ ντε Κρου δήλωσε ότι το «κόμμα του έχασε την εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση».
Η πολιτική κρίση εκδηλώθηκε δύο μόλις μήνες πριν την ανάληψη της κυκλικής προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το Βέλγιο, εξέλιξη που υπονομεύει, σύμφωνα με δηλώσεις Βέλγων αξιωματούχων, την ικανότητα της βελγικής προεδρίας να προωθήσει μια «επιθετική ατζέντα», όντας στο τιμόνι της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Το Βέλγιο σε πόλεμο, καθώς οι Φλαμανδοί βάλλουν κατά της “εισβολής των Γαλλόφωνων”», ήταν ο εξαιρετικά χαρακτηριστικός τίτλος της αγγλικής εφημερίδας Independent (22/4).
Η επίμονη και μακροχρόνια διαμάχη αφορά την περίπλοκη αναδιοργάνωση 54 προαστίων που περιβάλλουν τις Βρυξέλλες, η οποία εκφυλίστηκε σε έναν οξύτατο πόλεμο μεταξύ των δύο γλωσσικών κοινοτήτων, ολλανδόφωνων Φλαμανδών και γαλλόφωνων Βαλόνων. Μια διαμάχη με έντονη κοινωνική χροιά, αφού οι Φλαμανδοί αποτελούνται από πλουσιότερα στρώματα, ενώ στους Βαλόνους ανήκουν τα φτωχότερα και πιο λαϊκά στρώματα. Η Φλάνδρα, η οποία αντιπροσωπεύει το 60% του πληθυσμού των 10,5 εκατομμυρίων, κλιμάκωσε τις προσπάθειές της για να επιτύχει περισσότερες εξουσίες, οι οποίες θα αντανακλούν την ευμάρειά της. Στην κυρίαρχη φλαμανδική λογική, η επιδότηση των λιγότερο εύπορων περιοχών της Βαλονίας, στο νότο της χώρας, είναι εξαιρετικά αντιπαθής.
Ορισμένοι τοπικοί πολιτικοί παράγοντες κατηγορήθηκαν ότι προωθούν ένα ντε φάκτο απαρτχάιντ έναντι των Γάλλων, αφού τους απαγορεύουν να αγοράσουν ακίνητα στις φλαμανδικές περιοχές, πράγμα που δεν απέχει απ’ την αλήθεια. Οι γαλλόφωνοι, από την άλλη, δεν μπορούν να δεχθούν ότι ως Βέλγοι πολίτες δεν έχουν το δικαίωμα να αγοράσουν σπίτια μέσα στη ίδια τη χώρα τους. Το πρόβλημα αυτό έχει προκαλέσει τέσσερις ανατροπές κυβερνήσεων στα προηγούμενα τρία χρόνια, καθώς η πολιτική διαμάχη για τις μεταρρυθμίσεις που θα χώριζαν την προαναφερθείσα περιοχή σε διακριτά φλαμανδικά και γαλλόφωνα εκλογικά και διοικητικά διαμερίσματα, πήρε πιο οξεία μορφή. Οι λεπτομέρειες των μεταρρυθμίσεων μάλλον δεν είναι κατανοητές από τους πολίτες, αυτό όμως δεν εμπόδισε την όξυνση πνευμάτων και διαθέσεων, αλλά και τη λήψη εξαιρετικά «παράδοξων» μέτρων για ευρωπαϊκή χώρα. Ο δήμαρχος της γραφικής πολίχνης Γκούικ, 20 χλμ. από τις Βρυξέλλες, έχει συγκροτήσει ένα μηχανισμό «που αποτρέπει τους γαλλόφωνους να μετακομίσουν σ’ αυτήν», γράφει η Independent. «Έχουμε ένα σύστημα παροχής κινήτρων προκειμένου να δίνουμε το προβάδισμα σε ανθρώπους που έχουν δεσμούς μ’ αυτή την κοινότητα. Και ναι, αυτοί είναι οι Φλαμανδοί». Στη Ροντ-Σεν-Ζενές, δεν έχουν κανένα ενδοιασμό, και προχωρούν πιο αποφασιστικά, τα κίνητρα είναι περιττά. Οι Αρχές έχουν εκδώσει ένα διάταγμα που αποκαλείται Wonen in eigen streek (Να μένετε στη δική σας περιοχή), που θέτει ξεκάθαρα τους όρους για τους μελλοντικούς αγοραστές σπιτιών.
Η προσπάθεια να επιλυθεί το πρόβλημα με συνομιλίες, υπό τον πρώην πρωθυπουργό Ντεάν, δεν έφερε αποτελέσματα. Η αποχώρηση του κόμματος Open VLD αφήνει τον κυβερνητικό συνασπισμό με 76 από τις 150 έδρες στην Κάτω Βουλή. Μια πολύ ισχνή πλειοψηφία, σε μια χώρα όπου επικρατούν βαθιές διαιρέσεις, για να μπορέσει να κυβερνήσει. Εφόσον τα βελγικά πολιτικά κόμματα δεν λειτουργούν σε εθνικό επίπεδο, κάθε κυβέρνηση οφείλει να εκπροσωπεί ένα συνασπισμό γλωσσικών κοινοτήτων και αναγκαστικής πολιτικής συμβίωσης.
