του Γιάννη Σχίζα
Στην παλιά εποχή των στρατιωτικών πραξικοπημάτων, τότε που οι διάφοροι σοφολογιότατοι λέγανε ότι αρκεί ένας δεκανέας για να λύσει όλα τα ελληνικά προβλήματα, κυκλοφορούσαν διάφορες ιστορίες για την πολιτική κατάσταση και πώς αυτή θα μπορούσε να θεραπευθεί. Λόγου χάρη η συνταγή ενός πραξικοπήματος:
- Λαμβάνετε τρία τάγματα ΛΟΚατζήδων αποφασισμένων να εκτελέσουν κατά γράμμα τις διαταγές σας.
- Προσθέτετε μια κατάληψη ραδιοφωνικών σταθμών και την προετοιμασία ενός διαγγέλματος.
- Συλλαμβάνετε πολιτικούς διά το καλόν της πατρίδος.
- Τοποθετείτε τανκς σε καίριες θέσεις της πρωτεύουσας, αναμένοντας ταυτοχρόνως την υποταγή της περιφέρειας.
- Παιανίζετε εμβατήρια, μεσολαβούμενα από την εκφώνηση συνθημάτων για τους κινδύνους που διατρέχει το έθνος.
- Προσθέτετε ένα διάγγελμα περί εκτάκτων περιστάσεων που επέβαλαν τη λήψη ειδικών μέτρων.
- Σερβίρετε στην κοινή γνώμη…
Με αυτήν τη συνταγή περίπου πορεύθηκαν οι λατινοαμερικάνικες δικτατορίες, οι διάφοροι Μπατίστα, τα κατά καιρούς πραξικοπήματα στο Πακιστάν, στην Ινδονησία και στις Φιλιππίνες. Με αυτή τη συνταγή πορευόταν το σενάριο μιας ταινίας ιστορικής για τις ΗΠΑ – οι περίφημες «7 ημέρες του Μαΐου»…
Όμως οι καιροί ου μενετοί, τα πράγματα άλλαξαν ιδιαίτερα την περίοδο της παγκοσμιοποίησης, η χειραγώγηση έγινε λεπτή, η σφαγή έγινε διά του βάμβακος. Απέμεινε η προεκλογική περίοδος σαν μια αποφασιστική περίοδος μέσα στον χρόνο, μέσα στην οποία εκδηλώνεται μια μεγάλη επικοινωνιακή καταιγίδα ίση με την εφόρμηση πολλών ταγμάτων. Που αποβαίνει συχνά «μπλίτσκριγκ» (blitzkrieg) εναντίον της κοινής λογικής: Του μπλίτσκριγκ σημαίνοντος «κεραυνοβόλος πόλεμος» και πρωτοχρησιμοποιηθέντος υπό των στρατηγών του Χίτλερ, εν τέλει δε υπό του Θεοδώρου Πάγκαλου, με στόχο την περιγραφή κάποιων κινήσεων του Ευάγγελου Βενιζέλου…
Τα κλασικά πραξικοπήματα ξεπεράστηκαν και η μεταμοντέρνα εποχή της πληροφορικής οδήγησε στην υπέρβαση των «Νευτώνειων» μεθόδων χειραγώγησης της πολιτικής πληροφορίας. Ο «Ηγεμών» του Μακιαβέλι πέρασε στα πολιτικά μουσεία, η δε πολιτική προπαγάνδα απέκτησε πολλές διαστάσεις, ρητές αλλά και άρρητες, διαμέσου εικόνων και συμβολισμών.
Υπάρχουν πλέον επικοινωνιολόγοι που εγγυώνται την μετατροπή του μαύρου σε άσπρο και αντιστρόφως, υπάρχουν δημοκράτες που αφόβως αναβάλλουν τη δημοκρατία για το μέλλον.
Να λοιπόν πώς πορεύεται ο κατεστημένος λόγος, με ποια επιχειρήματα εκφωνείται μέσα από τις τηλεοράσεις και στα άλλα μίντια, επιτυγχάνοντας μια επιτομή κακοήθειας. Ακολουθώ εδώ τον ιστότοπο ramnousia:
- Ad hominem: Επίθεση στον άνθρωπο και όχι στα επιχειρήματά του.
- Ad nauseam: Επανάληψη του ίδιου επιχειρήματος («μέχρι ναυτίας») σε μορφή σλόγκαν μέχρι να γίνει πιστευτό.
- Επίκληση αυθεντιών: Όταν διάφοροι «ειδικοί» υποστηρίζουν αυτό που η προπαγάνδα θέλει να αποδείξει ως τη μόνη αλήθεια.
- Χρήση φόβου: Εδραίωση αισθημάτων αγωνίας και πανικού στον γενικό πληθυσμό συνήθως με την επίκληση ενός ανώτερου εξωτερικού κινδύνου.
- Χρήση στερεότυπων και προκαταλήψεων: Εκμετάλλευση προκαταλήψεων του κοινού, στόχου για επίταση των φόβων και αντιπαθειών τους, συνήθως με χρήση αναπόδεικτων συσχετισμών. π.χ. Όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι τεμπέληδες…
- Πολύ Μεγάλα Ψέματα: Το ψέμα είναι τόσο μεγάλο και παράλογο ώστε αυτός που το ακούει να συμπεράνει ότι αποκλείεται να λέγεται ένα τόσο μεγάλο ψέμα.
- Μισή Αλήθεια: Απόκρυψη της πλήρους εικόνας, π.χ. ποσοστιαία μείωση ελλείμματος χωρίς παράλληλη αναφορά στην ανεργία ή στο χρέος…
Με βάση αυτά τα επιχειρήματα πορεύεται σήμερα η εξουσία. Με αυτά υποθέτει ότι θα τη βγάζει καθαρή για το προβλεπτό διάστημα, και μετά βλέπουμε…
