ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Ζαχαρία Ρουστάνη
Ένας άλλος τρόπος παραγωγής ξεπροβάλλει στην καρδιά του καπιταλισμού, εδώ, στην αγριότερη σύγχρονη εκδοχή του. Ένας τρόπος που διασώζει και προωθεί… παραδόξως το ιδεώδες ακόμα της κοινωνίας των ανθρώπων. Η Χριστίνα Παπαδοπούλου μίλησε στον Δρόμο για το εγχείρημα που παρουσιάσαμε εκτενώς στο προηγούμενο φύλλο μας και λαμβάνει χώρα αυτές τις μέρες στο πάρκο της Ακαδημίας Πλάτωνος.
«Ένας άλλος κόσμος είναι εδώ», λέτε στο κάλεσμά σας. Τι σημαίνει αυτό και πόσο πραγματικά εναλλακτικό μπορεί να αποδειχθεί;
Προτείνουμε κάτι διαφορετικό, αλλά με πρακτικό χαρακτήρα, ώστε να μπορέσει ο κόσμος θα συνδεθεί λειτουργικά στο όλο εγχείρημα. Εμείς οι ίδιοι που το προωθούμε, το έχουμε ήδη εφαρμόσει στην καθημερινότητά μας και πιστεύουμε πως αυτό μπορούν να το κάνουν και άλλοι, πως αφορά πάρα πολλούς ακόμη ανθρώπους.
Πώς ξεκίνησε αυτή η ιδέα και πόσο αισιόδοξοι παραμένετε σήμερα;
Η ανάπτυξή της μας κάνει αισιόδοξους. Για τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, τα εύσημα δεν τα δικαιούται ένα συγκεκριμένο άτομο ή συλλογικότητα. Μετά το τέλος των Πλατειών, υπήρξαν κάποιες ομάδες, όπως η Tράπεζα Xρόνου του Συντάγματος, οι Ηλιόσποροι, το Σπιθάρι, οι οποίες δημιουργήθηκαν στην Πλατεία και λειτούργησαν στο κομμάτι της αλληλέγγυας και συνεργατικής οικονομίας, αλλά η ιδέα προέκυψε πολύ φυσικά, σε μια συνάντηση στο πάρκο της Ακαδημίας Πλάτωνος. Εκεί φιλικά όλοι μεταξύ μας είπαμε «βρε παιδιά, γιατί να μην κάνουμε ένα φεστιβάλ που θα δικτυώσει τις ομάδες, θα τις φέρει πιο κοντά, να αποκτήσουν μια συνέχεια και συνέπεια». Καλέσαμε και άλλες συλλογικότητες και όλη αυτή η υπόθεση κύλησε αβίαστα και συλλογικά.
Βλέπουμε ότι η κοινωνία έχει ανάγκη αυτήν τη διαφορετική πρόταση, γιατί το κράτος δεν μπορεί να καλύψει τις ζωτικής σημασίας ανάγκες της κοινωνίας. Πέρα και πάνω όμως από την κρίση, θέλουμε να αποτελέσει τρόπο ζωής, βιωματικό μοντέλο, να έχει συνέχεια, να μπορεί να δώσει όλο και πιο ολοκληρωμένη προοπτική.
Το φετινό τριήμερο δείχνει αρκετά φιλόδοξο προς αυτήν την κατεύθυνση…
Την πρώτη χρονιά ήμασταν λίγο χαομένοι. Τη δεύτερη χρονιά προχώρησε το κόνσεπτ της δικτύωσης. Την τρίτη χρονιά καλέσαμε και ομάδες από το εξωτερικό, Ισπανία, Αγγλία, Γερμανία, την Κοπερατίβα Ιντεγκράλ Καταλάνα και άλλες ομάδες, να γνωριστούμε, να ανταλλάξουμε ιδέες, εμπειρίες κ.λπ., και φέτος, κυρίως με όλα αυτά που έχουν συμβεί στο πολιτικό σκηνικό, μας προέκυψε η ιδέα να κάνουμε κάτι πρακτικό, δηλαδή να μπούμε στην ουσία. Ένα αυτόνομο χωριό, που μέσα από τα εργαστήρια και όλα αυτά που θα συμβούν στις θεματικές, θα έχει και την κεντρική του συζήτηση, που θα στοχεύσει στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συνεταιρισμού στην Αθήνα. Να έρθουν ελεύθεροι επαγγελματίες, άνεργοι, συλλογικότητες, που ψάχνουν να βρουν λύσεις στο εργασιακό τους κομμάτι, να ενωθούμε με τους παραγωγούς.
Το κυρίαρχο σύστημα σάς έχει πάρει χαμπάρι;
Δεν τους έχουμε ενοχλήσει προς το παρόν. Έχουν γίνει κάποιες μικρές παρεμβάσεις, κυρίως σε συλλογικότητες που έχουν να κάνουν με το νόμισμα και με φορολογικά θέματα, αλλά δεν υπάρχει ακόμα το νομικό πλαίσιο για να μας επιτεθούν και να εμποδίσουν. Πολύ πιθανόν, αν δουν ότι υπάρχει μια στρωτή και ολοκληρωμένη πρόταση, να το κάνουν. Αλλά ο συνεταιρισμός μας θα προσπαθήσουμε να γίνει με νόμιμες διαδικασίες. Θα έχει τη μορφή μιας κοινωνικής επιχείρησης, στο ισχύον θεσμικό και νομικό πλαίσιο, οπότε και να θέλουν δεν θα μπορούν να μας εμποδίσουν. Εκτός αν ακυρώσουν τελείως τη διαδικασία των κοινωνικών επιχειρήσεων.
Ποιοι είναι, λοιπόν, οι εχθροί σας;
Δεν βλέπουμε εχθρούς σε αυτή την προσπάθεια. Φυσικό είναι να μένουν απ’ έξω κερδοσκοπικές νοοτροπίες, γιατί θα είναι ένας συνεταιρισμός με οριζόντια δομή, με συνέλευση, με ισότιμες σχέσεις. Όποιος, λοιπόν, δεν μπορεί να σεβαστεί το πλαίσιο λειτουργίας μας, τη φιλοσοφία, αυτομάτως δεν μπορεί να συμμετέχει.
Ο εθελοντισμός έχει βυθιστεί σε μια ανυποληψία, ειδικά μετά τον τρόπο που τον λάνσαρε η Γιάννα Αγγελοπούλου.
Γενικά ο εθελοντισμός είναι μια έννοια παρεξηγημένη – και δικαιολογημένα. Έχουμε κουραστεί με τα εθελοντικά. Σαφώς και θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε και κινήματα και δράσεις από τα κάτω, οι οποίες θέλουν τον χρόνο μας εθελοντικά, αλλά από την άλλη πρέπει να έχουμε όλοι νιώσει την ανάγκη ότι πρέπει να είμαστε και βιώσιμοι, να καλύπτουμε τις ανάγκες επιβίωσης. Πολύς κόσμος που συμμετέχει είναι κόσμος άνεργος, που έχει ταλαιπωρηθεί, ή άλλοι που δεν βρίσκουν ευτυχία σε ό,τι έκαναν. Αυτός ο συνεταιρισμός θα έχει εργασιακό χαρακτήρα και τα μέλη θα αμείβονται δίκαια και ισότιμα. Φυσικά η αλληλοβοήθεια δεν θα πάψει να υπάρχει, ούτε η ανταλλακτική οικονομία. Όλοι έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν και αυτό το διαπίστωσα από την εμπειρία μου σε μια τράπεζα χρόνου στην οποία συμμετέχω. Υπάρχουν άπειρες δυνατότητες προσφοράς εργασίας, στο οργανωτικό επίπεδο, στην επικοινωνία, στις πρακτικές εργασίες.
Μέχρι πού μπορεί να φτάσει αυτή η ιδέα; Θα μπορούσε μελλοντικά να αντικαταστήσει τον κυρίαρχο τρόπο παραγωγής;
(Γελάει) Σε ένα περιβάλλον καπιταλιστικό θέλει πολλή δουλειά. Μακάρι να μπορούσε να συμβεί, γι’ αυτό δουλεύουμε, γι’ αυτό προσπαθούμε. Όμως, δεν μπορούμε και να πετάμε στα σύννεφα. Θα το πάμε όσο μπορούμε και σιγά-σιγά, ώστε να εμπνεύσει όλο και περισσότερο κόσμο να συμμετάσχει. Το αρχικό μας πλάνο είναι να φτιαχτεί η κοπερατίβα της Αθήνας και να αρχίσουν και σε άλλες πόλεις. Ήδη στο Ηράκλειο έχουν ξεκινήσει ανάλογες διαδικασίες. Δημιουργώντας εστίες σε κάθε πόλη και έχοντας επικοινωνία, σύνδεση, δικτύωση με αυτές τις πόλεις, θεωρώ ότι θα προκύψει ένα αρκετά καλό δίκτυο.
Οι αναγνώστες μας πώς θα μπορούσαν πρακτικά και άμεσα να ενταχθούν στο εγχείρημα;
Να επισκεφθούν το φεστιβάλ, για όλα τα εργαστήρια, αλλά περισσότερο για τη συζήτηση που θα γίνεται στο 60ό Δημοτικό Σχολείο, Αίμωνος και Τηλεφάνους, στην Ακαδημία Πλάτωνος, 6 με 9 κάθε απόγευμα.
Καλούμε τους πάντες, ό,τι κι αν επαγγέλλονται. Εάν είναι άνεργοι και θέλουν να βρουν λύσεις δημιουργικές, είναι όλοι καλεσμένοι, να βοηθήσουν και να βοηθηθούν.
