Μόλις φθάσει ο γαμπρός και η ακολουθία του [ψίκι] στο σπίτι της νύφης, πριν μπει μέσα, ρίχνει στην αυλή [σύγυρο] ασημένια τάληρα: όσο πιο πολλά, τόσο μεγαλώνει η ένδειξη τιμής προς την οικογένεια [ιδίως αν ο γαμπρός είναι φαμέγιος, δηλαδή κατώτερης οικογένειας, και η νύφη νικλιάνα, δηλαδή ισχυρής]. Από τα παραπάνω τάληρα, που τα μαζεύει ο πατέρας της νύφης, κρατούνται από ένα για τον ίδιο και τη μάνα της, και από ένα για τ’ αδέρφια της, τα δε υπόλοιπα επιστρέφονται στον γαμπρό μετά τη στέψη.
Μετά τη διαδικασία αυτή, μπαίνει στο σπίτι, βάζουν στα πόδια του ένα άδειο σακί σταριού και λένε το παρακάτω δίστιχο:
«Όσα σπειριά έχει το σακί,
τόσα παιδιά και γκόνια».
Ακολουθούν πυροβολισμοί, εκρήξεις χαράς και η αναχώρηση για τη στέψη, τραγουδώντας. Η νύφη μετά τη στέψη δεν παραδίδεται αμέσως στον γαμπρό, αλλά οδηγείται έξω από το σπίτι της, συνοδευόμενη από δύο στενούς συγγενείς που την κρατούν από τα μπράτσα και τον γαμπρό να ακολουθεί, έως ότου βρουν –πράγμα πανεύκολο λόγω αφθονίας– πέτρα ριζιμιά, δηλ. ακούνητη στη γη. Τότε, αφού πατήσει εκεί το πόδι της η νύφη [για να στερεωθεί ο γάμος], ο δε γαμπρός πατήσει πάνω στο πόδι της με το δικό του, σε ένδειξη της υπεροχής του, γίνεται η παράδοση με τα εξής λόγια: «Σου παραδίδω γαμπρέ τη νύφη, ανέγγιαχτη, να ζήστε να γεράστε» [συνήθως η νύφη δεν υπερβαίνει το δέκατο πέμπτο έτος της, το οποίο συνάδει με τη σχετική έκφραση στον Όμηρο, «άμα ηβάσασαν» (μόλις μπήκε στην ήβη) όταν ο Λαέρτης νυμφεύει την κόρη του, την Κτιμένη].
Μετά αρχίζουν τα τραγούδια από την ακολουθία-ψίκι [από το λατινικό, με ελληνική ρίζα, psyche, δηλαδή ψυχές, κόσμος] του γαμπρού:
«Σας πήραμε την κάλλια σας και την καλλίτερή σας».
Αρχίζει η πομπή για το σπίτι του γαμπρού. Μόλις φτάσουν τραγουδούν:
«Περέβγα μάνα του γαμπρού και πεθερά της νύφης
να ιδής τον πέπανο* γιο, τη πέπαρη** σου νύφη.
Στρώσε χρυσά παπλώματα, χρυσές προσκεφαλάδες
να κάτσει η νύφη κι ο γαμπρός και το πανώριο ψίκι».
Μετά συνεχίζουν με το τραγούδι [το τραγουδάει η μάνα του γαμπρού]:
«Εδώ πούρθες νυφούλα μου, να ζήσεις να γεράσεις,
να φτάσεις χρόνους εκατό και να τους απεράσεις.
Σαν κυπαρίσσι να σταθείς, σα δέντρο να φυτρώσεις
και σα μηλιά γλυκομηλιά ν’ ανθίσεις να καρπώσεις».
Για την επομένη του γάμου είναι λίγο δύσκολο να περιγραφεί τι ακριβώς γίνεται, τι επιθεωρήσεις και πιστοποιήσεις και άλλα σχετικά απαράδεκτα για σήμερα, και με ποιο τρόπο επιστρέφουν οι συγγενείς της νύφης στο σπίτι της, για να αναγγείλουν το «έχειν καλώς». Αν δεν είχε καλώς, την κλαίγανε οι ρέγκες τη νύφη…
Μίμης Β. Χριστοφιλάκης
Συγγραφέας-Συλλέκτης
* πέπων = ωραίος, τρυφερός.
** πέπειρη = ωραία για γάμο.
