του Γιώργου Κυριακού
Με πολύ χαμηλή συμμετοχή (μόλις 33,4%), οι νέες πρόωρες εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στη Βουλγαρία μόλις τεσσεράμιση μήνες μετά τις προηγούμενες, έστειλαν 8 κόμματα στην 51η Βουλγαρική Εθνοσυνέλευση:
- Πρώτο το δεξιό GERB-Ένωση Δημοκρατικών Δυνάμεων, του διεφθαρμένου Μπορίσοφ, με αντιφατικό προσανατολισμό όσον αφορά τις διεθνείς εξελίξεις, που έλαβε το 25,5% των ψηφισάντων.
- Δεύτερη, με 13,7%, η κοινοπραξία «Συνεχίζοντας την Αλλαγή» – «Δημοκρατική Βουλγαρία», που κυβέρνησε στο παρελθόν με ευρωαμερικανικό μοντέλο (και είχε φυλακίσει τον Μπορίσοφ, με τον οποίο όμως συνεργάστηκε στην τελευταία μη υπηρεσιακή κυβέρνηση!).
- Τρίτο αναδείχθηκε το εθνικιστικό και φιλορωσικό κόμμα «Αναγέννηση», σταθεροποιώντας τη θέση του με 12,9%.
- Τέταρτη δύναμη βγήκε η διάσπαση της τουρκικής «Συμμαχίας για τα Δικαιώματα και τις Ελευθερίες», που ελέγχεται από τον διεφθαρμένο ολιγάρχη Πεέφσκι και έλαβε 11,2%.
- Πέμπτο είναι το ουδετερόφιλο Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα – Νέα Αριστερά με 7,3%.
- Στην έκτη θέση, με 7,2%, βρέθηκε το τμήμα εκείνο της τουρκικής «Συμμαχίας για τα Δικαιώματα και τις Ελευθερίες» που απέμεινε υπό τον έλεγχο του Αχμέτ Ντογάν.
- Έβδομο είναι το φιλοδυτικό «Υπάρχει Τέτοιος Λαός» του κωμικού Τριφόνοφ, που έφτασε στο 6,6%.
- Την όγδοη θέση κατέλαβε το ουδετερόφιλο «Ηθική-Ενότητα-Τιμή», που είναι διάσπαση του κόμματος του Τριφόνοφ και εισήλθε για πρώτη φορά στη βουλή με 4,5%.
Ας σημειωθεί ότι το «Μεγαλείο», ένα εθνικιστικό-ουδετερόφιλο κόμμα, για ελάχιστες ψήφους έμεινε κάτω του ορίου του 4% για είσοδο στη βουλή, και έχασε τους 12 βουλευτές που είχε.
Στον πάτο της «ευρωπαϊκής οικογένειας»…
Η χώρα θα χρειαστεί 260.000 εργαζόμενους άμεσα, σύμφωνα με την Υπηρεσία Απασχόλησης. Η αιτία πρέπει να αναζητηθεί στο γεγονός ότι, με τον κατώτατο βουλγαρικό μισθό στα 477 ευρώ, 1.100.000 Βούλγαροι προτιμούν να εργάζονται σε χώρες της Ε.Ε., στέλνοντας στις οικογένειές τους 2 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Βουλγαρίας, ύψους 24.200 ευρώ, βρίσκεται πολύ κάτω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (37.600 ευρώ), και το ΑΕΠ της χώρας αντιπροσωπεύει μόλις το 0,6 % του συνολικού ΑΕΠ της Ε.Ε. Με άλλα λόγια, οι άγριες ιδιωτικοποιήσεις ωφέλησαν μόνο τη φτηνή απασχόληση, και η πλειοψηφία πλήττεται από την ακρίβεια. Προκειμένου να συγκρατηθεί η λαϊκή δυσαρέσκεια, η Ε.Ε. έχει επιτρέψει ένα ειδικό καθεστώς εισαγωγών ενέργειας από τη Ρωσία. Επίσης οι αγρότες πέτυχαν τη δασμολόγηση των ουκρανικών γεωργικών προϊόντων, και οι ανθρακωρύχοι πήραν παράταση στη συνέχιση λειτουργίας των ορυχείων και των θερμοηλεκτρικών εργοστάσιων.
Το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας 2022 (57,5% στην πράσινη ανάπτυξη και 23,1% στην ψηφιακή ανάπτυξη) χρηματοδοτεί νέους τομείς: σχεδόν 6,2 δισεκατομμύρια ευρώ προβλέπονται για επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, για αποθήκευση ενέργειας και διασύνδεσης, για ανακαίνιση κτιρίων κ.λπ. Για την ψηφιακή μετάβαση προβλέπεται χρηματοδότηση στους θεσμούς, στις επιχειρήσεις, στους τομείς ενέργειας και στην εκπαίδευση. Πρόκειται για ένα μοντέλο προορισμένο για τις μεγάλες εργολαβίες και υπεργολαβίες της πράσινης καταστροφής και του ψηφιακού ελέγχου, που πλήττει περαιτέρω τις παραγωγικές δυνατότητας της χώρας. Τέλος, το φιλοευρωπαϊκό λόμπι συζητά με τη Γερμανία για τη δημιουργία κέντρων κράτησης μεταναστών στα τουρκοβουλγαρικά σύνορα…
ΗΠΑ-Ρωσία στο γήπεδο της Βουλγαρίας: αμφίρροπο ματς
Η πολυεπίπεδη κρίση στη μεταπολιτευτική Βουλγαρία εντάθηκε με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η αποτυχία της 18μηνης μη υπηρεσιακής κυβέρνησης μετά τις πέμπτες πρόωρες εκλογές, έδειξε ότι το πολιτικό σύστημα έχει ως μοναδικό σταθερό παράγοντα τον ουδετερόφιλο (και γι’ αυτό κατηγορούμενο ως φιλορώσο) πρόεδρο Ρούμεν Ράντεφ! Οι πάγιες διαφορές με τα Σκόπια εντάθηκαν, αφού η Σόφια τα θεωρεί βουλγαρικής προέλευσης κράτος. Η ανάδειξη μιας αδιάλλακτης πολιτικής από πλευράς Σκοπίων ήταν η ευκαιρία για το βουλγαρικό βέτο στη διαδικασία ένταξής τους.
Στη μεγάλη εικόνα, οι Βούλγαροι ξεκίνησαν να αλλάζουν την τεχνολογία των πυρηνικών εργοστασίων σε αμερικανική από ρωσική, προγραμματίζοντας να πουλήσουν τον «παλιό» εξοπλισμό στην Ουκρανία. Άλλωστε, παρά τις αντιρρήσεις του προέδρου, τροφοδότησαν την Ουκρανία με όπλα μέσω τρίτων, και τα αμερικανικά F16 μονοπώλησαν την υπόθεση του αμυντικού εξοπλισμού. Επίσης ενέταξαν την (επιδοτούμενη από την Ε.Ε.) πολεμική βιομηχανία στην Ουκρανική Συμμαχία Αμυντικών Βιομηχανιών. Υπέγραψαν πρόσφατα για τη χορήγηση από την Ε.Ε. 50 δισεκατομμυρίων ευρώ στην Ουκρανία, και στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ υπέγραψαν το ψήφισμα για τη στρατιωτική ενίσχυση της Ουκρανίας σε όλα τα επίπεδα. Πριν την κατάρρευση της κυβέρνησης, η Βουλγαρία διαπραγματευόταν την πώληση των εγκαταστάσεων της ρωσικής LUKOIL στις ΗΠΑ. Τέλος, στον ΟΗΕ ψήφισαν κατά της απαγόρευσης αποστολής όπλων στο Ισραήλ, ενώ αποκαλύφθηκε ότι η παγίδευση των ηλεκτρονικών συσκευών που χρησιμοποιούνταν και από τη Χεζμπολά πραγματοποιήθηκε στη Βουλγαρία.
Και η Τουρκία «διαιτητής»
Η Βουλγαρία υπέγραψε με τη Ρουμανία και την Τουρκία συμφωνία κοινής στρατιωτικής άμυνας, η οποία προς το παρόν δεν φέρνει σε δύσκολη θέση τη συμμαχία του ΝΑΤΟ (παρόλο που η Τουρκία αντιτίθεται στην παρουσία του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα). Κρατώντας ισορροπίες, η βουλγαρική κρατική εταιρεία φυσικού αερίου Bulgargaz εισάγει 1,85 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ρωσικού φυσικού αερίου ετησίως μέσω Τουρκίας, και οικοδομείται τουρκικός σταθμός αποθήκευσης στη Βουλγαρία. Η Τουρκία πλέον απέκτησε το ελεύθερο να στέλνει τα πολεμικά της αεροπλάνα στον εναέριο χώρο της Βουλγαρίας, και συμφωνήθηκε να οικοδομηθεί ο νέος σιδηροδρομικός διάδρομος Βουλγαρίας-Τουρκίας ο οποίος θα καταλήγει στην Κίνα. Επίσης οι δηλώσεις Ερντογάν αμέσως μετά το «επεισόδιο» του Έβρου (2020), ότι δεν θα σταλούν μετανάστες στη Βουλγαρία, εξακολουθούν να τηρούνται από την Άγκυρα.
Φαίνεται ότι είναι μακρύς ο δρόμος για την πολιτική σταθερότητα στη Βουλγαρία, η οποία εξαρτάται από τις παρεμβάσεις του δυτικού παράγοντα ή της επιτήδειας γείτονος, αλλά και από τις αντιστάσεις των Βουλγάρων πολιτών. Πάντως σε πρόσφατη δημοσκόπηση μόνο το 30% υποστήριξε την εμπλοκή της Βουλγαρίας στον πόλεμο Δύσης-Ρωσίας, ενώ το 42% των Βούλγαρων δήλωσε ότι θα αρνούνταν να πολεμήσει.
