Στην Αθήνα, ιδιαίτερα χθες, καταβλήθηκε εργώδης προσπάθεια να προεξοφληθεί μια «παράσταση νίκης» της Ν.Δ. και του μνημονιακού μπλοκ.
Η εκρηκτική άνοδος του Χρηματιστηρίου χθες, με έναν τζίρο που ωστόσο είναι εξαιρετικά μικρός και άρα χειραγωγίσιμος, σκηνοθετήθηκε στο έδαφος φημών για μυστικές δημοσκοπήσεις που καταγράφουν σαφές προβάδισμα της Ν.Δ. Αν υπάρχει τέτοια βεβαιότητα, όμως, προς τι η παγκόσμια επιστράτευση; Τι λόγους είχε, για παράδειγμα, κοτζάμ πρόεδρος της Γαλλίας να εμφανιστεί στην τηλεοπτική συνέντευξη στο δελτίο του MEGA;
Βεβαίως, η συνέντευξη του Φρανσουά Ολάντ ήταν χρήσιμη και αποκαλυπτική. «Δεν θέλω να αρχίσω τις απειλές. Δεν είναι σωστή στάση…», αλλά «…η πλήρης ακύρωση του μνημονίου θα θεωρηθεί από πολλές χώρες της Ευρωζώνης ως ρήξη». Από πολλές χώρες; Ποιες; Κι εσείς, κ. Πρόεδρε, που δηλώνετε πιστός φίλος της Ελλάδας, τι στάση θα τηρήσετε; Αυτή θα ήταν η επόμενη ερώτηση που φυσιολογικά θα ακολουθούσε από οποιονδήποτε δημοσιογράφο. Φυσικά η ερώτηση δεν έγινε.
Η «συνολική λύση»
Γιατί και ο Φρανσουά Ολάντ, παρά τη ρήξη του με το Βερολίνο στο θέμα του δημοσιονομικού συμφώνου, δεν θέλει πλήρη διάρρηξη του γαλλογερμανικού άξονα, αλλά ανασύστασή του σε νέα βάση. Στη βάση μιας συνολικότερης λύσης στη διαχείριση της κρίσης στην Ευρωζώνη, τα βασικά συστατικά της οποίας έχουν λίγο – πολύ περιγραφεί: Πρώτον, δημοσιονομική ένωση και συλλογική διαχείριση του κρατικού χρέους των 17 της Ευρωζώνης, που προς το παρόν είναι άγνωστο αν θα πάρει τη μορφή του ευρωομολόγου ή ενός άλλου μηχανισμού, σαν αυτόν που τώρα προτείνουν από κοινού Γάλλοι Σοσιαλιστές και Γερμανοί Σοσιαλδημοκράτες. Δεύτερον, τραπεζική ένωση, με ενιαίο μηχανισμό εποπτείας, ανακεφαλαιοποίησης των πιστωτικών ιδρυμάτων και εγγύησης των καταθέσεων, που σημαίνει θεσμική πια κατοχύρωση της μετατροπής των τραπεζικών χρεών σε κρατικά. Τρίτον, η περίφημη στροφή στην ανάπτυξη, με αποδέσμευση περισσότερων πόρων για επενδύσεις.
Τα συστατικά αυτής της νέας συνολικής λύσης, που όπως με κάθε τρόπο έχει αποσαφηνίσει η γερμανική ηγεσία και η γραφειοκρατία των Βρυξελλών συνοδεύονται από μεγαλύτερη εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας, χρησιμοποιούνται ως απάντηση στο γεγονός ότι και η τελευταία επιχείρηση «διάσωσης», αυτή των ισπανικών τραπεζών με 100 δισ. ευρώ, μετά ένα εικοσιτετράωρο επιβράβευσης από τις αγορές, ήδη απορρίπτεται άνευ επαίνων. Τα επιτόκια των ισπανικών ομολόγων εκτοξεύτηκαν σε επίπεδα άνω του 7%, την ίδια μοίρα ακολουθούν και τα ιταλικά, ενώ οικονομικά ασήμαντη, αλλά πολιτικά βαρύνουσα φαίνεται και η επικείμενη ένταξη στον μηχανισμό στήριξης της Κύπρου.
Κερδίζουν χρόνο
Η γερμανική ηγεσία, που παρακολουθεί με ολοφάνερη δυστροπία τη συζήτηση για την αλλαγή στη συνταγή διαχείρισης της ευρωπαϊκής κρίσης και εμφανίζεται απομονωμένη έναντι της παγκόσμιας καπιταλιστικής ελίτ, φαίνεται να προσπαθεί να κερδίσει με κάθε τρόπο χρόνο. Ένας ευρωπαϊκός Νότος «κλειδωμένος» με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε μνημόνια λιτότητας ίσως της επιτρέψει να προχωρήσει τη συζήτηση για τη «συνολική λύση» ένα βήμα παρακάτω. Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, λίγα 24ωρα πριν τη σύνοδο κορυφής του G20 όπου θα αντιμετωπίσει τις καταιγιστικές πιέσεις των διεθνών εταίρων της, προειδοποίησε ότι η χώρα της έχει όρια στην αντιμετώπιση της κρίσης.
Ποια είναι, άραγε, αυτά τα όρια, πέρα από τα προφανή, τα χρονικά όρια μέχρι τις εκλογές του 2013; «Όλα τα πακέτα στήριξης που έχουμε συμφωνήσει μέχρι τώρα για την αντιμετώπισης της κρίσης μπορεί να αποδειχθούν μάταια, αν αποδειχθεί εκ των υστερών ότι ξεπερνούν τις δυνάμεις μας». Η κ. Μέρκελ μπορεί να έχει κατά νου την κριτική που θα υποστεί και η ίδια όταν το έλλειμμά της αυξηθεί δια μιας κατά 10 δισ. ευρώ λόγω της συνεισφοράς της στο νέο μόνιμο ταμείο διάσωσης που ενεργοποιείται, το ESM. Το αντίτιμο για μια τόσο μεγάλη θυσία θα μπορούσε να είναι μόνο η αύξηση του γερμανικού ελέγχου στην Ευρωζώνη και τις επιμέρους οικονομίες που την απαρτίζουν.
Ακρωτηριασμοί…
Και στην ιδανική περίπτωση, πάντως, που η γερμανική ηγεσία αποδειχθεί διαλλακτική στις πιέσεις των εταίρων της στην Ευρωζώνη, αλλά πολύ περισσότερων των Αμερικανών και των Βρετανών που δεν θέλουν να σκέφτονται μια επιστροφή της κρίσης στις δικές τους τράπεζες, αυτό δεν σημαίνει ότι η περίφημη «συνολική λύση» θα περιλαμβάνει όλες τις χώρες και την Ελλάδα. Ενδεχομένως, μάλιστα, η συναίνεση του Βερολίνου στις συζητούμενες προτάσεις να προϋποθέτει ακρωτηριασμό των «σάπιων» μελών της Ευρωζώνης. Πρωτίστως της Ελλάδας.
Με πολύ χαρακτηριστικό και συμβολικό τρόπο -ενδεικτικό της περί «σεβασμού των δημοκρατικών θεσμών» αντιλήψεων- οι ευρω-εταίροι της χώρας συμφώνησαν να γίνει τηλεδιάσκεψη του Eurogroup αμέσως μετά την ανακοίνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων της Κυριακής, στην Ελλάδα. Αλλά, ακόμη πιο χαρακτηριστικό είναι το σενάριο που διέρρευσαν στο Reuters Γερμανοί αξιωματούχοι.
Σύμφωνα με αυτό, οποιαδήποτε κυβέρνηση και να αναδειχθεί την Κυριακή, θα βρεθεί ενώπιον ενός αυστηρού χρονοδιαγράμματος «συμμόρφωσης» 100 ημερών, μετά την πάροδο του οποίου θα διακοπεί η χρηματοδότηση. Η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει εντός ευρώ απλώς και μόνο γιατί δεν υπάρχει σαφής νομική διαδικασία αποπομπής της. Ίσως αυτό εννοούσε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκαγκ Σόιμπλε όταν δήλωνε στο περιοδικό Stern ότι δεν σχεδιάζεται έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Της επιτρέπει να «πεθάνει» και εντός αυτής.
