Σχεδόν ένα μήνα πριν την αλλαγή σκυτάλης στη διακυβέρνηση των ΗΠΑ, πληθαίνουν οι δηλώσεις από όλες τις πλευρές για την έναρξη διαπραγματεύσεων σχετικά με τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Ο Τραμπ διόρισε ως ειδικό απεσταλμένο και διαπραγματευτή τον απόστρατο αντιστράτηγο Κιθ Κέλογκ, εμπνευστή του ασαφούς σχεδίου ειρήνευσης που υποστηρίζει ο νέος πρόεδρος. Ο Κέλογκ σχεδιάζει να επισκεφτεί ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και το Κίεβο στο επόμενο διάστημα, όχι όμως (ακόμα) τη Ρωσία. Από την πλευρά του ο Πούτιν δήλωσε ότι είναι πρόθυμος να συνομιλήσει με τον Τραμπ και έτοιμος για διαπραγματεύσεις με το Κίεβο, έχοντας όμως από καιρό διατυπώσει πολύ αυστηρές προϋποθέσεις. Ανάμεσα σε άλλα, τη διατήρηση των εδαφών που έχει καταλάβει η Ρωσία στον πόλεμο, την μη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ καθώς και την αποστρατιωτικοποίησή της.
Ο Ζελένσκι, που πήρε μέρος στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε., δήλωσε ότι η Ουκρανία θα ήθελε να τελειώσει ο πόλεμος, αλλά χρειάζεται να βρεθεί σε «ισχυρή θέση», και να της παρασχεθούν εγγυήσεις ασφαλείας. Σε συνάντηση μικρής ομάδας ηγετών των χωρών της Ε.Ε., που διοργάνωσε ο Γ.Γ. του ΝΑΤΟ Μ. Ρούτε, ο Ζελένσκι απαίτησε οι εγγυήσεις να δοθούν ταυτόχρονα από Ε.Ε. και ΝΑΤΟ-ΗΠΑ, καθώς «οι ευρωπαϊκές εγγυήσεις δεν θα είναι επαρκείς»! Διευκρίνισε ακόμα ότι δεν έχουν αποσαφηνιστεί οι λεπτομέρειες της πρότασης Μακρόν για αποστολή ευρωπαϊκής ειρηνευτικής δύναμης στην Ουκρανία στο βαθμό που επιτευχθεί κατάπαυση πυρός. Και ζήτησε για άλλη μια φορά την ενίσχυση της Ουκρανίας με συστήματα αεράμυνας και σύγχρονους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, καθώς επιμένει στην ανάγκη για πλήγματα βαθιά στο έδαφος της Ρωσίας.
Προσπάθειες επιβολής τετελεσμένων
Παραμένει άγνωστο αν η διπλωματική κινητικότητα είναι ειλικρινής ή πρόκειται για προσχηματική συζήτηση δημιουργίας εντυπώσεων. Και είναι αβέβαιο αν οι προεκλογικές διακηρύξεις Τραμπ για αποκατάσταση του διαλόγου με τη Ρωσία απηχούν μια βαθύτερη συμφωνία μεταξύ των δυναμικών κέντρων που ελέγχουν τις επιλογές της υπερδύναμης, ή οι πιέσεις και τα τετελεσμένα από τους υποστηρικτές του πολέμου θα εμποδίσουν ή ακυρώσουν τα σχέδια Τραμπ. Το σίγουρο είναι ότι παραμένουν αγεφύρωτες οι διαφορές Ρωσίας-Ουκρανίας, ενώ η «συλλογική Δύση» υποδαυλίζει την ένταση με νέα εξοπλιστικά πακέτα και με συνεχείς δηλώσεις περί «υποστήριξης της Ουκρανίας για όσο χρειαστεί». Έτσι το διάστημα μέχρι την παράδοση της εξουσίας από τον Μπάιντεν στον Τραμπ παραμένει κρίσιμο, και ευεπίφορο σε προβοκάτσιες ή σκόπιμα λάθη επιβολής τετελεσμένων που θα δεσμεύουν τις επιλογές του νέου Αμερικανού προέδρου.
Η εβδομάδα που πέρασε έδειξε ολοφάνερα τέτοια σημάδια, με πιο εντυπωσιακό τη δολοφονία του Ρώσου αντιστράτηγου Ιγκόρ Κιρίλοφ έξω από το σπίτι του, στο κέντρο της Μόσχας. Η δολοφονία αυτή έπληξε το κύρος της Ρωσίας, που απειλεί πλέον με αντίστοιχου τύπου πλήγματα. Μαρτυρά ταυτόχρονα την αγωνία του Κιέβου να ανακτήσει, στο επίπεδο των εντυπώσεων τουλάχιστον, μια σχετική πρωτοβουλία κινήσεων αφού η (αργή) προέλαση της Ρωσίας στο ανατολικό μέτωπο συνεχίζεται, ενώ η θέση των Ουκρανών στο Κουρσκ επιδεινώνεται. Τη δολοφονία του Ρώσου στρατηγού διαδέχθηκε τις επόμενες μέρες μια μεγάλη επίθεση με δυτικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς στην περιοχή του Ροστόφ (νότια Ρωσία) με στόχο μεγάλη χαλυβουργία. Η ρωσική απάντηση ήρθε με τα χθεσινά πλήγματα κατά του Κιέβου από βαλλιστικούς πυραύλους…
Είναι βέβαιο ότι οι ουκρανικές πρωτοβουλίες δεν μπορούν να ανατρέψουν την πορεία του πολέμου, ούτε να δημιουργήσουν «νέα κύματα υποστήριξης» μεταξύ των πολιτών της Δύσης. Πρόκειται για εμπρηστικές πρωτοβουλίες συνέχισης του πολέμου, έξω από τη λογική της προετοιμασίας των όρων μιας ειρηνευτικής διαπραγμάτευσης. Τα όσα ακολουθήσουν τις επόμενες μέρες θα δείξουν αν συνιστούν αποτελεσματικές προσπάθειες επιβολής τετελεσμένων σε έναν πόλεμο δίχως ορατό τέλος…
Σπ.Π.
