Ο Μπόρις Καγκαρλίτσκι, γνωστός Ρώσος διανοούμενος της αριστερής αντιπολίτευσης στη Ρωσία του Πούτιν, κράτησε από την αρχή της ουκρανικής κρίσης μια στάση που τον διαφοροποιούσε τόσο από τη φιλοδυτική Αριστερά που αλληθώριζε προς το Κίεβο όσο και από την άκριτη συμπαράταξη με τον Πούτιν. Ήταν από εκείνους που σθεναρά διέκριναν και υποστήριξαν την εξέγερση στην Ανατολική Ουκρανία, μια εξέγερση με προφανή λαϊκά χαρακτηριστικά και σε προοδευτική, αντιφασιστική, αντινεοφιλελεύθερη αλλά και αντιδυτική κατεύθυνση. Αναδημοσιεύουμε, σήμερα, από το Interview συνέντευξη που παραχώρησε ο Καγκαρλίτσκι στον Φεϊζί Ισμαήλ, στις 8 Σεπτεμβρίου 2014.
Ποιες είναι οι αιτίες της κρίσης στην Ουκρανία;
Οι αιτίες της κρίσης είναι τρεις. Το πρώτο είναι ότι η Μόσχα είχε σχεδιάσει την Ουκρανία ως τμήμα μιας ευρύτερης σχεδιοποιημένης οικονομίας. Τα εδάφη της ενώθηκαν όχι για ιστορικούς, πολιτισμικούς ή εθνικούς λόγους αλλά για να συνδέσουν τις βιομηχανικές περιοχές στα ανατολικά, με τα λιμάνια στο νότο, και τις αγροτικές περιοχές στα δυτικά. Από τη στιγμή που αυτή η λογική κατέρρευσε μαζί με τη Σοβιετική Ένωση, η Ουκρανία ως ενοποιημένο σύνολο άρχισε να διαλύεται.
Δεύτερον, το τέλος της Σοβιετικής Ένωσης επέτρεψε επιπλέον τη μεγέθυνση των πολιτισμικών διαιρέσεων. Η γλωσσική διαφοροποίηση έγινε πολύ πιο σημαντική απ’ ό,τι πριν. Ήταν παράλογη η εθνικιστική πολιτική που επέβαλε μια ενιαία ουκρανική γλώσσα. Υπάρχουν πολλοί περισσότεροι Ουκρανοί που μιλούν ρωσικά αντί για ουκρανικά· περίπου το ένα τρίτο είναι Ρώσοι και άλλο ένα τρίτο αυτοπροσδιορίζονται ως ρωσόφωνοι Ουκρανοί.
Η τρίτη διάσταση της κρίσης αφορά την οικονομία. Οι πόροι που διέθετε η Ρωσία επέτρεψαν στον Πούτιν να δημιουργήσει ένα σύστημα μόνιμης συναίνεσης. Η ουκρανική ολιγαρχία, αντίθετα, ποτέ δεν είχε επαρκείς υλικούς πόρους για να διευκολύνει μια τέτοια συναίνεση.
Η κρίση του 2008 όχι μόνο υπονόμευσε την όποια ικανότητα της ουκρανικής ελίτ για την επίτευξη συναίνεσης, αλλά έφερε στο προσκήνιο νέους παίκτες, όπως η Ε.Ε., οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ.
Ποια είναι τα συμφέροντα της Ε.Ε. και των ΗΠΑ στην Ουκρανία;
Σε προηγούμενες περιόδους παγκόσμιας ύφεσης οι ΗΠΑ ήταν η ατμομηχανή που τραβούσε τις άλλες χώρες έξω από την κρίση. Τώρα η αμερικανική οικονομία είναι τόσο αδύναμη που η αμερικανική ανάκαμψη βασίζεται στο να βουλιάζει τις άλλες οικονομίες βαθύτερα στην κρίση.
Η Ουκρανία θα μπορούσε να παίξει για την Ε.Ε. τον ίδιο ρόλο που παίζει η Κεντρική Ασία για τη ρωσική οικονομία – παρέχει πολλούς εργαζόμενους χωρίς εγγυήσεις, χωρίς εργασιακά δικαιώματα, χωρίς ιθαγένεια, χωρίς προστασία, που εξαρτώνται πλήρως από τους εργοδότες.
Αν διαβάσετε τη Συμφωνία Συνεργασίας της Ε.Ε. με την Ουκρανία, αναφέρει ότι η Ε.Ε. θα παράσχει οικονομική ενίσχυση για να λύσει τα δημοσιονομικά προβλήματα της χώρας, αλλά για να γίνει αυτό θα πρέπει να κλείσουν οι περισσότερες βιομηχανίες. Σε σύγκριση με τις προηγούμενες συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου, αυτή είναι σίγουρα η χειρότερη που εκπόνησε ποτέ η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η άλλη όψη της είναι ότι η Ουκρανία θα πρέπει να ενσωματωθεί στις δυτικές δομές, ότι θα πρέπει να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ. Ακόμη και υπό τον Γιανουκόβιτς, γίνονταν ήδη συζητήσεις υπέρ του να βγουν οι Ρώσοι έξω και να μπουν οι Αμερικανοί μέσα. Το ΝΑΤΟ είχε ήδη προσφερθεί για την κατασκευή βάσης στη Σεβαστούπολη, αντικαθιστώντας τον εκεί ρωσικό στόλο. Όμως, την τελευταία στιγμή, τμήματα της ουκρανικής ελίτ αντιλήφθηκαν ότι κινδύνευαν έτσι να χάσουν τη βιομηχανία τους. Έγινε μια στροφή 180 μοιρών την τελευταία στιγμή –Σεπτέμβριος 2013– όταν ο Γιανουκόβιτς αποφάσισε να μην υπογράψει τη Συμφωνία Συνεργασίας.
Τι ήταν αυτό που προκάλεσε τις διαδηλώσεις της Μαϊντάν;
Στη Δυτική Ουκρανία οι άνθρωποι ήταν μαζικά άνεργοι, την ώρα που στην Ανατολική Ουκρανία η βιομηχανία συνέχισε να λειτουργεί, και ήταν ακριβώς οι πόροι της τελευταίας, για τους οποίους έγινε όλη η σύγκρουση.
Το κέντρο, όπου βρίσκεται το Κίεβο, εκμεταλλευόταν τις ανατολικές περιοχές, και ανέπτυξε μια πολύ παρασιτική οικονομία. Είναι η παρασιτική οικονομία του Κιέβου που παρέχει υποστήριξη στη νέα κυβέρνηση, και είναι το Κίεβο που έχει ανάγκη να κρατήσει τη χώρα ενωμένη προκειμένου να συνεχίσει να εκμεταλλεύεται τα ανατολικά.
Οι ολιγάρχες που έχουν εταιρίες στην Ανατολική Ουκρανία ζουν σε πολυτελή παλάτια στο Κίεβο. Στα ανατολικά υπάρχει μια εργατική τάξη που ζει με πολύ χαμηλούς μισθούς, είναι πολύ θυμωμένη, είναι ρωσόφωνη, πράγμα που σημαίνει ότι την έχουν κάνει να νιώθει ταπεινωμένη από οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής πλευράς. Η Ανατολική Ουκρανία είναι το πιο παραγωγικό τμήμα της χώρας, που παράγει περίπου το 80% του ΑΕΠ αλλά απολαμβάνει λιγότερα από οποιαδήποτε άλλη περιοχή.
Αυτή η κατάσταση θα μπορούσε να συνεχιστεί καθώς ο Γιανουκόβιτς διατηρούσε τον έλεγχο του πληθυσμού μέσω πελατειακών δικτύων. Η γενική κατάσταση χειροτέρευε αλλά τουλάχιστον κάτι δινόταν στους εργατοπατέρες των συνδικάτων και κάποιες φορές και στους εργαζόμενους. Οι άνθρωποι στα ανατολικά εξακολουθούσαν να ελπίζουν ότι όσο Γιανουκόβιτς ήταν στην εξουσία δεν θα τους απογοήτευε πλήρως. Αλλά όταν η Ακροδεξιά συμμάχησε με τις νεοφιλελεύθερες ελίτ του Κιέβου τα πράγματα ξέφυγαν από κάθε έλεγχο.
Οι διαδηλώσεις προκλήθηκαν από την ξαφνική αποτυχία του Γιανουκόβιτς να υπογράψει τη Συμφωνία Συνεργασίας με την Ε.Ε. Πλήθος ανθρώπων συγκεντρώθηκε στην πλατεία Μαϊντάν το Νοέμβριο του 2013. Δεν ενδιαφέρονταν καθόλου για την ιδεολογία, επρόκειτο καθαρά για πολιτική. Η μία ολιγαρχική ομάδα ήθελε να υπερισχύσει της άλλης. Το σημαντικό σημείο για την κατανόηση του πραξικοπήματος που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο είναι ότι η οικονομία της δυτικής Ουκρανίας καταστράφηκε από τις πολιτικές της ελεύθερης αγοράς. Η βιομηχανική παραγωγή που είχε οικοδομηθεί εκεί επί Σοβιετικής Ένωσης καταστράφηκε μετά το 1990 και οι περισσότεροι άνθρωποι έμειναν άνεργοι. Υπήρξε μια ολόκληρη γενιά νέων ανθρώπων που ποτέ δεν είχε εργαστεί και στην καλύτερη περίπτωση έβρισκε επισφαλείς θέσεις εργασίας. Αποτέλεσε εύκολο στόχο για την Άκρα Δεξιά που άρχισε να τους δίνει κάποιο νόημα στη ζωή των νέων πληρώνοντάς τους να συμμετέχουν στις ναζιστικές συμμορίες.
Περίπου 10 με 15 χιλιάδες άνεργοι νέοι από τα δυτικά μεταφέρθηκαν στο Κίεβο και έπαιρναν χρήματα για να ζουν εκεί για μήνες προκειμένου να πάρουν μέρος στις διαδηλώσεις στην πλατεία Μαϊντάν. Πολλοί από αυτούς ζουν ακόμη και τώρα εκεί γιατί δεν έχουν πού αλλού να πάνε. Τελικά πήραν τα όπλα. Η βία δεν ήταν μέρος του νεοφιλελεύθερου σχεδίου αρχικά.
Οι δυτικές δυνάμεις έκαναν τα πάντα για να υποστηρίξουν το πραξικόπημα χωρίς να έχουν καθαρή στρατηγική για το ποιο θα είναι το επόμενο βήμα τους. Σε μια προηγούμενη περίοδο οι ΗΠΑ υποστήριζαν τον Γιανουκόβιτς. Αυτός περίμενε ότι θα συνεχίσει να έχει τη βοήθεια της Δύσης όταν ξαφνικά συνειδητοποίησε ότι η Δύση άρχισε να υποστηρίζει τους αντιπάλους του. Όταν ο Γιανουκόβιτς έφυγε, η πολιτική του πελατεία και σύστημα κατέρρευσε. Τότε εκατομμύρια άνθρωποι βγήκαν εκτός ελέγχου∙ όχι μόνο χιλιάδες μισθοφόροι στα δυτικά, αλλά και εκατομμύρια εργαζόμενοι στα ανατολικά. Υπήρχαν συλλαλητήρια σε ολόκληρη την Ανατολική Ουκρανία.
Είναι ενδιαφέρον ότι ένα από τα συνθήματα στην Πλατεία Μαϊντάν ήταν ότι οι νοτιοανατολικές περιοχές πρέπει να ξεσηκωθούν και να υποστηρίξουν την εξέγερση εναντίον του Γιανουκόβιτς. Λοιπόν, αυτό έκαναν! Και όταν αυτό συνέβη, το Κίεβο έστειλε άρματα μάχης, αεροσκάφη και πυροβολικό εναντίον τους. Αρχικά παντού ήταν μια ειρηνική εξέγερση.
Η νέα κυβέρνηση του Ποροσένκο, επίσης, δεν υπολόγισε σωστά επειδή υποτίμησε την ικανότητα των ανατολικών να εξεγερθούν. Το πρώτο πράγμα που έκανε η κυβέρνηση ήταν να καταργήσει τη νομοθεσία που εγγυάται τα γλωσσικά δικαιώματα των μη ουκρανόφωνων.
Η ειρωνεία είναι ότι κανείς στην ουκρανική κυβέρνηση δεν μιλά ουκρανικά, με εξαίρεση ίσως τον ηγέτη του φασιστικού κόμματος. Πολλοί Ουκρανοί εθνικιστές δύσκολα καταφέρνουν να πουν έστω και λίγες λέξεις στα ουκρανικά.
Ποια η φύση της εξέγερσης στην ανατολική Ουκρανία;
Αρχικά, η εξέγερση ήταν άοπλη και ειρηνική αλλά κατεστάλη στρατιωτικά, τον Απρίλιο. Υπήρχε ένα στρατόπεδο στην Οδησσό που οργανώθηκε από εκείνους που ήταν υπέρ μιας ομοσπονδιακής Ουκρανίας, αλλά το στρατόπεδο δέχθηκε επίθεση από την Ακροδεξιά. Η επίσημη εκτίμηση ήταν 46 νεκροί ενώ η ανεπίσημη μιλά για 100 ή και περισσότερους. Όσοι διέφυγαν συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν, ενώ οι δολοφόνοι ανακηρύχθηκαν ήρωες.
Μετά από αυτό, το Ντόνετσκ και το Λουγκάνσκ συγκρότησαν δυνάμεις αυτοάμυνας καταλαμβάνοντας κτίρια και αποθήκες πυρομαχικών. Οι μαχητές είναι άνθρωποι της εργατικής τάξης, αγρότες, ανθρακωρύχοι, και τώρα όλο και περισσότεροι διανοούμενοι ενώνονται μαζί τους, προερχόμενοι κυρίως από τη Ρωσία και άλλες περιοχές της Ουκρανίας.
Υπήρξαν δύο σημεία καμπής. Το πρώτο ήταν στις 2 Μαΐου όταν οι άνθρωποι αναγκάστηκαν να πάρουν τα όπλα. Κατά μια έννοια αυτό αποτέλεσε επιτυχία για την κυβέρνηση του Κιέβου, διότι κατάφερε να περιορίσει την εξέγερση σε δύο περιοχές. Το δεύτερο σημείο καμπής ήταν οι εκλογές που διοργάνωσε (στην πραγματικότητα αγόρασε) ένας από τους ολιγάρχες, ο Ποροσένκο, ο λεγόμενος «βασιλιάς της σοκολάτας». Ο Ποροσένκο διόρισε πολλούς άλλους ολιγάρχες σε συγκεκριμένες επαρχίες. Έτσι, κάθε ολιγάρχης πήρε την επαρχία όπου είχε την περιουσία του.
Ο Ποροσένκο ήταν στην εξουσία από τον Ιούνιο, απ’ όταν πραγματοποιήθηκε μια μεγάλης κλίμακας στρατιωτική επίθεση στα ανατολικά, που συγκρίνεται μόνο με επιχείρηση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, με εκατοντάδες τανκς, αεροπορία, βομβαρδισμούς, με μαζικό σφυροκόπημα από το πυροβολικό και ούτω καθεξής. Αλλά η opolchenie –ΣτΜ. πολιτοφυλακή είναι η σωστή μετάφραση– έχει πραγματικά καταφέρει να συγκροτήσει μια αξιόμαχη πολεμική δύναμη.
Φυσικά συμμετέχουν πολλοί Ρώσοι εθελοντές. Η ρωσική κυβέρνηση επιτρέπει να περνούν πυρομαχικά και τρόφιμα από τα σύνορα, καθώς και εθελοντές. Ορισμένες ρωσικές στρατιωτικές οργανώσεις συνεργάζονται με την πολιτοφυλακή, και ρωσικά στρατεύματα σταθμεύουν κατά μήκος των συνόρων για να ελέγχουν και τις δύο πλευρές τους αλλά δεν λαμβάνουν μέρος στην ενεργό μάχη. Από την άλλη πλευρά, είναι εντελώς αναληθές ότι η ρωσική κυβέρνηση καθοδηγεί τις επιχειρήσεις της πολιτοφυλακής. Τμήματα της ρωσικής ελίτ άρχισαν να πανικοβάλλονται, καθώς μισούν τις λαϊκές δημοκρατίες επειδή είναι απειλητικές και για το ρωσικό κράτος με τις συζητήσεις για εθνικοποίηση, ανατροπή της ολιγαρχίας κλπ.
Η ρωσική βιομηχανία παρέχει, επίσης, ανταλλακτικά στον ουκρανικό στρατό και χωρίς τη σταθερή ροή ανταλλακτικών και τεχνικών από τη Ρωσία δεν θα ήταν δυνατό για τον ουκρανικό στρατό να συνεχίσει να πολεμά.
Ποιες ήταν οι στρατιωτικές εξελίξεις τις τελευταίες δύο εβδομάδες;
Είμαστε σε ένα σημείο καμπής. Ουκρανικά στρατεύματα έχουν τραπεί σε φυγή ενώ η πολιτοφυλακή προέλαυνε σε όλη τη γραμμή του μετώπου. Πολλά από τα ουκρανικά στρατεύματα περικυκλώθηκαν. Η στάση της πολιτοφυλακής ήταν να αφοπλίζει αυτούς τους Ουκρανούς μαχητές και στη συνέχεια να τους αφήνει να φύγουν. Δεν κρατούν πολλούς κρατούμενους, εν μέρει επειδή δεν υπάρχουν τρόφιμα. Μερικές φορές τους κρατούν για λίγες εβδομάδες, και στη συνέχεια ζητούν από τους γονείς τους να έρθουν να πάρουν τους κληρωτούς. Έτσι, είχαμε όλες αυτές τις εικόνες των αποχωρούντων, αφοπλισμένων ουκρανικών μονάδων. Μερικοί περνούν στη Ρωσία, και φυσικά η Ρωσία τους στέλνει πίσω στην Ουκρανία. Ορισμένοι που έχουν ζήσει αιχμάλωτοι με την πολιτοφυλακή προτιμούν να μείνουν και να πολεμήσουν με την πλευρά της πολιτοφυλακής.
Τα σύνορα μεταξύ των δημοκρατιών και της Ρωσίας είναι στα χέρια των εξεγερμένων, που σημαίνει ότι υπάρχει μια ροή υλικού –τρόφιμα και πολεμοφόδια– στις δημοκρατίες. Ο επόμενος στόχος ήταν η Μαριούπολη, αλλά η πολιτοφυλακή δεν θέλει να καταλάβει την πόλη, επειδή αυτό θα προκαλούσε σοβαρές καταστροφές και θύματα μεταξύ των αμάχων.
Τον περασμένο Απρίλιο υπήρξε μαζική υποστήριξη του Ντονέτσκ στη Μαριούπολη, αλλά τώρα αυξάνεται ο σκεπτικισμός μεταξύ των ανθρώπων, εξαιτίας της χαοτικής ηγεσίας στο Ντόνετσκ. Παρ’ όλα αυτά οι εξεγερμένοι προσπαθούν να πείσουν τα ουκρανικά στρατεύματα να εγκαταλείψουν την πόλη. Πιστεύουν όμως ότι η Μόσχα, αργά ή γρήγορα, θα τους αναγκάσει να σταματήσουν.
Στις 6 Σεπτεμβρίου έγινε ήδη μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που επιβλήθηκε στην πολιτοφυλακή από τη Μόσχα. Αλλά δεν είναι βέβαιο ότι θα διαρκέσει. Οι εξεγερμένοι προσπαθούν να προχωρήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο για να υπονομεύσουν το καθεστώς Ποροσένκο, καθώς και τις πιθανότητες της Μόσχας και του Κιέβου να διαπραγματευτούν πίσω από τις πλάτες τους.
Ο αγώνας τώρα δεν είναι πλέον για αυτονομία, γιατί φυσικά τώρα μιλούν για ανεξαρτησία. Νομίζω ότι αν έχουμε τη Νοβορωσία ως μια νέα χώρα στην Ευρώπη, θα ήταν μια θετική εξέλιξη.
Η πολιτοφυλακή γίνεται όλο και πιο ριζοσπαστική
Ποια είναι η φύση των λαϊκών δημοκρατιών του Ντόνετσκ και του Λουγκάνσκ;
Από τη μία πλευρά, αυτές αναδύθηκαν λόγω της μαζικής υποστήριξης του εργαζόμενου λαού, και από την άλλη δεν μπορούν να επιβιώσουν χωρίς κάποια συνεργασία με τη Μόσχα.
Στο εσωτερικό των δημοκρατιών υπάρχουν και άλλες αντιφάσεις. Υπάρχει η γενική απαίτηση για ευημερία, για την καθιέρωση μιας κοινωνικής δημοκρατίας -όχι σοσιαλιστικής αλλά κοινωνικής δημοκρατίας- που σημαίνει ότι ένα κράτος πρόνοιας θα πρέπει να ενσωματωθεί στις δομές του συστήματος. Υπάρχουν πολλά αιτήματα για εθνικοποίηση και μάλιστα κατάφεραν να σταματήσουν την εμπορευματοποίηση της υγειονομικής περίθαλψης. Αυτά είναι τα αιτήματα των μαχητών. Την ίδια στιγμή, οι δημοκρατίες είναι ασταθείς και αναποτελεσματικές, και η νομιμότητά τους αμφισβητείται. Έτσι, υπάρχει μια μόνιμη πολιτική σύγκρουση.
Ενώ υπάρχουν προοδευτικές απαιτήσεις από τη βάση, υπάρχουν επίσης αστικά στοιχεία στις ηγεσίες, αλλά και συνεχής πίεση από τη Μόσχα να μην κινηθούν σε προοδευτική κατεύθυνση σε κοινωνικό επίπεδο, χρησιμοποιώντας τη δυνατότητά της να διακόψει τις προμήθειες τροφίμων και πυρομαχικών για να εκβιάσει τις δημοκρατίες. Για παράδειγμα, προσπάθησαν σκληρά και τα κατάφεραν να μπλοκάρουν προγράμματα εθνικοποίησης που ανακοινώθηκαν και στις δύο δημοκρατίες. Εάν οι δημοκρατίες επέμεναν, η Μόσχα θα σταματούσε τις προμήθειες. Αλλά υπάρχει μια διαρκής πάλη και μέσα στη Ρωσία, ένα αυξανόμενο κίνημα για την υπεράσπιση αυτών των δημοκρατιών.
Το πρόβλημα για όσους προσπαθούν να ελέγξουν το Ντόνετσκ και το Λουγκάνσκ από τη Μόσχα είναι ότι η πολιτοφυλακή γίνεται όλο και πιο ριζοσπαστική και υποστηρίζεται από εθελοντές που είναι ριζοσπάστες και αριστεροί, τουλάχιστον οι περισσότεροι από αυτούς. Φυσικά, υπάρχουν και εθνικιστές, αλλά ακόμη και αυτοί αναγκάζονται να υποστηρίζουν αιτήματα για ευημερία.
Μία από τις πιο δημοφιλείς μορφές της πολιτοφυλακής ήταν ο Ιγκόρ Στρέλκοφ, ο οποίος δεν ήταν καθόλου αριστερός -στην πραγματικότητα ήταν νοσταλγός των τσάρων- αλλά ως διοικητής στο Ντόνετσκ συγκέντρωσε γύρω του όλων των ειδών τους αριστερούς ριζοσπάστες. Κατάφερε επίσης να διώξει πολλούς εθνικιστές και δεξιούς – αλλά για τεχνικούς λόγους∙ είπε ότι αυτοί οι άνθρωποι ήταν κακοί μαχητές, ότι δεν σέβονται τις εντολές της λαϊκής δημοκρατίας κλπ.
Σε κάποιο σημείο άρχισε να γίνεται ορατό ότι ο Στρέλκοφ είχε γίνει στη Ρωσία πιο δημοφιλής από τον Πούτιν. Η σύγκρουση ήρθε στο προσκήνιο στις αρχές Ιουλίου όταν ο Στρέλκοφ εγκατέλειψε το Σλαβιάνσκ, οργάνωσε την άμυνα του Ντόνετσκ και κατέστειλε μια συνωμοσία για την παράδοση του Ντόνετσκ στον ουκρανικό στρατό, που είχε οργανωθεί από στοιχεία φίλα προσκείμενα στο Κρεμλίνο. Ήταν ξεκάθαρο ότι επρόκειτο να παραδώσουν το Ντόνετσκ, πιθανότατα σε συμφωνία με τον Ποροσένκο, ως εγγύηση ότι η Κριμαία θα είναι ασφαλής στη Ρωσία. Αυτή η συνωμοσία πατάχθηκε και οι υποστηρικτές του Κρεμλίνου διώχθηκαν από το Ντόνετσκ. Δεν συνέλαβαν κανέναν, τους ζήτησαν μόνο ευγενικά να φύγουν από την πόλη και έτσι ο Στρέλκοφ έγινε εχθρός του Κρεμλίνου. Τελικά κατάφεραν να τον ξεφορτωθούν με τη διακοπή των προμηθειών του. Στη συνέχεια εστάλη επιστολή παραίτησής του.
Τι μπορείτε να πείτε για το μέλλον των λαϊκών δημοκρατιών;
Θα υπάρξει μια ανάγκη για τη διαμόρφωση αντιπροσωπευτικών πολιτικών ηγεσιών. Οι άνθρωποι που αγωνίζονται βλέπουν τη Νοβορωσία ως κάτι πολύ περισσότερο από αυτές τις δύο δημοκρατίες. Υπάρχουν ακόμη το Χάρκοβο, η Οδησσός και το σύνολο της νοτιοανατολικής περιοχής.
Όταν ο Πούτιν κάνει έκκληση για κατάπαυση του πυρός, το ερώτημα είναι αν η πολιτοφυλακή θα σταματήσει να πολεμά. Κατάφεραν να νικήσουν έναν στρατό που είχε πάνω από 60 φορές περισσότερα τανκς, εν μέρει επειδή χρησιμοποιούν αντάρτικες τακτικές. Αλλά και το ηθικό των ουκρανικών στρατευμάτων είναι πολύ χαμηλό, λιποτακτούν και δεν θέλουν να πολεμήσουν. Μερικές φορές λιποτακτούν με τα όπλα τους και εντάσσονται στην πολιτοφυλακή. Χιλιάδες έχουν αυτομολήσει. Ορισμένοι, μερικές εκατοντάδες, σχηματίζουν τώρα τάγματα Ουκρανών λιποτακτών.
Οι στρατηγοί του Κιέβου απλώς στέλνουν ανθρώπους στην πρώτη γραμμή ως κρέας για τα κανόνια. Οι απώλειες είναι απίστευτες, παρόμοιες με τις απώλειες κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η πολιτοφυλακή, ως επί το πλείστον, αποτελείται από εθελοντές και από ανθρώπους που είχαν στρατιωτική εκπαίδευση, πολλοί από τους οποίους πολέμησαν στην Τσετσενία ή στο Αφγανιστάν. Στην ουκρανική πλευρά στέλνουν στρατεύσιμους που δεν έχουν καν λάβει τη στοιχειώδη εκπαίδευση. Έτσι, οι απώλειες ανάμεσά τους είναι υψηλές, και αυτό υπονομεύει το ηθικό των ουκρανικών στρατευμάτων και έχει οδηγήσει σε μεγάλη δυσαρέσκεια.
Ο αγώνας τώρα δεν είναι πλέον για αυτονομία, γιατί φυσικά τώρα μιλούν για ανεξαρτησία. Νομίζω ότι αν έχουμε τη Νοβορωσία ως μια νέα χώρα στην Ευρώπη, θα ήταν μια θετική εξέλιξη.
Μόλις ηττηθεί η κυβέρνηση Ποροσένκο θα διαπραγματευτεί. Και θα πρέπει να αποφασίσουν αν θέλουν μια ομοσπονδία ή αν η Ουκρανία θα διαιρεθεί σε διαφορετικές χώρες. Σε αυτή την περίπτωση, ίσως η δυτική περιοχή θα χωριστεί και η ίδια και ίσως η Ουγγαρία πάρει τον έλεγχο ενός τμήματος.
Επαναστατικό κίνημα
Ποιες είναι οι προοπτικές του κινήματος κοινωνικής αλλαγής;
Αυτό που συμβαίνει στην Νοβορωσία είναι ένα επαναστατικό κίνημα. Αλλά θα πρέπει να κερδίσει τον πόλεμο. Αν ο πόλεμος κερδηθεί, τότε πρέπει να κερδηθεί και το πολιτικό στοίχημα.
Υπάρχουν χιλιάδες εργαζόμενοι που πήραν τα όπλα. Και φυσικά οι ολιγάρχες της Μόσχας φοβούνται να μην εξαπλωθεί αυτό και στη Ρωσία. Πολλοί άνθρωποι μιλούν για σοσιαλισμό. Άλλοι μιλούν για μια συμβιβαστική εκδοχή μιας κοινωνικής δημοκρατίας, που σημαίνει κράτος πρόνοιας, κοινωνικές προτεραιότητες και κάποια κοινωνικοποίηση της ιδιοκτησίας, συμπεριλαμβανομένων των εργοστασίων, των ορυχείων και των σιδηροδρόμων. Η σημερινή ηγεσία της δημοκρατίας του Ντόνετσκ ήταν διστακτική στο να εφαρμόσει ακόμη και τις αλλαγές που η ίδια έχει δηλώσει ότι είναι αναγκαίες. Αντί της εθνικοποίησης της περιουσίας των ολιγαρχών, βάζουν αφίσες σε όλο το Ντόνετσκ που λένε ότι η δημοκρατία θα πολεμήσει τους ολιγάρχες.
Είναι απολύτως φυσιολογικό να έχουμε μια αστική ηγεσία σε ένα κίνημα που είναι, στη σύνθεση και στην ορμή του «πληβειακό», είναι ένα λαϊκό κίνημα. Οι αστικές ηγεσίες κάνουν τα πάντα για να ελαχιστοποιήσουν τις δυνατότητες για κοινωνική αλλαγή και να περιορίσουν το κίνημα.
Θυμάμαι αυτά που είπε ο σουμπκομαντάντε Μάρκος για όλους αυτούς τους αριστερούς που πήγαν στη ζούγκλα και προσπάθησαν να εκπαιδεύσουν τους Ινδιάνους και τελικά ανακάλυψαν ότι υπήρχαν πολλά πράγματα που έπρεπε οι ίδιοι να μάθουν από τους Ινδιάνους. Δεν βλέπω γιατί οι αριστεροί διανοούμενοι δεν θα πρέπει να μάθουν από τους εργάτες και τους αγρότες και από τους ανθρώπους της χαμηλότερης μεσαίας τάξης στο Ντόνετσκ ή στο Χάρκοβο ή στην Οδησσό. Γιατί αντί γι’ αυτό τους νοιάζει περισσότερο να αποδείξουν κάτι στους διανοούμενους στη Μόσχα ή στο Παρίσι; Είναι η Αριστερά που πρέπει να αποδείξει στους εργαζόμενους και στους ανθρακωρύχους και στους αγρότες και στους άλλους ανθρώπους του μόχθου ότι αξίζει την προσοχή τους.
Μετάφραση: Νατάσσα Ακριβάκη
