Η πρόσφατη συνάντηση Μπάιντεν-Ερντογάν αποτέλεσε μια, έστω και στα σημεία, επιτυχία της τουρκικής διπλωματίας και του τούρκου προέδρου προσωπικά. Και αυτό γιατί μετά την άρνηση Μπάιντεν για συνάντηση των δύο, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΟΗΕ, ήταν η Άγκυρα που επέμενε ότι θα πραγματοποιηθεί η συνάντησή τους, τη στιγμή που αμερικανικοί διπλωματικοί κύκλοι άφηναν να εννοηθεί ότι επίκειται νέα «τιμωρητική» άρνηση. Ανεξάρτητα από το εάν δεν έγινε επίσημα γνωστό το τι συζητήθηκε ανάμεσα στις δύο πλευρές, αναμφισβήτητα η στάση της Τουρκίας στη Συρία, τη Λιβύη, τη Ν.Α Μεσόγειο και οι σχέσεις της με τη Ρωσία κυριάρχησαν. Η συνάντηση αυτή καθ’ εαυτή, οι χειραψίες και τα χαμόγελα τονώνουν το προφίλ του Ερντογάν, αποθρασύνουν την επιθετικότητα της τουρκικής ελίτ και περιγελούν τις ελληνικές βεβαιότητες περί «διπλωματικής απομόνωσης της Άγκυρας».
Το κύριο συμπέρασμα από τη συνάντηση Μπάιντεν-Ερντογάν είναι ότι οι ΗΠΑ, και η δυτική συμμαχία συνολικά, δεν επιθυμούν να πάρουν πρωτοβουλίες που θα πιέζουν αποφασιστικά την Τουρκία να αλλάξει ρότα στη διεθνή σκηνή. Αποφεύγουν κάθε ενδεχόμενο που θα οδηγούσε σε ρήξη και θα έδινε το πρόσχημα για οριστική απομάκρυνση της Τουρκίας από τη δυτική συμμαχία.
Την ίδια στιγμή εντείνονται οι υπόγειες πιέσεις με στόχο την αποδυνάμωση του ίδιου του Ερντογάν. Οι πρόδηλα ήπιες συνέπειες των μέχρι τώρα κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας για την αγορά των ρωσικών πυραύλων συνοδεύονται από σοβαρότερης σημασίας απειλές. Όπως την έναρξη δίκης για την υπόθεση της κρατικής τράπεζας Halk bank που κατηγορείται για παραβίαση του εμπάργκο κατά του Ιράν και στην οποία εμπλέκεται ο στενός περίγυρος του Ερντογάν. Ταυτόχρονα συνεχίζεται η αιμορραγία της τουρκικής οικονομίας και με διεθνή παρέμβαση ενώ κατά καιρούς οργιάζουν οι φήμες, από μεγάλα, δυτικά μέσα ενημέρωσης, σχετικά με την κατάσταση της υγείας του τούρκου προέδρου. Οι υπόγειες πιέσεις συνδυάζονται άρρηκτα με ολοφάνερα παζάρια όπως αυτά που αφορούν την τουρκική πρόθεση για αγορά και εκσυγχρονισμό των μαχητικών της αεροπλάνων F-16. Ο Λευκός Οίκος δείχνει πρόθεση να διαπραγματευτεί ‒«θα έχουμε μια καλή συζήτηση» δήλωσε ο Μπάιντεν μετά την συνάντησή του με τον Ερντογάν‒ την ίδια στιγμή που το Κογκρέσο απορρίπτει κάθε συζήτηση.
Μένει να φανεί το τι πραγματικά είναι σε θέση να πετύχει η Τουρκία χωρίς τη φανερή συγκατάβαση των δύο ισχυρών, παγκόσμιων δυνάμεων ή το εάν θα υπάρξει νέος συμβιβασμός
Όλα αυτά στέκονται προς το παρόν αδύναμα να τιθασεύσουν την τουρκική επιθετικότητα, όχι μόνο στο Αιγαίο και την Κύπρο, αλλά ούτε καν στα σημεία μεγάλου ενδιαφέροντος της δυτικής συμμαχίας όπως στη Συρία και τη Λιβύη.
Παζάρια και επίθεση
Όσο η Δύση διαπραγματεύεται, τόσο το τουρκικό καθεστώς αντιλαμβάνεται τη συγκυρία ως ευνοϊκή για τους επεκτατικούς σχεδιασμούς του. Πριν ένα μήνα ο Ερντογάν έστελνε μήνυμα, και προς τις ΗΠΑ και προς τη Ρωσία, ότι «η υπομονή του εξαντλήθηκε» με τους Κούρδους της Συρίας και θα αναλάβει δράση από μόνος του. Η πρόθεση της Ρωσίας να αποδοθεί ολόκληρη η Συρία στο καθεστώς Άσαντ και η αντίστοιχη των ΗΠΑ να αναθερμανθούν οι σχέσεις τους με τους Κούρδους της Συρίας δεν πτοούν την Άγκυρα. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες η Άγκυρα συγκεντρώνει δυνάμεις στα σύνορα με τη Συρία και σχεδιάζει νέα εισβολή με στόχο τον έλεγχο του Κομπάνι και τη συνένωση των περιοχών που ελέγχει στη Βόρεια Συρία. Μένει να φανεί το τι πραγματικά είναι σε θέση να πετύχει η Τουρκία χωρίς τη φανερή συγκατάβαση των δύο ισχυρών, παγκόσμιων δυνάμεων ή το εάν θα υπάρξει νέος συμβιβασμός.
Στη Λιβύη η Άγκυρα αρνείται πεισματικά να αποσύρει τα τουρκικά στρατεύματα δυσχεραίνοντας σημαντικά τους ΝΑΤΟϊκούς σχεδιασμούς για εξομάλυνση της κατάστασης μέσω των εκλογών. Στην Κύπρο περικυκλώνει ασφυκτικά το νησί απειλώντας ευθέως το πρόγραμμα ερευνών και δοκιμαστικών γεωτρήσεων που έχει ανακοινωθεί και την ίδια στιγμή ετοιμάζει νέα εφόρμηση τουρκικών γεωτρύπανων και ερευνητικών σκαφών.
Ο Τούρκος πρέσβης
Μέσα σε αυτό το κλίμα, στην Αθήνα γίνεται λόγος για τη συνέντευξη που έδωσε ο Τούρκος πρέσβης το Σάββατο 30/10 στην Εφημερίδα των Συντακτών. Με προσεκτικές διπλωματικές διατυπώσεις και σωρεία υπεκφυγών, ο πρέσβης Μπουράκ Οζουγκερκίν επανέλαβε όλες τις τουρκικές διεκδικήσεις και απειλές σε Αιγαίο και Αν. Μεσόγειο (χωρικά ύδατα, εναέριος χώρος και FIR Αθηνών, αποστρατιωτικοποίηση των νήσων, κυριότητα νήσων και βραχονησίδων στο Αιγαίο, πολεμικές ιαχές και casus belli, ΑΟΖ και επήρεια νήσων). Κρατώντας αριστοτεχνικά ήπιους τόνους υπογράμμισε εμφατικά ότι οι διαφορές αυτές δεν αποτελούν «λόγο για απελπισία», επισήμανε ότι το Διεθνές Δίκαιο δεν επαρκεί για να τις επιλύσει και επανέλαβε συχνά την ανάγκη «συνεννόησης και διαλόγου».
Οι διατυπώσεις του τούρκου πρέσβη και η απόσταση που τις χωρίζει από τις πολεμικές ιαχές τούρκων ιθυνόντων γεννά ερωτήματα. Προετοιμάζεται κάποια συμφωνία στα ελληνοτουρκικά με, έστω και μερική, ικανοποίηση των τουρκικών επιδιώξεων ή μας κοροϊδεύει όλους «ψιλό γαζί» με την ευκαιρία του θερμού χειμώνα που διαφαίνεται;
