του Ειδικού Ανταποκριτή
Κάποιοι κακόβουλοι λένε ότι ο Σαλβίνι είχε τα πορτρέτα του Τραμπ και του Μπολσονάρου στην κρεβατοκάμαρά του, κι ότι τώρα τα αποκαθήλωσε. Τα αντικατέστησε, προσθέτουν χαιρέκακα, με πορτρέτα της Άνγκελα Μέρκελ και της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Η αλήθεια είναι ότι οι κυβιστήσεις του Σαλβίνι, που βοήθησαν αποφασιστικά στην ανάδειξη στην πρωθυπουργία αυτού που μέχρι προχθές αποκαλούσε «συνεργό της οικονομικής σφαγής των Ιταλών», δικαιολογούν τέτοιο ειρωνικό χλευασμό. Άλλωστε πώς αντέδρασε ο επικεφαλής της Λέγκα όταν ο Ντράγκι δήλωσε, αφότου εκλέχθηκε πρωθυπουργός και σωτήρας των Ιταλών, ότι «είναι άνευ επιστροφής η προσήλωσή μας στο ευρώ, την Ε.Ε. και τη Βορειοατλαντική Συμμαχία»; Απλά το κατάπιε, ενώ δεν πέρασε καιρός από τότε που ξιφουλκούσε, υποτίθεται, κατά της ευρωκρατίας. Κι όταν τον τσίγκλισαν επ’ αυτού, τι βρήκε να πει; Ότι «χωρίς επιστροφή είναι μόνο ο θάνατος»! Για κάποιον που διατρανώνει ότι είναι πιστός καθολικός, επιδεικνύει το ροζάριό του και συνέχεια αναφέρεται στη Μαντόνα, η απάντησή του υποδηλώνει τεράστια άγνοια για τα δόγματα της Καθολικής Εκκλησίας και τη μετά θάνατον ζωή…
Αλλά αρκετά τα αστεία με τον πάλαι ποτέ κακό και ακραίο Σαλβίνι που τώρα, θέλοντας και μη, αναβαπτίστηκε στη δημοκρατική υπευθυνότητα και μετριοπάθεια. Διότι απλά είναι ένας μόνο εκ των πολλών που διακρίθηκαν στο άθλημα της κυβίστησης το τελευταίο διάστημα. Και, ακόμη περισσότερο, επειδή δεν πρέπει να ξεχνάμε το βασικό: η ανάδειξη του Ντράγκι στην πρωθυπουργία με σχεδόν ομόθυμη υποστήριξη από όλο το πολιτικό φάσμα καταδεικνύει την κορύφωση της ιταλικής ανωμαλίας. Η οποία ανωμαλία δεν ήταν η συγκυβέρνηση Κόντε, όπως κραύγαζαν και κραυγάζουν μονότονα τα φερέφωνα των ελίτ, αλλά η ανάδειξη μιας κυβέρνησης από τους διαδρόμους κι όχι από τη βουλή. Και φυσικά χωρίς προσφυγή στην «ανεύθυνη» και γι’ αυτό απειλητική προς πολλούς λαϊκή ψήφο, την οποία φρόντισαν να αποφύγουν κατακρεουργώντας τις στοιχειώδεις συνταγματικές αρχές… Κάπως έτσι βρέθηκαν να αλληλοσυγχαίρονται για το κατόρθωμα της αντικατάστασης του Κόντε από τον αρχιτραπεζίτη Ντράγκι οι δύο Ματέο, τα «ξαδελφάκια» Σαλβίνι και Ρέντσι όπως δηκτικά τους αποκαλεί η εφημερίδα Il Fatto Quotidiano, η μοναδική σε όλο το ιταλικό μιντιακό τοπίο που δεν χειροκρότησε την εκτροπή. Διότι ακόμη και το αριστερό Il Manifesto τηρεί «προσεκτική», έως και «ουδέτερη» στάση, παρόλο που ο μεγάλος όγκος των αναγνωστών κάθε άλλο παρά σαγηνεύεται από τον Ισχυρό ηγέτη…
«Πανεθνικό μέτωπο» (χωρίς να ρωτήσουν το έθνος)
Κάπως έτσι φτάσαμε να έχουμε πρωθυπουργό τον Ντράγκι, επικεφαλής μιας κυβέρνησης πιο ετερόκλητης παρά ποτέ, που όμως υπερψηφίστηκε πανηγυρικά από την ιταλική Γερουσία – όπου σχεδόν όλα τα κόμματα ξέχασαν τα προγράμματα με τα οποία εκλέχθηκαν και τις κόκκινες γραμμές που έβαζαν, προσχωρώντας σε αυτό που πολλοί αποκαλούν «πανεθνικό μέτωπο». Με αρχηγό τον αρχιτραπεζίτη βέβαια, που θα μας σώσει από την πανδημία κι από κάθε κακό (όπως, π.χ., η στήριξη των «τεμπέληδων Ιταλών» με επιδόματα επιβίωσης). 262 θετικές ψήφους απέσπασε ο Ντράγκι στη Γερουσία: 69 από τους «λαϊκιστές» 5 Αστέρες, 62 από την «ακροδεξιά» Λέγκα, 49 από τη «διεφθαρμένη» Φόρτσα Ιτάλια, 35 από το «κεντροαριστερό» Δημοκρατικό Κόμμα, 17 από τη Βίβα Ιτάλια του Ρέντσι, 10 από τους «κεντρώους ευρωπαϊστές», 4 από τους «αριστερούς» Ελεύθερους και Ίσους, 4 από τους «αυτονομιστές» του Νότιου Τιρόλου και της Αόστα, 3 από τους «συντηρητικούς» της IdeA, και πάει λέγοντας. Δυστυχώς, τα εισαγωγικά είναι παντού απαραίτητα, καθώς όλες αυτές οι λέξεις έχουν χάσει το νόημά τους. Καταψήφισαν μονάχα οι 19 ακροδεξιοί γερουσιαστές της Μελόνι, 15 διαφωνούντες των 5 Αστέρων (στοιχείο που πρέπει να κρατήσουμε, μαζί με τους 6 Πεντάστερους που απείχαν από την ψηφοφορία), και μόλις 2 αριστεροί που ξέφυγαν από το «πανεθνικό μέτωπο»!
Ανωμαλία δεν ήταν η συγκυβέρνηση Κόντε, όπως κραύγαζαν και κραυγάζουν μονότονα τα φερέφωνα των ελίτ, αλλά η ανάδειξη μιας κυβέρνησης από τους διαδρόμους κι όχι από τη βουλή – και φυσικά χωρίς προσφυγή στην «ανεύθυνη», και γι’ αυτό απειλητική προς πολλούς, λαϊκή ψήφο
Τέτοια πανστρατιά είχε να σημειωθεί από το 2011, όταν οι πάντες (πλην Σαλβίνι, τότε), είχαν υπερψηφίσει την «κυβέρνηση τεχνοκρατών» του Μόντι – που είχε λάβει 281 θετικές ψήφους, ένα ρεκόρ που ούτε ο Ντράγκι δεν έσπασε. Και τι άφησε πίσω του ο τότε σωτήρας που είχε επίσης υποστηριχθεί από σχεδόν όλους; Ερείπια για τα λαϊκά στρώματα. Τα ίδια και χειρότερα θα αφήσει πίσω του και ο Ντράγκι. Αυτή είναι η ευκολότερη πρόβλεψη. Ας μην προτρέχουμε όμως, κι ας ξαναδούμε πώς φτάσαμε εδώ: όπως είχαμε γράψει και παλιότερα, η προπαγάνδα για την ανάγκη να βρεθεί ένα Ισχυρός Ηγέτης που θα αντιμετωπίσει το (υπαρκτότατο) ιταλικό μπάχαλο ζυμωνόταν εδώ και χρόνια. Με συγκεκριμένη υπόδειξη των κονδυλοφόρων της Κονφιντούστρια και άλλων «δυναμικών παραγόντων» ότι αυτός είναι ο Ντράγκι. Η ζύμωση συνοδευόταν βέβαια από τον μόνιμο βομβαρδισμό με το επιχείρημα «χρειαζόμαστε τεχνοκράτες, όχι ερασιτέχνες». Κι ας είχαν ανατινάξει τα πάντα στο πέρασμά τους οι προηγηθέντες «τεχνοκράτες» (Τσιάμπι, Ντίνι και Μόντι)…
Δύο κυβερνήσεις στη μορφή μίας
Τα κόμματα βέβαια ζητούσαν από τον Ντράγκι να σχηματίσει πολιτική και όχι τεχνοκρατική κυβέρνηση. Ο Ντράγκι απαντούσε ότι θέλει «ικανούς και αποτελεσματικούς». Από κοντά κι ο Ματαρέλα, που επικροτούσε την ανάγκη για «κυβέρνηση των καλύτερων, χωρίς πολιτικό χρώμα». Αυτό το δίδυμο μαγείρεψε το ιδανικό μείγμα, στήνοντας… δύο κυβερνήσεις, στη μορφή μίας: από τη μια 8 «ικανοί και αποτελεσματικοί τεχνοκράτες», και από την άλλη 15 πολιτικοί, σπεσιαλίστες της κυβίστησης. Η ζυγαριά μπατάρει βέβαια προς την πρώτη πλευρά, καθώς ο Ντράγκι κατέστησε σαφές ότι η οικονομία και η εξωτερική πολιτική είναι δική του δουλειά (κι ας ορίστηκε υπουργός Εξωτερικών ο Ντι Μάιο, πρώην ηγέτης των 5 Αστέρων). Ας δούμε τώρα τι κατάπιε ο κάθε πολιτικός σχηματισμός (πέρα από τις πολιτικές θέσεις του) για να έχει την τιμή να υπηρετήσει υπό τις διαταγές του Ισχυρού Ηγέτη κι όσων βρίσκονται πίσω του:
► Η Δεξιά ήθελε να μην φαίνεται κάποια συνέχεια με την κυβέρνηση Κόντε, αλλά 9 υπουργοί του Κόντε βρίσκονται και στη νέα κυβέρνηση. Ειδικά ο Μπερλουσκόνι ήταν πυρ και μανία, διότι τα 3 υπουργεία που αναλογούσαν στο κόμμα του δόθηκαν σε στελέχη της εσωτερικής του αντιπολίτευσης (εδώ έβαλε το χέρι του ο Ματαρέλα). Τελικά έκανε την ανάγκη φιλοτιμία και δήλωσε –όπως και ο Σαλβίνι– ότι «έχει εμπιστοσύνη».
► Η ηγεσία των 5 Αστέρων παράστησε ότι δεν πρόσεξε πως τα 3 από τα 4 υπουργεία που τους αναλογούσαν δόθηκαν (και πάλι με ανάμιξη του Ματαρέλα) σε στελέχη προσκείμενα στον Φίκο, πρόεδρο της Βουλής και εσωτερικό αμφισβητία. Και παρηγορήθηκε με την τοποθέτηση του Ντι Μάιο στη θέση του εικονικού υπουργού Εξωτερικών. Τόσο που δεν παρατήρησε ότι επανήλθαν, ως… τεχνοκράτες αυτή τη φορά, μια σειρά αστέρες (όπως ο Γκαρόφολι) που είχαν διωχθεί για ύποπτες συναλλαγές από την προηγούμενη κυβέρνηση.
► Ο επικεφαλής του Δημοκρατικού Κόμματος Ζινγκαρέτι συμβιβάστηκε με την ιδέα ότι κανένας εκ των υπουργών του κόμματός του δεν ανήκει στον κύκλο του, αφού όσοι πρότεινε (Αμέντολα, Γκουσαλτιέρι κ.λπ.) απορρίφθηκαν μετ’ επαίνων από τον Ματαρέλα και τον Ντράγκι. Αντ’ αυτών, οι κεντροαριστεροί υπουργοί επιλέχθηκαν από άλλες «τάσεις». Ίσως ελπίζει ότι, εάν δεν διαμαρτύρεται, θα γλιτώσει τη φημολογούμενη αντικατάστασή του από κάποιον ακόμη πιο ευέλικτο…
► Τα απομεινάρια της ιταλικής Αριστεράς είναι τα πιο ευχαριστημένα. Η παραμονή του Ρομπέρτο Σπεράντσα στο Υπουργείο Υγείας ήταν δίκαιη ανταμοιβή, αφού οι 4 από τους 6 αριστερούς γερουσιαστές στήριξαν τον Ισχυρό Ηγέτη. Μεταξύ αυτών η Ντε Πέτρις και ο Παλατσότο, εκπρόσωποι στη Γερουσία και στη Βουλή αντίστοιχα του σχηματισμού «Ιταλική Αριστερά», που είχε αποφασίσει με συντριπτική πλειοψηφία (116-3) να καταψηφίσει την κυβέρνηση Ντράγκι. Αλλά οι εκπρόσωποι δεν μπορούσαν να καταπιέζονται άλλο από τέτοιου είδους «αναχρονιστικές πειθαρχίες». Γεγονός που δείχνει ότι πια χάσμα τους χωρίζει από τη βάση που τους είχε εναπομείνει…
Ηθικόν δίδαγμα
Όλα αυτά βέβαια απλά δείχνουν πόσο εντυπωσιακά εξελίσσεται η ήδη παροιμιώδης 
«ευλυγισία» του ιταλικού πολιτικού προσωπικού. Κατά τα άλλα, η ουσία (θα έπρεπε να) τρομάζει: ο Ντράγκι κατέστησε σαφές ότι το χρήμα –και δη τις ευρωπαϊκές ενισχύσεις για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας– θα το διαχειριστεί ο ίδιος με τους δικούς του ανθρώπους (το ίδιο και την ιταλική εξωτερική πολιτική, με θεμέλια τον «ευρωπαϊσμό» και τον ευρωατλαντισμό). Στόχος είναι να καταργηθούν και τα λίγα μέτρα της κυβέρνησης Κόντε για την ανακούφιση των λαϊκών τάξεων, όπως απαιτεί ο ιταλικός σύνδεσμος των βιομηχάνων (Κονφιντούστρια). Βέβαια ο Ντράγκι θα βάλει το δικό του χρώμα στην επιχείρηση μοιράσματος του θησαυρού στους λίγους και εκλεκτούς: «Υπάρχει καλό χρέος και κακό χρέος» είπε, μιλώντας στην Αδελφότητα «Θεία Κοινωνία και Απελευθέρωση»(!), ένα πολιτικο-θρησκευτικο-οικονομικό γκρουπ με σκοτεινή ιστορία. Και διευκρίνισε ότι «για την τύχη των επιχειρήσεων αποφασίζει η Αγορά – εμείς απλά θα στηρίξουμε όσες τα καταφέρουν». Ο νοών νοείτω…
Πάντως ο Ισχυρός Ηγέτης, μιλώντας στη Γερουσία, υπέπεσε και σε κάποιες αντιφάσεις. Από τη μια απέτισε φόρο τιμής στον Κόντε και στην κυβέρνησή του, εξαίροντας τη δουλειά που έγινε για την αντιμετώπιση της πανδημίας, καθώς και το πρόγραμμα οικονομικής και κοινωνικής ανόρθωσης. Από την άλλη, όμως, είπε ότι «σήμερα μπαίνουμε σε μια εποχή Μεγάλης Ανοικοδόμησης, όπως αυτή που ακολούθησε τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο». Και δεν βρέθηκε ένας να τον ρωτήσει, πώς συνδυάζονται οι έπαινοι στις επιτυχίες του Κόντε με ερείπια μεταπολεμικού τύπου, τα οποία θα απαιτούσαν Μεγάλη Ανοικοδόμηση; Βέβαια τα λεγόμενα του Ντράγκι υποκρύπτουν κάτι ακόμη πιο ανησυχητικό από μια ατυχή σύγκριση: ο ασαφής όρος «Μεγάλη Ανοικοδόμηση» αναπόφευκτα θυμίζει την «Μεγάλη Επανεκκίνηση» που έχουν εξαγγείλει οι παγκόσμιες ελίτ, οι οποίες βλέπουν την πανδημία όχι ως πρόβλημα, αλλά ως ευκαιρία να επιταχύνουν τους σχεδιασμούς τους…
«Ακόμη κι αν κρατήσει λίγο η κυβέρνησή μου, το στίγμα που θα αφήσει θα εξακολουθήσει να υφίσταται για πολύ καιρό», είπε με τη γνωστή μετριοφροσύνη του ο Ισχυρός Ηγέτης. Σ’ αυτό έχει δίκιο. Με τη συνενοχή όλου του πολιτικού φάσματος (οι εξαιρέσεις είναι απελπιστικά λίγες…) η κυβέρνηση Ντράγκι θα επιχειρήσει να ξεπατώσει ό,τι κοινωνικά προοδευτικό γλίτωσε από τις προηγούμενες κυβερνήσεις, «τεχνοκρατικές» και «πολιτικές». Και να σβήσει κάθε ελπίδα των λαϊκών τάξεων ότι μπορεί να δουν άσπρη μέρα, δηλαδή μια ζωή με αξιοπρέπεια, δίχως να τους κυβερνούν κάποιοι που ποτέ δεν εκλέχθηκαν, ούτε εκφράζουν μια κοινωνική πλειοψηφία, μαζί με ανθρωπάκια που παριστάνουν τους πολιτικούς (ή τους… τεχνοκράτες) αλλά είναι τηλεκατευθυνόμενα από τα παρασκήνια των διεφθαρμένων και μαφιοποιημένων ελίτ. Τεράστια η ενοχή όλων αυτών που στήριξαν το θεσμικό πραξικόπημα. Όταν έρθει ο λογαριασμός, ας μην κλαίγονται.
Η περίπτωση των 5 Αστέρων και του Κόντε
Οι 5 Αστέρες ξεκίνησαν ως ένα «αστείο» του Μπέπε Γκρίλο, το οποίο εξελίχθηκε σε ριζοσπαστικό εγχείρημα που έδωσε φωνή σε εκατομμύρια Ιταλούς, απηυδισμένους από τις διαρκείς διαψεύσεις των διόλου υπερβολικών προσδοκιών τους. Ένα κίνημα που πήγαινε κόντρα στους καταναγκασμούς της ευρωκρατίας, στους καταστροφείς του περιβάλλοντος, στους φτωχοποιητές της κοινωνικής πλειοψηφίας. Κόντρα σε ένα πολιτικό προσωπικό που είχε διακριθεί όχι για τις υπηρεσίες του προς τους πολίτες, αλλά για τον πολιτικαντισμό, τη διαφθορά και τη διαπλοκή του με τους κάθε κατηγορίας ισχυρούς και μαφιόζους. Κάπως έτσι οι 5 Αστέρες «κέρδισαν» τη ρετσέτα των λαϊκιστών, αλλά και την υποστήριξη σπουδαίων ανθρώπων, όπως ο Ντάριο Φο.
Αυτήν την «ανωμαλία» θέλησε από την πρώτη στιγμή να ξεριζώσει το ιταλικό πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο. Αλλά δεν ήταν εύκολο. Η βάση της υπό διάλυση παραδοσιακής Αριστεράς και οι ελπίδες των φτωχών του Νότου ήταν η μεγάλη δεξαμενή από την οποία αντλήθηκε το 33% των εκλογών του 2018, αναδεικνύοντας τους 5 Αστέρες σε πρώτο κόμμα. Έκτοτε έχουν μεσολαβήσει 3 χρόνια, και ο πεντάστερος σχηματισμός έχει γίνει αγνώριστος. Αφού δεν μπόρεσαν να εμποδίσουν την άνοδό του, οι ιταλικές ελίτ έβαλαν μπροστά τη φάμπρικα που ξέρουν καλά: «δώσε μας ένα δάχτυλο και θα σου φάμε ολόκληρο το χέρι». Οι 5 Αστέρες μπήκαν γρήγορα και άσχημα στις «κυβερνητικές ευθύνες», δίνοντας το ένα δάχτυλο μετά το άλλο…
Για τη θέση του πρωθυπουργού επέλεξαν κάποιον Κόντε. Λίγοι τον γνώριζαν τότε, αλλά αποδείχθηκε ανθεκτικός, και με ισχυρές διασυνδέσεις. Ακόμη κι έτσι, με πετσοκομμένο το φιλολαϊκό πρόγραμμά τους, οι συγκυβερνήσεις Κόντε (εξίσου «άβολες» και οι δύο) παρέμειναν οι πιο δημοφιλείς των τελευταίων δεκαετιών. Το ίδιο και ο Κόντε προσωπικά. Όπως έχουμε ξαναγράψει, «στους τυφλούς βασιλεύει ο μονόφθαλμος»! Το πώς φτάσαμε στην παραίτηση Κόντε έχει περιγραφεί σε προηγούμενες ανταποκρίσεις. Η λύση Ντράγκι ήταν έτοιμη από καιρό, και ο πρόεδρος Ματαρέλα, με τις πλάτες των ισχυρών της Ευρώπης και της Ιταλίας, ολοκλήρωσε τη βρωμοδουλειά.
Ο Κόντε δεν είναι όμως τελειωμένη υπόθεση. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο παμπόνηρος Ντράγκι προτίμησε να τον επαινέσει θερμά και δημόσια παρά να αρκεστεί στις συνήθεις τυπικότητες της παράδοσης-παραλαβής. Οι δημοσκοπήσεις του δίνουν 15% αν κάνει δικό του κόμμα, ενώ άλλο σενάριο τον θέλει εκπρόσωπο μιας μελλοντικής νέας συμμαχίας της Κεντροαριστεράς και των 5 Αστέρων. Αν υπάρχει αυτό που στην πολιτική αποκαλείται «μικρότερο κακό», στη σημερινή ιταλική πραγματικότητα ο Κόντε είναι η προσωποποίησή του. Στο μεταξύ οι 5 Αστέρες συνεχίζουν την κατρακύλα τους, με μοναδική εξαίρεση τους 15+6 γερουσιαστές τους (σε σύνολο 90) που τόλμησαν να καταψηφίσουν τον Ντράγκι. Η απαξίωση ρίχνει βαριά τη σκιά της σε ένα εγχείρημα που νόμισε ότι μπορεί ατιμώρητα να πιθηκίζει τα χούγια των υπόλοιπων, κι όπου κυριαρχούν πια οι ατομικές «στρατηγικές». Από εκεί ως την πλήρη γελοιοποίηση, ένα τσιγάρο δρόμος: την προσωποποίησε η Πεντάστερη γερουσιαστής Τσίντσια Λεόνε, που είπε ότι ψηφίζει «ναι στον Ντράγκι» με πίκρα και πόνο, και (αφού ψήφισε «ναι») δάκρυσε. Σας θυμίζει τίποτα;
