Μοιάζει με αυτοεκπληρούμενη προφητεία η άποψη πως αργά η γρήγορα η οριακή κατάσταση που δημιουργεί το στοίβαγμα προσφύγων και μεταναστών στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, θα δημιουργήσει εντάσεις και ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα, ανθρωπιστικά, εθνικά, κοινωνικής συνοχής. Οι πρόσφατες εντάσεις στο Βαθύ της Σάμου, όπου σε ένα χώρο χωρητικότητας 600 ανθρώπων, διαβιούν πάνω από 7.000, αλλά και παλιότερα περιστατικά στη Λέσβο, τη Χίο και αλλού δείχνουν που οδηγεί η πολιτική της Ε.Ε. και των ελληνικών κυβερνήσεων που έχουν επιλέξει να μετατρέψουν τη χώρα σε αποθήκη ψυχών με τα νησιά να είναι στην πρώτη γραμμή αυτού του σχεδιασμού.
Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον, ενδιαφέρον παρουσιάζει η συνέντευξη που πρόσφατα παραχώρησε ο αναπληρωτής διοικητής του ΚΥΤ της Μόριας, Δημήτρης Βαφέας στην εφημερίδα Free Sunday, και η οποία είναι αποκαλυπτική τόσο για την κατάσταση που επικρατεί στο νησί της Λέσβου, όσο και για τις αντιλήψεις των τεχνοκρατών διαχειριστών του προσφυγικού/μεταναστευτικού στη χώρα μας.
Σύμφωνα με τον κ. Βαφέα η ροές προσφύγων και, το τελευταίο διάστημα μεταναστών προς τη χώρα μας συνεχίζονται, αφού δήλωσε πως: «από τα στοιχεία των αφίξεων από τον Ιούλιο και μετά μέχρι σήμερα (Ιούλιος 2.423, Αύγουστος 3.830, Σεπτέμβριος 4.856, Οκτώβριος 3.427, Νοέμβριος 4.092) προκύπτει μια μετεξέλιξη της προσφυγικής κρίσης του 2015 σε μεταναστευτική κρίση, και εύχομαι να είναι παροδική». Ταυτόχρονα ο κ. Βαφέας επιβεβαιώνει τα στοιχεία που δείχνουν την αποτυχία του προγράμματος αποσυμφόρησης των νησιών που υλοποιεί η κυβέρνηση από τον Σεπτέμβρη και το οποίο είχε προσπαθήσει επικοινωνιακά να το επιβάλει ως λύση στο πρόβλημα. Χαρακτηριστικά είπε ότι «σχεδόν κάθε 10 μέρες γίνονται μετακινήσεις στην ενδοχώρα, από 1/1/2019 μετακινήθηκαν περίπου 12.000, αριθμός που αντιστοιχεί περίπου στους 1.000 ανά μήνα. Βέβαια, ο αντίστοιχος αριθμός αφίξεων ανέρχεται στις 24.500, κατά συνέπεια το ισοζύγιο είναι αρνητικό».
O κ. Βαφέας επιβεβαιώνει τα στοιχεία που δείχνουν την αποτυχία του προγράμματος αποσυμφόρησης των νησιών που υλοποιεί η κυβέρνηση από τον Σεπτέμβρη και το οποίο είχε προσπαθήσει επικοινωνιακά να το επιβάλει ως λύση στο πρόβλημα. Χαρακτηριστικά είπε ότι «σχεδόν κάθε 10 μέρες γίνονται μετακινήσεις στην ενδοχώρα, από 1/1/2019 μετακινήθηκαν περίπου 12.000, αριθμός που αντιστοιχεί περίπου στους 1.000 ανά μήνα. Βέβαια, ο αντίστοιχος αριθμός αφίξεων ανέρχεται στις 24.500, κατά συνέπεια το ισοζύγιο είναι αρνητικό»
Με αυτούς τους αριθμούς στη δομή της Μόριας που αρχικά φτιάχτηκε για να φιλοξενεί 3.000 ανθρώπους, «σήμερα, με 17.477 πολίτες τρίτων χωρών να διαμένουν εντός (περίπου 6.000) και εκτός (περίπου 11.000) των εγκαταστάσεων του ΚΥΤ, σαφώς και το σύστημα έχει φτάσει στα όριά του» ενώ «η τοπική κοινωνία των κοντινών χωριών Μόρια και Παναγιούδα έχει φτάσει στα όριά της λόγω του υπερπληθυσμού του ΚΥΤ και των λίγων, και πάντως όχι σοβαρών, παραβατικών συμπεριφορών». Η καθημερινότητα των εγκλωβισμένων μετατρέπεται σε μια ρουτίνα αντίστοιχη μια ανοιχτής φυλακής, με ό,τι και να σημαίνει αυτό για τους ίδιους τους ανθρώπους, αφού όπως δήλωσε «η μεγάλη μάζα των προσφύγων και μεταναστών δεν κάνει κάτι δημιουργικό ή ιδιαίτερο. Αναμονή στη γραμμή φαγητού για πρωινό, μεσημεριανό ή βραδινό, αναμονή για εξέταση από τις Υπηρεσίες Ασύλου ή τις Ιατρικές του ΕΟΔΥ και φυσικά βόλτες στην πόλη ή στα γύρω χωριά, αφού ο χώρος στο ΚΥΤ για δραστηριότητες και αθλοπαιδιές είναι περιορισμένος και τέτοιες δράσεις υπάρχουν μόνο για τα ασυνόδευτα ανήλικα».
Παρ’ όλη την κατάσταση ο κ. Βαφέας επιμένει ότι «το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) Λέσβου στη Μόρια είχε και έχει και σοβαρές υπηρεσίες και υποδομές και ουδέποτε απειλήθηκε η βιωσιμότητά του», που βασίζεται στην εργασία των 200 περίπου υπαλλήλων του ΚΥΤ (Δ.Υ., συμβασιούχοι, ωφελούμενοι του ΟΑΕΔ) οι οποίοι σύμφωνα με τον αναπληρωτή διοικητή του ΚΥΤ «μοχθούν για ό,τι καλύτερο. χωρίς να γνωρίζουν τι θα πει κόπωση, αργίες και Σαββατοκύριακα». Η ματιά του είναι αυτή ενός διαχειριστή παντός καιρού. Μια δομή που φτιάχτηκε για 3.000 ανθρώπους και την οποία κλήθηκε να υπηρετήσει, προσαρμόζεται στο στοίβαγμα των 17.000 ανθρώπων, αναπροσαρμόζοντας στόχους, υπηρεσίες, υπαλλήλους, σ’ ένα κοινά ομολογημένο μη βιώσιμο σχέδιο.
Χαρακτηριστική αυτής της ιδεολογίας του διαχειριστή είναι και απάντηση του κ. Βαφέα στην καταληκτική ερώτηση, αν η εξέλιξη αυτή ήταν μονόδρομος. Χαρακτηριστικά αναφέρει: «θα απαντήσω με μια ερώτηση: Με την παγκοσμιοποίηση, την ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών, τα γεωπολιτικά φαινόμενα που συγκλονίζουν (πόλεμοι, λειψυδρία, φτώχεια) θα μπορούσε να μην έχουμε μετακινήσεις πληθυσμών κατά εκατοντάδες χιλιάδες; Η Μόρια αποτέλεσε ένα πρώτο ανάχωμα, που αργότερα μεταβλήθηκε από σύμβολο ελπίδας και αλληλεγγύης σε ένα αρνητικό “κλισέ”, που επισκιάζει τις υπεράνθρωπες προσπάθειες που γίνονται από την ελληνική κυβέρνηση και τους εργαζόμενους για τη βελτίωσή της». Για να συνεχίσει αναφορικά με τις εξαγγελίες της κυβέρνησης για νέα κλειστά κέντρα στα νησιά ότι «είμαστε, λοιπόν, αρωγοί και θα συνδράμουμε με κάθε τρόπο και για την τάχιστη υλοποίηση του νέου νομοθετικού πλαισίου για τη μετανάστευση που θα ισχύσει από 1/1/2020 (Ν. 4636/ΦΕΚ Α΄/1.11.2019) αλλά και για την έναρξη λειτουργίας των νέων κέντρων υποδοχής που η ελληνική κυβέρνηση έχει νομοθετήσει.»
Τέλος εμφανίζεται καθησυχαστικός για τη δράση των ΜΚΟ εντός του ΚΥΤ, παρόλο που αρχικά δηλώνει πως κατανοεί «την καχυποψία της κοινής γνώμης, δεδομένου ότι και τα στελέχη των ΜΚΟ αμείβονται με μισθούς πολύ ικανοποιητικούς και οι ίδιες οι ΜΚΟ δείχνουν οικονομικά εύρωστες», και διαβεβαιώνει πως «οι 17 ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται εντός του ΚΥΤ Λέσβου έχουν ελεγχθεί λεπτομερέστατα από τις αρμόδιες υπηρεσίες που υπουργείου Προστασίας του Πολίτη». Θα ακούγονταν πολύ καλά όλα αυτά αν μόλις πριν λίγες μέρες δεν είχε αποκαλυφθεί η είδηση πως οι αρχές διεξάγουν έρευνες για κύκλωμα, με μέλη γιατρούς, ψυχολόγους, μέλη ΜΚΟ και κέρδη εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ, που λειτουργούσε εντός του ΚΥΤ της Μόριας, χορηγώντας με το αζημίωτο βεβαιώσεις μετατραυματικού στρές σε μετανάστες, τινάζοντας στο αέρα κάθε αφήγημα που προσπαθεί να κανονικοποιήσει την κατάσταση εντός του σύγχρονου αυτού κολαστηρίου.
