Η «κανονικότητα» αποκαταστάθηκε στη Μιανμάρ (Βιρμανία): ο στρατός ξαναπήρε επίσημα την εξουσία, το αποτέλεσμα των εκλογών ακυρώθηκε, η πρωθυπουργός Αούνγκ Σαν Σου Κι και άλλοι πολιτικοί ξανατέθηκαν υπό κράτηση, η «διεθνής κοινότητα» (ΗΠΑ και λοιπές δυτικές χώρες) καταδίκασε, κάτι ψέλλισε για τα μάτια του κόσμου και η Κίνα (που πάντα διατηρεί στενές σχέσεις με τη γειτονική της χώρα, ανεξαρτήτως καθεστώτος). Αν και πόσο θα ανεχτούν οι Βιρμανοί την επιστροφή στην «κανονικότητα» των τελευταίων 60 χρόνων μένει να αποδειχθεί. Για την ώρα δεν μοιάζουν τρομοκρατημένοι: από τη Δευτέρα μέχρι σήμερα, κάθε βράδυ, χαλούν τον κόσμο χτυπώντας κατσαρόλες και κορνάροντας, στα πλαίσια της έκκλησης της Αούνγκ Σαν Σου Κι για «μη βίαιη πολιτική ανυπακοή». Μέχρι στιγμής ο στρατός αποφεύγει τη μαζική καταστολή: πέραν των 133 πολιτικών που συνελήφθησαν τη Δευτέρα, μόλις λίγες δεκάδες «απλών» Βιρμανών έχουν συλληφθεί για τέτοιου είδους διαμαρτυρίες.
Πάντως οι στρατιωτικοί είναι ευρηματικοί στην απόδοση κατηγοριών: η Αούνγκ Σαν Σου Κι συνελήφθη επειδή κατείχε γουόκι-τόκι «που είχαν εισαχθεί λαθραία»! Ο πρόεδρος της χώρας Ουίν Μιντ συνελήφθη επειδή δεν φορούσε πάντα τη μάσκα του, και πάει λέγοντας… Χθες φυλακίστηκε και ο Ου Βιν, ο 80χρονος παλαίμαχος του αντιδικτατορικού αγώνα και δεξί χέρι της ανατραπείσας πρωθυπουργού, επειδή κι αυτός κάλεσε τους πολίτες σε ειρηνική ανυπακοή. Ας σημειωθεί πάντως ότι όλοι αυτοί θα συναντήσουν στις φυλακές πάνω από 400 πολιτικούς κρατούμενους που υπήρχαν ήδη επί της δικής τους διακυβέρνησης. Οι περισσότεροι έχουν καταδικαστεί σε βαριές ποινές είτε για «προσβολή του στρατού» είτε για «αποσχιστική δράση»…
Ρεσιτάλ αυταρχισμού και κυνισμού
Το πραξικόπημα εκδηλώθηκε τα ξημερώματα της περασμένης Δευτέρας, αφού απέβησαν άκαρπες οι συνομιλίες κυβέρνησης-στρατιωτικών για τη «διόρθωση» του αποτελέσματος των εκλογών του περασμένου Νοεμβρίου. Στους στρατιωτικούς δεν αρκούσε το 25% των εδρών της βουλής που «αυτοδίκαια» διατηρούν, καθώς το φιλικό προς αυτούς κόμμα USDP συντρίφθηκε στις κάλπες από το NLD της Αούνγκ Σαν Σου Κι – που απέσπασε το 58,6% των ψήφων και 258 έδρες σε σύνολο 440. Έτσι, το «στρατιωτικό» μπλοκ περιορίστηκε στις 110 έδρες που έτσι κι αλλιώς έχουν, συν τις μόλις 26 έδρες του USDP, και λίγες ακόμη κάποιων αντιπολιτευόμενων μειονοτικών κομμάτων. Τελικά, η άρνηση της κυβέρνησης να αποδεχθεί μια… δικαιότερη ανακατανομή των εδρών απαντήθηκε από τα τανκς.
Οι βιρμανικές πρωτοτυπίες συνεχίζονται όμως και στο πεδίο των διεθνών αντιδράσεων: σε αντίθεση με άλλα δικτατορικά καθεστώτα, οι Βιρμανοί στρατιωτικοί δεν έχουν τη Δύση ως καλύτερη φίλη τους. Έτσι οι δυτικές πρωτεύουσες απαιτούν από τον στρατό να επιστρέψει «αμέσως» την εξουσία στους πολιτικούς, και προαναγγέλλουν κυρώσεις. Αντιθέτως, το Πεκίνο και η Μόσχα βρίσκονται σε παροξυσμό… ανεκτικότητας – σε βαθμό ώστε να μπλοκάρουν την καταδίκη του πραξικοπήματος από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, χρησιμοποιώντας τα ίδια ακριβώς επιχειρήματα που προβάλλουν οι δυτικές χώρες όποτε κινδυνεύει με καταδίκη κάποιο άλλο, αλλά φιλοδυτικό, αυταρχικό καθεστώς. Οι φιλικά προσκείμενοι στην κινεζική ηγεσία Global Times δεν κρύβουν την ανησυχία τους για την ευκαιρία που δίνει στον νέο Αμερικανό πρόεδρο Μπάιντεν το βιρμανικό πραξικόπημα: «Οι ΗΠΑ εκμεταλλεύονται την κατάσταση στη Μιανμάρ ως ευκαιρία ανάκτησης της ηγεμονικής επιρροής τους, αποκαλύπτοντας την αυθεντικά εγωιστική φύση τους»…
Το Κ.Κ. εναντίον των στρατιωτικών
Λίγες ώρες πριν το πραξικόπημα, το εκτός νόμου Κ.Κ.* κατήγγειλε ύποπτες κινήσεις των στρατιωτικών. Στη σχετική ανακοίνωση μεταξύ άλλων επισημαινόταν:
«Οι απειλές του στρατηγού Μιν Αούνγκ για πραξικόπημα και η στρατιωτική βία μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο αν ο καταπιεζόμενος λαός πατά στα πόδια του και είναι αποφασισμένος να αγωνιστεί. Αυτός είναι ένας γενικός νόμος που ισχύει και στη σημερινή Βιρμανία, η οποία διαρκώς ζει υπό την απειλή πραξικοπήματος και στην οποία βαραίνει η παράδοση αλλεπάλληλων στρατιωτικών δικτατοριών. Σε περίπτωση επιβολής νέας στρατιωτικής δικτατορίας, ο λαός μας σίγουρα θα ξαναρχίσει τον αγώνα για την ανατροπή της. Κι αυτή τη φορά δεν θα σταματήσει στη μέση: θα φτάσει στην κατάργηση του στρατιωτικού Συντάγματος του 2008. Υπάρχουν πολλοί που θα βάλουν πλάτη για να οικοδομηθεί δικαιοσύνη! Ο λαός δημιουργεί την ιστορία! Να είμαστε σε επαγρύπνηση!»
* Βλ. παλιότερη συνέντευξη του Πο Ταν Γιούνγκ, γενικού γραμματέα του Κ.Κ. Βιρμανίας, στον Δρόμο: «Πουθενά ο στρατός δεν αποκαθιστά τη δημοκρατία» (φύλλο 111).
Στιγμές στην Ιστορία
9ος μ.Χ. αιώνας: Ιδρύεται η Αυτοκρατορία του Μπαγκάν, που εξελίσσεται σε μία από τις ισχυρότερες της Ν.Α. Ασίας.
14ος-15ος αιώνας: Η Αυτοκρατορία αποσυντίθεται και αντικαθίσταται από μικρά πριγκιπάτα.
Αρχές 16ου – μέσα 18ου αιώνα: Η δυναστεία Τούνγκου συγκροτεί την ομώνυμη Αυτοκρατορία, τη μεγαλύτερη της Ν.Α. Ασίας τον 16ο αιώνα. Αργότερα περιορίζεται κυρίως στα βιρμανικά εδάφη, και τελικά καταλύεται.
Μέσα 18ου – αρχές 19ου αιώνα: Η δυναστεία Κονμπάουνγκ ιδρύει την Τρίτη Βιρμανική Αυτοκρατορία. Αρχίζει η διείσδυση Ευρωπαίων, κυρίως Βρετανών.
1824-1885: Ξεσπούν τρεις πόλεμοι μεταξύ των Βρετανών και Βιρμανίας, που τελικά μετατρέπεται σε βρετανική αποικία.
1930-1940: Οι Βρετανοί πνίγουν στο αίμα την αντιαποικιακή εξέγερση (1930-32). Ίδρυση του Κ.Κ. Βιρμανίας (1939) και του Μετώπου Ελευθερίας (1940) από βουδιστές, κομμουνιστές κ.ά.
1941-1947: Τμήμα του αντιαποικιακού κινήματος συνεργάζεται με τους Ιάπωνες, ενώ το Κ.Κ. ακολουθεί τη γραμμή της αντιφασιστικής συμμαχίας. Το 1947 υπογράφεται συμφωνία αποχώρησης των Βρετανών και διεξάγονται εκλογές: θριαμβεύει το ενιαίο αντιαποικιακό μέτωπο υπό τον Αούνγκ Σαν (πατέρα της Αούνγκ Σαν Σου Κι), που όμως λίγο αργότερα δολοφονείται με υποκίνηση των Βρετανών.
1948-1957: Η Βιρμανία γίνεται ανεξάρτητη και προσχωρεί στο Κίνημα των Αδεσμεύτων. Το Κ.Κ. διασπάται σε μετριοπαθή και ριζοσπαστική πτέρυγα.
1958-1989: Το πρώτο στρατιωτικό πραξικόπημα εγκαινιάζει έξι δεκαετίες χούντας, με σύντομα «δημοκρατικά διαλείμματα». Το Κ.Κ. ξεκινά ένοπλο αγώνα, ενώ αντάρτικα σχηματίζονται και από εθνικές μειονότητες. Με χιλιάδες νεκρούς καταστέλλεται η παλλαϊκή αντιδικτατορική εξέγερση του 1988.
1990-2015: Οι στρατιωτικοί μετονομάζουν τη Βιρμανία σε Μιανμάρ. Δεν αναγνωρίζουν το αποτέλεσμα των εκλογών που οι ίδιοι διοργάνωσαν, καθώς θριαμβεύει το κόμμα της Αούνγκ Σαν Σου Κι (που παραμένει σε κατ’ οίκον κράτηση). Το 2008 τυφώνας προκαλεί 130.000 νεκρούς. Το 2015 πραγματοποιούνται πάλι εκλογές: τις ξανακερδίζει η Αούνγκ Σαν Σου Κι.
2016-Σήμερα: Σχηματίζεται πολιτική κυβέρνηση με πρωθυπουργό την Αούνγκ Σαν Σου Κι. Οι στρατιωτικοί διατηρούν το «ειδικό βάρος» τους. Προχωρούν σε αιματηρό διωγμό των μουσουλμάνων Ροχίνγκια με ανοχή της κυβέρνησης. Την 1η Φεβρουαρίου 2021 εκδηλώνεται το νέο στρατιωτικό πραξικόπημα.
