Η Πολωνία αφετηρία για το νέο ψυχρό πόλεμο κατά της Ρωσίας
του Μάνλιο Ντινούτσι*
Η επίσκεψη του προέδρου Τραμπ στη Βαρσοβία στις 6 Ιουλίου είναι ένας ακόμη θρίαμβός του. Η Πολωνία, όπως διαβεβαιώνει ο Λευκός Οίκος, είναι «πιστός σύμμαχος του ΝΑΤΟ και ένας από τους πιο στενούς φίλους της Αμερικής». Πράγματι, η χώρα αυτή είναι αφετηριακό σημείο της στρατηγικής των ΗΠΑ/ΝΑΤΟ, να συρθεί η Ευρώπη σε έναν καινούριο ψυχρό πόλεμο κατά της Ρωσίας. Στην Πολωνία, όπου από τον Ιανουάριο έχει μεταφερθεί η 3η Τεθωρακισμένη Ταξιαρχία των ΗΠΑ, έχει παραταχθεί, υπό αμερικανική ηγεσία, ένας από τους τέσσερις πολεμικούς σχηματισμούς του ΝΑΤΟ κατά της Ρωσίας, «με ενισχυμένη παρουσία και σε πιο προωθημένη θέση». Η Πολωνία ήταν επίσης μια από τις τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες του ΝΑΤΟ που πέτυχαν το στόχο που τους ζήτησαν οι ΗΠΑ το 2014 – δηλαδή να ξοδέψουν για στρατιωτικούς εξοπλισμούς πάνω από το 2% του ΑΕΠ της χώρας. Σε ανταμοιβή, όπως ανήγγειλε η Βαρσοβία, η Πολωνία δεν θα καταβάλει συμμετοχή στο «Ταμείο για την Άμυνα», που ιδρύθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 22 Ιούνη.
Η Πολωνία του προέδρου Ντούντα έχει λοιπόν, κατά τη γνώμη της Ουάσιγκτον, όλες τις προϋποθέσεις για να αναλάβει ακόμη μια σημαντική αποστολή, δηλαδή να προωθήσει και να ηγηθεί της «Πρωτοβουλίας των Τριών Θαλασσών». Πρόκειται για ένα νέο σχέδιο που συμπεριλαμβάνει 12 χώρες οι οποίες βρίσκονται μεταξύ της Βαλτικής Θάλασσας, της Μαύρης Θάλασσας και της Αδριατικής: Την Πολωνία, τη Λιθουανία, τη Λετονία, την Εσθονία, την Ουγγαρία, την Τσεχία, την Αυστρία, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Κροατία, τη Σλοβακία και τη Σλοβενία. Όλες είναι κράτη μέλη της Ε.Ε., λόγος για τον οποίο ο πρόεδρος Ντούντα χαρακτηρίζει την Πρωτοβουλία σαν «ένα νέο σχέδιο για την προώθηση της ευρωπαϊκής ενότητας». Όμως οι χώρες αυτές είναι επίσης όλες, εκτός της Αυστρίας, μέλη του ΝΑΤΟ υπό αμερικανική διοίκηση – και άρα συνδεδεμένες περισσότερο με την Ουάσιγκτον παρά με τις Βρυξέλλες.
Υλοποιείται μια ιδέα της προεδρίας Ομπάμα
Η «Πρωτοβουλία των Τριών Θαλασσών» εγκαινιάστηκε επίσημα από τον πρόεδρο Τραμπ στη συνδιάσκεψη της Βαρσοβίας. Όμως η ιδέα της ανήκει στην προεδρία Ομπάμα. Για πρώτη φορά εξαγγέλθηκε στις 25 Αυγούστου 2016 με την «Κοινή Δήλωση του Ντουμπρόβνικ», που την παρουσίαζε ως μια πρωτοβουλία η οποία αποσκοπεί να «συνδέσει τις οικονομίες και υπερδομές της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης, από το Βορρά ως το Νότο, επεκτείνοντας τη συνεργασία στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών, της ψηφιακής επικοινωνίας και γενικά της οικονομίας». Επίσημος, ανοιχτά διακηρυγμένος σκοπός, «να καταστήσει την κεντρική και ανατολική Ευρώπη πιο ασφαλή και πιο ανταγωνιστική». Κι αυτό αποτελεί κύριο μέλημα των ΗΠΑ.
Στην ομιλία του στη Συνδιάσκεψη για τις Τρεις Θάλασσες ο Τραμπ επικεντρώθηκε «στην ανάπτυξη των υπερδομών και στην ενεργειακή ασφάλεια, προβάλλοντας ανάμεσα στα άλλα τις πρώτες αποστολές του αμερικανικού LNG [υγροποιημένο φυσικό αέριο] προς την Πολωνία σύντομα, εντός του τρέχοντος μηνός». Ο τελικός σταθμός υποδοχής στο βαλτικό λιμάνι του Σβινούτσιε, που κόστισε σχεδόν ένα δισεκατομμύριο δολάρια, θα επιτρέψει στην Πολωνία να εισάγει κάθε χρόνο σχεδόν 5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα LNG από τις ΗΠΑ – ποσότητα που μπορεί να αυξηθεί ως τα 7,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Δια μέσου αυτού και άλλων τερματικών, μεταξύ των οποίων και ένα που σχεδιάζεται στην Κροατία, το αέριο από τις ΗΠΑ (ή από άλλες χώρες, πάντα μέσω βορειοαμερικανικών εταιριών) θα διανεμηθεί με κατάλληλους αγωγούς σε ολόκληρη «την περιοχή των Τριών Θαλασσών».
Οι σκοποί του σχεδίου αυτού είναι ξεκάθαροι: Να χτυπηθεί η Ρωσία, μειώνοντας τις εξαγωγές της σε φυσικό αέριο προς την Ευρώπη (στόχος εφικτός μόνο εάν οι εξαγωγές φυσικού αερίου των ΗΠΑ, που κοστίζει πιο ακριβά από το ρωσικό, στηριχτούν με μεγάλες κρατικές επιδοτήσεις). Να υποταχθεί όχι μόνο στρατιωτικά αλλά και οικονομικά η κεντρική και ανατολική Ευρώπη στις ΗΠΑ, σε ανταγωνισμό με τη Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις. Να δημιουργηθεί στο εσωτερικό της Ευρώπης μια μεγα-επαρχία (εκείνη των Τριών Θαλασσών) με περιορισμένη κυριαρχία, που θα υπάγεται απευθείας στις ΗΠΑ, και ντε φάκτο θα δημιουργήσει ρωγμές στην Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς θα επεκτείνεται προς την Ουκρανία και πιο πέρα.
Ο πολιτικός χάρτης της Ευρώπης είναι διαρκώς υπό διαμόρφωση, αν και κυματίζει ακόμα η αμερικανική αστερόεσσα.
* Δημοσιεύθηκε στην εβδομαδιαία στήλη «Η τέχνη του πολέμου», που γράφει ο Μάνλιο Ντινούτσι στην καθημερινή ιταλική αριστερή εφημερίδα Il Manifesto.
Μετάφραση: Άβα Μπουλούμπαση
