Το προηγούμενο Σάββατο γράψαμε για βαρβαρότητα: Την προσπάθεια που γίνεται να αρπάξουν ιδιώτες το Κάστρο της Λευκάδας και τη γύρω περιοχή. Δυστυχώς γι’ αυτούς κι όσους τους στηρίζουν, έπεσαν στην πάνδημη αντίδραση των κατοίκων και φίλων του νησιού. Θα σας ενημερώνουμε για τις εξελίξεις.
Όμως ήρθε η ώρα να πάρουμε μια ανάσα πολιτισμού.
Μια υπέροχη έκθεση που είχα την τύχη να δω το καλοκαίρι στη Χίο, μεταφέρεται στην Αθήνα. Πρόκειται για τις «Σμυρνιές» της Δέσποινας Σταθάκη, που θα φιλοξενηθούν στη γκαλερί Black Duck από τις 7 έως τις 18 Φεβρουαρίου.
Η Δέσποινα Σταθάκη γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Χίο. Με μικρασιατικές ρίζες η ίδια και ζώντας σε γειτονιά που κατοικήθηκε από τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας, οι διηγήσεις και οι εικόνες από τη χαμένη πατρίδα εμπνέουν συχνά τη δουλειά της. Σπούδασε art & design στη σχολή ΒΑΚΑΛΟ, με καθηγητές τους: Ελένη Βακαλό, Χρήστο Μαρκίδη, Ρουμπίνα Σαρελάκου, Νικόλα Κληρονόμο και άλλους. Έχει στο ενεργητικό της πολλές ατομικές εκθέσεις ζωγραφικής καθώς και συμμετοχή σε ομαδικές μεταξύ των οποίων η ART ΑΘΗΝΑ.
Όταν είδα την έκθεση στην πλατεία φρουρίου στο Κάστρο της Χίου, ένιωσα πραγματικά να ταξιδεύω στον χρόνο. Η έκθεση δεν ήταν μια παράθεση έργων ζωγραφικής, αλλά μια δημιουργία ενός ολόκληρου κόσμου, μέσα από αντικείμενα, έπιπλα κ.ά.
Ήταν σαν να σου δινόταν η ευκαιρία να ρίξεις μια ματιά στην καθημερινότητα των γυναικών της Σμύρνης και στον πολιτισμό της, σαν να ήσουν εκεί.
Γνωρίζεις αυτές τις γυναίκες που έμελλε να σηκώσουν το βάρος της προσφυγιάς. Η αντίθεση των όσων μαύρων ακολούθησαν, με την πανδαισία χρωμάτων της έκθεσης, σε κάνει να σκέφτεσαι κι ίσως να φιλοσοφείς.
Μου είχε κάνει πολύ μεγάλη εντύπωση αυτή η έκθεση και μάλιστα έτσι όπως έδενε με τον χώρο. Είχα πριν λίγο περάσει την πύλη του Κάστρου. Πλάι στο πέτρινο κτίριο που φιλοξενούσε την έκθεση βρίσκονται οι τάφοι των επιφανών Οθωμανών και ανάμεσά τους διακρίνεται το ταφικό μνημείο του καπουδάν πασά Καρά Αλή, του οποίου τη ναυαρχίδα ανατίναξε ο Κανάρης το 1822, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης.
Και τάφοι γυναικών που στολίζονται με πέτρινα ανάγλυφα λουλούδια… Γυναίκες που βρίσκονταν στην ίδια ναυαρχίδα.
Όλη η Ιστορία σε μια πλατεία. Η μοίρα των γυναικών στο πέρασμα του χρόνου.
Ευτυχώς η επέτειος των 100 ετών από τη Μικρασιατική Καταστροφή μάς χάρισε και τέτοια αυθεντικά ταξίδια μνήμης…
Γράφει η Δέσποινα Σταθάκη:
«Οι Σμυρνιές μου δεν ζουν σε αυτή τη γκρίζα πόλη, που είναι γεμάτη καπνούς… Δεν χάθηκαν στη φωτιά του πολέμου, δεν θρήνησαν άντρες και παιδιά, δεν έφτασαν σε τόπο αφιλόξενο πρόσφυγες και ανεπιθύμητες.
Στον ιδανικό κόσμο που πάντα ψάχνω ανάμεσα σε χρώματα, πινέλα και καμβάδες, ποζάρουν ακόμα χαμογελαστές και στολισμένες στα ρομαντικά σκηνικά των σμυρναίικων φωτογραφείων.
Μένουν ακόμα στα σπίτια με τους κιοσέδες, που τους στολίζουν με δαντελωτά κουρτινάκια. Από εκεί παρατηρούν και ορίζουν την πόλη τους. Στις πόρτες τους τα μπρούτζινα ρόπτρα θυμίζουν άλλοτε λιοντάρια, άλλοτε γυναικεία χεράκια και πρόσωπα.
Στολίζουν τα χολ τους με ασπρόμαυρα πλακάκια και κάθε πρωί ξυπνούν τη γειτονιά με τις φούριες και τις καλημέρες τους.
Το απόγευμα ετοιμάζονται μπροστά σε πλουμιστούς καθρέφτες για τη βόλτα στο Κε.
Οι σάλες τους αντηχούν μουσικές κι οι κουζίνες τους αναδύουν μυρωδιές ονειρεμένες.
Οι βεγγέρες τους είναι γεμάτες γέλια και τα παιδιά τους παίζουν χαρούμενα και ασφαλή.
Η ζωή κυλά ρόδινα και νωχελικά σε μια πόλη γεμάτη χρώματα. Γύρω μοσχοβολούν ανατολίτικα μπαχάρια και αρώματα ευρωπαϊκά, θαλασσινή αύρα και Ελλάδα.
Σταματώ να ζωγραφίζω, παγώνω τον χρόνο εδώ. 100 χρόνια και λίγο πριν…»
* Τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν την ερχόμενη Τρίτη 7/2/22 στις 7 το απόγευμα.
