…Στις πλατείες μια χώρας που κουρελιάζεται κάθε έννοια λαϊκής κυριαρχίας, αναζητήθηκε το σύγχρονο περιεχόμενο της δημοκρατίας. Σε μια χώρα που κάθε αξιοπρέπεια καταπατάται από ανεξέλεγκτους υπερεθνικούς οργανισμούς, τέθηκε το ζήτημα του σύγχρονου περιεχομένου της κοινωνικής και πολιτικής αυτοδιάθεσης των λαών, η αναζήτηση μίας νέας σύνθεσης εθνικού και ταξικού. Σε ένα σύστημα που καταρρέοντας ισοπεδώνει ζωές και κοινωνίες ολόκληρες, τέθηκαν οραματικά στοιχεία για ένα άλλο μοντέλο οργάνωσης της κοινωνίας, της παραγωγής, της ζωής μας από τον λαό για τον λαό. Ήταν όμως και μια πρώτη απάντηση και στη μορφή. Τρόποι συμμετοχής και δημοκρατίας μέσα στο κίνημα, αντιπρόσωποι και αντιπροσώπευση, ΜΜΕ και σχέση τους με τα κινήματα, δημόσιος χώρος, δημόσιος λόγος και διαβούλευση, κλιμάκωση και βάθεμα των αγώνων, σπάσιμο των ιεραρχιών στην πολιτική δράση, ανάδειξη μίας ειρηνικής αποφασιστικής μαζικής συμμετοχής και πολλά άλλα. Το «σκάλωμα» που είχαν επιβάλει τα συνδικάτα και οι ηγεσίες της πλειοψηφίας των αριστερών δυνάμεων στο κίνημα, αλλά και οι λογικές αντιπροσώπευσης της βίας, που αντιμετώπιζαν το περιβάλλον της κρίσης και πιο ειδικά το περιβάλλον της χρεοκοπίας, σαν να μην έχει αλλάξει τίποτα, έπρεπε να ξεπεραστεί. Και ξεπεράστηκε. Το πρόγραμμα «ξεσκάλωσε». Για την ώρα.
Το «πνεύμα της πλατείας» διαχύθηκε σε τοπικό/ μοριακό επίπεδο σε πολλές γειτονιές, σε πολλά σωματεία, με πιο βασανιστικό τρόπο ακόμα και μέσα στα κόμματα. Διαχύθηκε όμως και σε πλανητικό επίπεδο με την παγκόσμια διαδήλωση στις 15/10/2011 και έπεται συνέχεια. Η συνέχεια αυτή είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν θα αντιμετωπίσει τις πλατείες απλώς ως μια παρένθεση, έτσι απλά για να γυρίσουμε στα χαρακτηριστικά του κινήματος που είχαμε πριν. Δεν υπάρχει επιστροφή. Ούτε ένα copy-paste των πλατειών, όμως, είναι εξαιρετικά πιθανό. […]
Αν ο Δεκέμβρης του 2008 ήταν η ερώτηση που βοήθησε να εμφανιστεί το ξεσκάλωμα που ήταν οι πλατείες, οι τελευταίες υπερέβησαν τον ορίζοντα του Δεκέμβρη κατά πολύ και πλούτισαν τη γκάμα των ερωτήσεων, όχι για το αύριο, αλλά για το σήμερα, για αυτό που συμβαίνει τώρα.
Τα ερωτήματα που έθεσαν σάστισαν κάποιους όταν φύγανε οι σκηνές και σβήσανε οι συγκεντρώσεις. Αυτά ήταν όμως τα ορατά σημεία μιας αρχής, που διαχύθηκαν μαζί με τα ερωτήματα πηγαίνοντας εκεί ακριβώς που χτυπούσε η καρδιά των πλατειών, ο απλός πλατύς κόσμος, σε αντίθεση με την εδαφικοποιημένη υπεράσπιση ενός αστικού κέντρου. Η αγανάκτηση του κόσμου δεν έπαψε να μετασχηματίζεται, να εκφράζεται και να χτυπάει εκεί που δεν το περιμένει ο εχθρός. Και αυτό γιατί πλέον το «εμείς» των πλατειών είναι παντού και χτυπάει κατευθείαν στον στόχο. Η ασταμάτητη αυτή ανοιχτή διαδικασία συγκροτεί το νέο τοπίο της μάχης για την κοινωνική, οικονομική και πολιτική απελευθέρωση των λαών.
Οι προκλήσεις είναι μπροστά μας. Μεγάλες αλλά και γοητευτικές!
* Αναδημοσίευση από τον επίλογο του βιβλίου Δημοκρατία Under Construction: από τους δρόμους στις πλατείες (εκδόσεις Α/συνεχεια), που εκτιμούμε ότι κρατάει ακέραιη την επικαιρότητά του
