Του Δημήτρη Αβυδηνού
Η ποίηση είναι μια από τις δημοφιλέστερες και παλαιότερες θεματολογικές ενότητες του Διαδικτύου
Ο λύκος της Μεσογείων (απόσπασμα)
Του Άγγελου Παπαγεωργίου
Στο βράχο του Λυκαβηττού,
στου Ιλισσού την άκρη,
πήγα να μάσω του Χριστού
το πορφυρό το δάκρυ.
Να βγαίνω αητός βασιλικός,
χάραμα στο μπαλκόνι
και να με παίρνει ο καιρός,
βαρκούλα στη Μεθώνη.
(…)
Σταυροκοπιέμαι ευλαβικά,
στης Νύχτας την αγχόνη
κι απ’ τον ακάλυπτο ψηλά,
μού ‘ρχεται μαύρο χιόνι.
Μαύρος χιονιάς, μάτι θολό,
τρίχα πυκνή στους ώμους,
πέφτω στα τέσσερα κι ορμώ,
ουρλιάζοντας στους δρόμους.
(…)
Ποιος είδε λούσα και φλουριά,
σ’ ασκηταριά Αγίων
Ποιος είδε λύκο ν’ αλυχτά,
αυγή στη Μεσογείων
(…)
Ποτάμι αδιάβατο, θολό,
ως κάτω στη Στουρνάρη,
άστρο-μαχαίρι στο μυαλό
και βάσανο-φεγγάρι.
(…)
Το Ουσάκ του Χακεμένου (απόσπασμα)
Του Davyd Marcus Cotton
Μου χάκεψαν μανούλα μου
το πιν του κινητού
και κάνανε τηλέφωνα
ως και στο Τιμπουκτού
Μου χάκεψαν οι άτιμοι
και την πιστωτική
και κατεβάζουνε πορνό
απ’ την Αμερική
Σκληρό πορνό αμάν αμάν
με τόκους και με σπρέντς
κι εγώ αν ψαχτώ στις τσέπες μου
δε θάβρω δέκα σεντς
Ο Κινητός κι ο Τράπεζας
αυτοί ρε μας τ’ αρπάξαν
βρήκαν μια χώρα ξέφραγη
μπήκαν και τη ρημάξαν
Μού χάκεψε ο Μαρκετάς
και δώρα και μισθούς
δε φτάναν και δανείστηκα
από της Μιχαλούς
Κι έχω και σένανε τρελή
που θες Καραϊβική
στο λέω αν δεν κατάλαβες
με χώνουν φυλακή
Στίχοι που έγιναν τραγούδια Προσοχή: Κυκλοφορούν μόνο στο Διαδίκτυο
Το λήμμα «ποίηση», στη δημοφιλέστερη μηχανή αναζήτησης επιστρέφει 1,6 εκατ. σελίδες, ενώ αν ψάξεις με το αγγλικό «poetry», δίπλα στο «Αποτελέσματα:», θα δεις φαρδύ πλατύ τον αριθμό 121.000.000. Εντυπωσιακό! Αν δεν πληκτρολόγησες λάθος (είσαι π.χ. υπερτασικός και στην πραγματικότητα ήθελες να γράψεις «πίεση») ίσως θελήσεις να το ψάξεις λίγο παραπάνω για ν’ ανακαλύψεις ότι πρόκειται για μια απ’ τις δημοφιλέστερες και παλαιότερες θεματολογικές ενότητες του Διαδικτύου.
Διόλου παράξενο. Κατ’ αρχάς, τα πρώτα ηλεκτρονικά καταστήματα που εμφανίστηκαν και δεν προωθούσαν ηλεκτρονικά ήταν κάποιου είδους βιβλιοπωλεία. Ύστερα, όταν η τεχνολογία επέτρεψε στον καθένα σχεδόν να έχει μια δική του σελίδα, το ευκολότερο ήταν να τη γεμίσει με ποιήματα. Ούτε εξειδίκευση σε κάποιο γνωστικό αντικείμενο είναι απαραίτητη, ούτε τεχνικές γνώσεις απαιτούνται (σε αντίθεση με την παραγωγή εικόνας και ήχου) ) αλλά ούτε και η ηλεκτρονική τους ανάγνωση θα κούραζε τον αναγνώστη, όπως πιθανόν στην περίπτωση του μυθιστορήματος. Αρκεί ο διαχειριστής της σελίδας/τόπου να διαβάζει (και να γράφει συνήθως) ποίηση. Δεδομένου, δε, ότι στην Ελλάδα οι περισσότεροι στιχοραφούν και στιχοπλέκουν, να τα εκατομμύρια ιστοσελίδες που λέγαμε.
Οπωσδήποτε, είναι θετικό, θετικότατο το ότι κάποιοι άνθρωποι δημιουργούν ή/και αναζητούν κοινό πέρα και έξω από το εκδοτικό κατεστημένο το οποίο, κατά πλειοψηφία προωθεί ένα μάλλον συγκεκριμένο κύκλο δημιουργών (όχι απαραίτητα των καλύτερων) και επιβάλλει έτσι –ηθελημένα, άθελα ή και τα δύο– ένα Λόγο που όλο και λιγότερα έχει να πει σε όσους δεν ανήκουν στον παραπάνω κύκλο (ενδεχομένως ούτε και σ’ αυτούς πια). Αν και –αλήθεια είναι– πολλοί απ’ αυτούς τους «διαδικτυακούς ποιητές» είναι έτοιμοι να «πέσουν» στο πρώτο πονηρό κλείσιμο του ματιού, το πραγματικό πρόβλημα είναι αλλού. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς, όχι μόνο κουβαλούν τα αμαρτήματα των κατεστημένων συναδέλφων τους, αλλά έχουν μετατρέψει το γυαλί της οθόνης του υπολογιστή τους από μέσο επικοινωνίας (όπως θα ‘πρεπε να είναι) σε παράθυρο στον κόσμο. Όπως έχουν κάνει με το γυαλί της τηλεόρασης, το τζάμι του αυτοκινήτου ή, στην καλύτερη περίπτωση, το κλειστό παράθυρο του γραφείου τους. Και το θέμα είναι, βέβαια, ποιον συγκινεί αυτή η «ποίηση δωματίου».
Δεν είναι τόσο η φυσική απόσταση που δεν επιτρέπει στον ποιηματογράφο (για να θυμηθούμε και τον Καρούζο) να είναι «ποιητής», ένα με τον κόσμο, όσο το γεγονός ότι το γυαλί, το κάθε γυαλί, όχι μόνο λειτουργεί παραμορφωτικά και στρεβλώνει την πραγματικότητα, αλλά αντανακλά κι αυτά τα ψεύτικα λαμπερά χρώματα που κρύβουν το σκοτάδι, το χώρο που φωτοθηρεύει ο ποιητής.
Το αναγνωστικό κοινό
Εκτός, όμως,από τους «προσφέροντες» ποίηση, στους δρόμους και τις πλατείες αυτού του λαβυρινθώδους εικονικού χωριού, περνοδιαβαίνουν (ή και θρονιάζονται) και οι «ζητώντες». Είναι εξίσου, αν όχι πιο σημαντικό, το γεγονός ότι μέσω του Διαδικτύου ο αναγνώστης αποκτά, εύκολα και γρήγορα πια, πρόσβαση σε τέτοιο όγκο υλικού που θα ήθελε αλλιώς μήνες ή και χρόνια για να ανακαλύψει. Το πρόβλημα όμως πάλι, το ερώτημα αν θέλετε –και πάντα σε σχέση με τα παραπάνω– είναι, ποια δυνατότητα αξιολόγησης όλων αυτών των «τόπων» και του περιεχομένου τους έχει ο «αθώος» επισκέπτης, ο (ειλικρινά) ενδιαφερόμενος για την ποίηση surfer; Με τι εργαλεία, με άλλα λόγια, μπαίνει σ’ αυτόν τον εικονικό «αγρό»; Μα με τα ίδια που μπαίνει και σ’ ένα κοινό βιβλιοπωλείο, θα πει κάποιος και δίκιο θα ‘χει. Δεν θ’ αρχίσουμε τώρα την γκρίνια για έλλειψη ποιητικής παιδείας στη χώρα που γέννησε την ποίηση κ.λπ. Αυτά είναι γνωστά.
Οι ρόλοι, βέβαια, δεν είναι τόσο σαφείς, γιατί απλά αυτός ο «αθώος» επισκέπτης-αναγνώστης, στην ουσία δεν υπάρχει.
Η πλειοψηφία –ένα ποσοστό που πλησιάζει το 100%– είναι άνθρωποι που γράφουν. Και είτε έχουν προχωρήσει στην έκδοση κάποιας συλλογής ή διακαώς επιθυμούν κάτι τέτοιο. Ίσως βρούμε κάποια στιγμή την ευκαιρία να πούμε περισσότερα γι’ αυτό το αξιοσημείωτο φαινόμενο.
Πάντως, αποτελεί πραγματικά ευχάριστη έκπληξη να συναντάς ομάδες ανθρώπων που χρησιμοποιούν αυτή την τεχνολογία με σκοπό –ομολογημένο ή μη– να μοιραστούν την τέχνη τους με όσο το δυνατόν περισσότερους και δεν ενδιαφέρονται για το τι πράττει το εκδοτικό κατεστημένο κι αν θα δουν τα έργα τους να φιγουράρουν σε προθήκες ή σε πάγκους. Από εκεί προέρχονται και τα ποιήματα που παραθέτουμε εδώ.
