Του Γιώργου Κυριακού
Ο Δρόμος συνομίλησε με τον Βαγγέλη Ντούλε για την κρίσιμη επικαιρότητα, στην οποία διακρίνονται κίνδυνοι για την επιβίωση του Ελληνισμού στην Αλβανία. Ο Βαγγέλης Ντούλες, σήμερα πρόεδρος και βουλευτής του ΚΕΑΔ (Κόμμα Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων) στο αλβανικό κοινοβούλιο, γεννήθηκε στη Καλογοραντζή Δρόπολης. Σπούδασε αγγλική φιλολογία στα Τίρανα και για χρόνια ήταν μεταφραστής και συνεργάτης του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου. Το 1998 εξελέγη πρόεδρος της ΔΕΕΕΜ Ομόνοια και από το 2011 είναι πρόεδρος του ΚΕΑΔ και εκλέγεται βουλευτής. Έχει διατελέσει πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και αντιπρόεδρος του Αλβανικού Κοινοβουλίου – θέση από την οποία παραιτήθηκε το 2015 μετά την τοποθέτηση σε ομόλογη θέση του ηγέτη του κόμματος των Αλβανοτσάμηδων (PDIU). Είναι μέλος της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας. Έχει μεταφράσει Θουκυδίδη (τον «Επιτάφιο του Περικλή») στην αλβανική γλώσσα.
Βαγγέλη, προχθές απολύθηκαν δυο απογραφείς στη Χιμάρα –από ποια αρχή άραγε;– επειδή απλά έκαναν τη δουλειά τους, ρωτώντας τους απογραφόμενους για την εθνικότητα, το θρήσκευμα και τη γλώσσα. Είναι ένα επιπλέον παράπλευρο χτύπημα στη Χιμάρα μετά τη δίωξη των Μπελέρη-Κοκαβέση;
Δεν γνωρίζουμε ακριβώς το πώς συνέβη. Αυτό που γνωρίζουμε, μέχρι τώρα, είναι ότι έχουν απολυθεί δύο απογραφείς και ότι στην περιοχή της Χιμάρας έχουν εγκατασταθεί ελεγκτές από τα κεντρικά της Στατιστικής Υπηρεσίας και, με τον πρόεδρο του Σοσιαλιστικού Κόμματος Χιμάρας, επιχειρούν να χειραγωγήσουν την όλη διαδικασία. Η φυλάκιση του Μπελέρη δεν είναι άσχετη με αυτήν την εξέλιξη. Πρωταρχικός στόχος της φυλάκισης του εκλεγμένου δημάρχου της Χιμάρας ήταν και παραμένει η επίτευξη της στρατηγικής επιδίωξης του πρωθυπουργού Ράμα, που είναι η αλλοίωση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος στην ευρύτερη παράκτια περιοχή εις βάρος των νόμιμων ιδιοκτητών –ως επί το πλείστον ελληνικής καταγωγής– και υπέρ των πελατειακών συμφερόντων του Αλβανού πρωθυπουργού. Επόμενος στόχος είναι ο περιορισμός, στα όρια της ασφυξίας, της πάσης φύσεως έκφρασης του Ελληνισμού στην περιοχή.
Δικαιολογούνταν οι καλές σχέσεις της Ελλάδας με την Αλβανία, που απλά «διασαλεύτηκαν» με τη φυλάκιση του εκλεγμένου δημάρχου Χιμάρας; Επίσης, ποια θα έπρεπε να ήταν η στάση της Ελλάδας στην απογραφή, ειδικά τώρα που τα Σκόπια και η Βουλγαρία συγκρούονται συστηματικά για μια ολιγοπληθή σλαβόφωνη μειονότητα και η Ρουμανία εδώ και χρόνια επιδιώκει να εκρουμανίσει τους Έλληνες Βλάχους;
Δεν είμαι ικανός να δώσω συμβουλές στην Ελλάδα. Όμως δεν μπορεί να υπάρξουν καλές σχέσεις αν δεν στηρίζονται στην ειλικρίνεια και στην αμοιβαιότητα. Όλα αυτά τα χρόνια, η Ελλάδα υπήρξε σθεναρός υποστηρικτής της ευρωπαϊκής πορείας της Αλβανίας. Αυτό όμως συνεπάγεται την εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου, της συστηματικής διάδοσης των ευρωπαϊκών αξιών και αρχών στην ίδια την Αλβανία. Και αυτά δεν συμβαίνουν. Οπότε, εδώ εντοπίζεται πρόβλημα. Η σχέση πρέπει να αμφίδρομη, αλλά δεν είναι. Οφείλουμε όμως αυτή τη στιγμή, που διεξάγεται η απογραφή, να εστιάσουμε την προσοχή μας σε δύο έντονα φαινόμενα που παρατηρούνται μετά την έναρξή της, σχετικά με τον Ελληνισμό. Μέσα στην πληθώρα των κατάφωρων παραβάσεων που παρατηρούνται, διακρίνονται δύο στρατηγικοί στόχοι των αλβανικών αρχών: Πρώτον, η αριθμητική συρρίκνωσή του Ελληνισμού στις, κατ’ αυτές, αυθαίρετα προσδιορισμένες περιοχές, και δεύτερον ο περιορισμός του Ελληνισμού στο υπόλοιπο της χώρας. Στην υπηρεσία αυτών των στόχων, οι παραβιάσεις που παρατηρούνται ξεκινούν από την απαλοιφή των ερωτήσεων στους πολίτες για τη μητρική τους γλώσσα, για την εθνική τους καταγωγή και τη θρησκευτική τους πίστη, και φτάνουν στις περιπτώσεις της «αδυναμίας καταχώρησης των απαντήσεων στο σύστημα», όταν πραγματοποιούνται οι ερωτήσεις. Μπορώ να καταγγείλω περιπτώσεις στις οποίες οι ίδιοι οι απογραφέντες έχουν αναφερθεί δημοσίως: μετά από την πίεση των απογραφέντων να ερωτηθούν για την εθνική καταγωγή, τη μητρική γλώσσα και τη θρησκευτική τους πίστη, οι απογραφείς προσπάθησαν να καταχωρήσουν τις απαντήσεις τους, αλλά το λογισμικό απέρριπτε την καταχώρηση! Κι αυτό είναι το πιο επικίνδυνο. Υπάρχουν σοβαρές υποψίες παρέμβασης στο ίδιο το λογισμικό. Προς διευκρίνιση των αναγνωστών σας, η απογραφή διεξάγεται μόνο σε ψηφιακή μορφή. Επομένως αντιλαμβάνεστε πόσο μεγάλος είναι ο κίνδυνος της ακεραιότητας της απογραφής, όταν το ίδιο το σύστημα αρνείται την καταχώρηση απαντήσεων σχετικά με τα κρίσιμα ερωτήματα της καταγωγής, της γλώσσας και της θρησκείας.
«Στην περιοχή της Χιμάρας έχουν εγκατασταθεί ελεγκτές από τα κεντρικά της Στατιστικής Υπηρεσίας και, με τον πρόεδρο του Σοσιαλιστικού Κόμματος Χιμάρας, επιχειρούν να χειραγωγήσουν την όλη διαδικασία της απογραφής. Η φυλάκιση του Μπελέρη δεν είναι άσχετη με αυτήν την εξέλιξη…»
Είσαι ο μόνος βουλευτής που εξέφρασε βεβαιότητα για την αλλοίωση αποτελεσμάτων στην απογραφή. Και είχατε να συνομιλήσετε, ως εκπρόσωποι της ΔΕΕΕΜ Ομόνοια, με τους δύο επικεφαλής της επίσημης αντιπροσωπείας παρατηρητών εκ μέρους του Συμβουλίου της Ευρώπης. Ο ένας αζερικής και ο άλλος ρουμανικής εθνικότητας…
Δεν έχεις επιλογές. Αυτή είναι η απόφαση της Κοινοβουλευτικής Ολομέλειας του Συμβουλίου της Ευρώπης. Αυτοί έχουν επιλεγεί επίσημα ως εισηγητές για την Αλβανία, και καλή τη πίστει οφείλεις με αυτούς να συνεργαστείς. Αυτό που προσπαθήσαμε, μαζί με τον πρόεδρο της Ομόνοιας κ. Κάγιο και τον εκπρόσωπο Τύπου κ. Νάτσιο, ήταν να παρουσιάσουμε μια σφαιρική και λεπτομερή εικόνα της κατάστασης που επικρατεί στην Εθνική Ελληνική Μειονότητα. Δηλαδή την υπόθεση της φυλάκισης του εκλεγμένου Δήμαρχου Χιμάρας Μπελέρη, καθώς και την κατάσταση του σεβασμού των δικαιωμάτων των Ελλήνων, όπως αυτά απορρέουν από τη Σύμβαση-Πλαίσιο*. Βεβαίως θα περιμένουμε να λάβουμε την έκθεση των παρατηρητών που θα επακολουθήσει της απογραφής.
Μια τελευταία ερώτηση, καθώς είσαι από τους μετρημένους στα δάχτυλα Έλληνες που γνωρίζει από τόσο κοντά τον Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας Αναστάσιο. Τι σημαίνουν οι επιθέσεις προς το πρόσωπό του, και μάλιστα από το Φανάρι;**
Γι’ αυτό που συμβαίνει το τελευταίο διάστημα, να καταφέρονται κατά του Αναστασίου και γενικότερα του έργου του, των 30 και πλέον χρόνων, στην Αλβανία, θα απαντούσα με αυτά που είπε ο ίδιος ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος στη μία και μοναδική επίσκεψή του μετά την πτώση του ολοκληρωτικού καθεστώτος: «Όποιος αμφισβητεί, τη σημερινή εποχή, τα θαύματα, ας έρθει να δει το έργο του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αναστασίου στην Αλβανία». Είχα τότε την τιμή και τη χαρά να μεταφράσω προσωπικά αυτές τις δηλώσεις στο Αργυρόκαστρο…
* Πρόκειται για την ευρωπαϊκή Σύμβαση-Πλαίσιο για τα δικαιώματα των εθνικών μειονοτήτων, που καταρτίστηκε υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης τη δεκαετία του 1990.
** 1) Ο Άρχων του Οικουμενικού Πατριαρχείου κατηγόρησε τον Αναστάσιο ότι 250 ναοί στην Αλβανία χτίστηκαν ή αναστυλώθηκαν με χρήματα Ρώσων ολιγαρχών. 2) Ο διαχειριστής της επίσημης ιστοσελίδας του Φαναρίου κατέταξε τον Αναστάσιο στη «χοάνη του ρωσικού κόσμου» λόγω της συμπαράστασής του σε Μητροπολίτη που διώχθηκε από το ουκρανικό κράτος. 3) Ο Βαρθολομαίος όρισε ως υπεύθυνο για τους Αλβανούς ορθοδόξους των ΗΠΑ έναν εθνικιστή σχισματικό ιερέα του Ελμπασάν, συντονιστή του αλβανικού λόμπι στη Βοστόνη και σφοδρό πολέμιο του Αναστασίου. Συμπέρασμα: Φαίνεται ότι ενοχλούν οι παραινέσεις του Αναστασίου για διάλογο μεταξύ των αντιτιθέμενων πλευρών της Ορθοδοξίας, οι οποίες έχουν τεθεί στην υπηρεσία (και) του νέου ψυχρού πολέμου μεταξύ Δύσης και Ανατολής…
