Εξευτελίζουν την παράδοση μιας γενιάς πολεοδόμων
Του Νίκου Μπελαβίλα *
Ερχονται στιγμές που οι επιστήμονες, είναι αναγκασμένοι να πάρουν θέση απέναντι στις προκλήσεις των καιρών. Οφείλουν να το κάνουν, σύμφωνα με τα κριτήρια και τις αξίες της επιστήμης τους. Οφείλουν να το κάνουν ακόμη με τη συνείδηση ότι αποτελούν μέρος ενός κοινωνικού συνόλου και με επίγνωση των ευθυνών απέναντι σε αυτό. Καθώς η εποχή των «βασιλικών επιστημόνων» έχει παρέλθει -η εποχή δηλαδή που οι επιστήμονες προσανατόλιζαν τις απόψεις τους στις βουλήσεις των ηγεμόνων.
Εκ μέρους της ομάδας του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, η οποία μελετά το Μητροπολιτικό Πάρκο του Ελληνικού, νοιώθω την υποχρέωση να δηλώσω ότι η ανακοίνωση περί Μνημονίου με το Κατάρ για το μέλλον του πρώην αεροδρομίου, εξευτελίζει την παράδοση μιας γενιάς πολεοδόμων από τον Αντώνη Τρίτση, τον Γρηγόρη Διαμαντόπουλο, τον Γιώργο Κανδύλη, μέχρι τους σημερινούς ενεργούς συναδέλφους μας, οι οποίοι θεωρούσαν, δίδαξαν και εφάρμοσαν ότι η περιβαλλοντική καταστροφή και το πολεοδομικό αδιέξοδο της Αθήνας, οφειλόταν σε τυχάρπαστες και αντιεπιστημονικές αποφάσεις, σε ευκαιριακές πολιτικές επιλογές. Οι οποίοι δίδαξαν ακόμη ότι η πολεοδομία είναι ταυτόσημη έννοια με τη δημοκρατία, τον δημόσιου διαλόγου και το κοινό συμφέρον.
Νοιώθουμε, όπως και δεκάδες άλλοι συνάδελφοι μας, ταπεινωμένοι μαθαίνοντας ότι στα μακρινά εμιράτα ελήφθησαν αποφάσεις για το μέλλον του μεγαλύτερου ελεύθερου χώρου της Αθήνας, ερήμην των θεσμικών οργάνων της δημοκρατίας, αποφάσεις οι οποίες δεν έχουν ουδεμία σχέση με οτιδήποτε ακούστηκε όλα αυτά τα χρόνια ως ανάγκη, είτε από τη μια είτε από την άλλη πλευρά. Αντιλαμβανόμαστε ότι ο επίσημος δημόσιος διάλογος και οι σοβαρές τεκμηριωμένες επιστημονικές προτάσεις είχαν τελικά αμελητέο βάρος μπροστά στο οικονομικό δέλεαρ.
Φαίνεται ότι οι υπεύθυνοι της λήψης των αποφάσεων για το Ελληνικό, αγνοώντας τις σύγχρονες ευρωπαϊκές αντιλήψεις για την πόλη και το περιβάλλον, πείστηκαν από τους Εμίρηδες του Κατάρ, να ακολουθήσουν το χειρότερο και πλέον αντι-οικολογικό οικιστικό μοντέλο του πλανήτη. Το μοντέλο του Ντουμπάϊ!
Νομίζουμε ότι η επιστημονική συζήτηση έχει ολοκληρωθεί. Από την πλευρά μας κάναμε τη μέγιστη δυνατή προσπάθεια, να θέσουμε τις πραγματικές διαστάσεις του προβλήματος και τα ρεαλιστικά σενάρια, ως προς το περιβαλλοντικό και το οικονομικό σκέλος, στο τραπέζι του δημοσίου διαλόγου. Εναπόκειται στην ίδια την κοινωνία, στην αυτοδιοίκηση, στους ενεργούς πολίτες της, να αποφασίσουν ποιο δρόμο θα ακολουθήσουν σε σχέση με την μέλλον της πρωτεύουσας, αν θα επιτρέψουν, δηλαδή, ή όχι άλλον έναν αδιέξοδο κύκλο οικοδόμησης και καταστροφής του περιβάλλοντος.
* Ο Νίκος Μπελαβίλας είναι Επίκουρος Καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
