«Στεκόμαστε όρθιοι για να ανατρέψουμε ό,τι μας έφερε ως εδώ». Του Ηλία Σταθάτου
Το καταστροφικό παλιρροϊκό κύμα του Μνημονίου που σκέπασε την Ελλάδα τα τελευταία τρία χρόνια, έπληξε και πλήττει κάθε πλευρά της ζωής, σκορπίζοντας παντού την ανέχεια. Γέννησε ανάγκες σε πεδία όπως η διατροφή, η στέγαση, η θέρμανση και η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, αλλά και σε δεκάδες άλλους τομείς της καθημερινότητας. Η ανάγκη της επιβίωσης γέννησε την πρωτοβουλία και η έννοια της αλληλεγγύης απέκτησε κομβική σημασία. Ποια αλληλεγγύη όμως; Εκείνη που γυρεύει να κατευνάσει και να καλλιεργήσει τη δημόσια εικόνα του φιλάνθρωπου;
Όχι, υπάρχει και μια αλληλεγγύη διαφορετική. Που δεν στοχεύει στον κατευνασμό αλλά στην αφύπνιση και την ενεργοποίηση, ώστε, όπως αναφέρουν και οι ίδιοι οι εμπλεκόμενοι σε αυτά τα εγχειρήματα, ο λαός να μπορέσει να σταθεί στα πόδια του για να ανατρέψει ό,τι τον έφερε σε αυτή την κατάσταση. Μια αλληλεγγύη που θέτει ως στόχο το αυτονόητο, οι πληττόμενοι να μην εξαθλιωθούν και να ανακτήσουν την αξιοπρέπειά τους. Ακόμη, να εμπλακούν ενεργά με τη διαδικασία, να σκεφτούν, να κατανοήσουν τι τους έφερε στη θέση που είναι και να αναλάβουν δράση, χτίζοντας δεσμούς.
Αυτή η μορφή αλληλεγγύης γιγαντώθηκε τον τελευταίο καιρό και πλέον, στο χάρτη του… αλληλέγγυου σύμπαντος περιλαμβάνονται πάνω από 250 εγχειρήματα. Κοινωνικά ιατρεία, φαρμακεία και παντοπωλεία, χαριστικά παζάρια, δωρεάν διανομή τροφίμων και ανάπτυξη σχέσεων μεταξύ καταναλωτών και παραγωγών, υποστηρικτικά μαθήματα και μορφές αλληλέγγυας οικονομίας. Ένας κατάλογος που συνεχώς αυξάνεται.
Αφορμή για τις σκέψεις αυτές έδωσε μια μεγάλη εκδήλωση κινήσεων αλληλεγγύης της ευρύτερης περιοχής, η οποία πραγματοποιήθηκε το περασμένο Σάββατο στον πολιτιστικό χώρο «Μάνος Λοΐζος» στη Νίκαια.
Τεράστιες οι ανάγκες
Φτάνοντας στο χώρο της εκδήλωσης αρκετά νωρίς, αντικρίσαμε μια εικόνα που μας εξέπληξε, καθώς εξαιρετικά μεγάλο πλήθος ανθρώπων βρίσκονταν στο χώρο και φρόντιζαν για τις απαραίτητες ετοιμασίες. Συλλογή τροφίμων, προετοιμασία του χώρου αλλά και η απαραίτητη μαγειρική για το γλέντι οικονομικής ενίσχυσης που ακολούθησε. Ο στόχος; Η γνωστοποίηση του εγχειρήματος της Αλληλεγγύης για Όλους στην Νίκαια, του Αλληλέγγυου Ιατρείου Πειραιά αλλά και του Σχολείου Αλληλεγγύης Νίκαιας, που προσφέρει μαθήματα ενισχυτικής διδασκαλίας σε μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου. Έδωσαν επίσης το «παρών» πολλές ακόμα δομές της ευρύτερης περιοχής, όπως το Δίκτυο Αλληλεγγύης Καλλιθέας, η Ανοικτή Συνέλευση Περάματος και το Σχολείο Αλληλεγγύης Κερατσινίου.
Η σημαντικότητα της Αλληλεγγύης για Όλους στην Νίκαια ήταν κάτι παραπάνω από φανερή, καθώς αποτελεί την πιο προωθημένη και εξελιγμένη δομή αλληλεγγύης από όσες έχουν συσταθεί, και υποστηρίζει περίπου 180 οικογένειες. Κάτι που δεν οφείλεται, σύμφωνα με τους ίδιους τους συμμετέχοντες σε αυτήν, σε κάποιες ιδιαίτερες ικανότητες, αλλά στις τεράστιες ανάγκες που έχουν προκύψει σε μια λαϊκή γειτονιά, όπως η Κοκκινιά. H Μαρία Χατζησταυράκη μας είπε χαρακτηριστικά: «Mια μέρα πήγαμε να παραδώσουμε τρόφιμα σε έναν άνθρωπο, που του δίναμε τακτικά. Δεν τον βρήκαμε στο σπίτι του. Του είχαν κάνει έξωση και είχε πάει με χαρτόκουτα σε ένα εγκαταλειμμένο εργοστάσιο στου Ρέντη. Εκεί δεν ήταν μόνος του. Υπήρχαν κι άλλοι, στην ίδια κατάσταση. Πάρα πολύς κόσμος είναι δυστυχισμένος και φτωχός, ειδικά στις γειτονιές. Έτσι, οι εικόνες της καθημερινότητας μας έπεισαν, όχι η ιδεολογία. Οι ανάγκες μεγαλώνουν, η κατάσταση χειροτερεύει. Όλο και περισσότεροι έρχονται και μας ζητούν βοήθεια».
Αυτό θέτει νέα καθήκοντα και προβλήματα στο εγχείρημα, αλλά όπως μας είπε και ο γιατρός του Αλληλέγγυου Ιατρείου Πειραιά, Γιάννης Γερακάκης, «καλύτερα να συμμετέχεις παρά να κριτικάρεις αφ’ υψηλού».
Για να επανέλθουμε στα της εκδήλωσης, σε μια πραγματικά κατάμεστη αίθουσα, μετά την ανάγνωση ποιημάτων από μετανάστες που έμαθαν ελληνικά χάρη στη δουλειά δομών αλληλεγγύης, τη συζήτηση άνοιξαν οι Ν. Γαλόπουλος και Ν. Αποστολόπουλος, μέλη του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ Νίκαιας, ενώ παρενέβησαν επίσης ο Χρ. Γιοβανόπουλος (Αλληλεγγύη για Όλους), η Κ. Μινασιάν και γιατροί από το Αλληλέγγυο Ιατρείο Πειραιά, η Μ. Τριανταφύλλου (Δίκτυο Αλληλεγγύης Καλλιθέας), ο Στ. Θεοδωρίδης (Κίνηση Αντίστασης και Αλληλεγγύης Γαλατσίου-Χωρίς Μεσάζοντες), η Ελ. Παπαδοπούλου (Σχολείο Αλληλεγγύης Νίκαιας), η Μ. Κοριανάκη (Σχολείο Αλληλεγγύης Κερατσινίου), ενώ τις σύντομες εισηγήσεις έκλεισε η Θεανώ Φωτίου, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ. Ακολούθησε λαϊκό γλέντι με το συγκρότημα «Καμένα Ηχεία» και το σχήμα του ρεμπέτη Γιώργου Λεμπέση, «Λαϊκή Στράτα».
Συνάντηση των «Χωρίς μεσάζοντες»
Σάββατο 9 Μαρτίου, 11:00 π.μ.
Πολυχώρος Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Πολιτισμού – Ανοιχτή Πόλη
(Μέγαρο Ερμής – Πανεπιστημίου 56,
Εμμ. Μπενάκη 9 & Γαμβέτα 1, 1ος όρ.)
Κάτια Γαλοπούλου, Αλληλεγγύη για Όλους στη Νίκαια
Ενεργοποίηση και όχι φιλανθρωπία
Τι είναι η Αλληλεγγύη για όλους στη Νίκαια;
Ξεκίνησε από μια ομάδα φίλων που «ψάχνονταν» για άλλες, εναλλακτικές δομές. Πήραμε την απόφαση μόλις «έσφιξε» το πράγμα. Ιδιαίτερα στη Νίκαια, είναι εκτός ελέγχου. Από το καλοκαίρι άρχισαν να εμφανίζονται οι πρώτοι ανασφάλιστοι και να ζητούν φάρμακα. Μετά το Σεπτέμβρη εμφανίστηκαν οι πρώτοι 2 άστεγοι στη Νίκαια. Πρώτη φορά στα 52 μου χρόνια είδα άστεγο στη γειτονιά μου, στη Νίκαια, με καμινετάκι και χαρτόκουτο.
Ο καθένας από όσους ασχολούνται εδώ, έχει να διηγηθεί απίστευτες ιστορίες. Παιδάκι έπαιρνε τάπερ με ρεβύθια από την εκκλησία ώστε να τρώει στο διάλειμμα του σχολείου του. Μάλιστα, για να μη στενοχωρήσει τη μητέρα του, της έλεγε «ωραία τα ρεβύθια μου, μαμά! Μη στενοχωριέσαι!».
Κάθε Σάββατο στεκόμαστε έξω από ένα διαφορετικό σουπερμάρκετ και μαζεύουμε τρόφιμα που μας δωρίζουν οι καταναλωτές. Κάθε μήνα 180 οικογένειες περιμένουν. Απευθυνθήκαμε στον Δήμο ώστε να ζητήσουμε αποθηκευτικό χώρο για τα τρόφιμα. Αρνήθηκαν!…
Πώς διαφοροποιείται ό,τι κάνετε, από τη φιλανθρωπία;
Ο «πατημένος» από την κρίση είναι πολύ δύσκολο να σηκώσει κεφάλι. Εμείς αυτόν τον άνθρωπο που βοηθάμε, θέλουμε να τον εμπλέξουμε. Να συζητήσουμε, να κατανοήσουμε. Ενεργοποίηση είναι η κωδική λέξη, νομίζω. Ενεργοποίηση και όχι φιλανθρωπία. Προσπαθώ αυτόν που βοηθώ να τον έχω την επόμενη εβδομάδα δίπλα μου. Να είμαι εγώ κι άλλος ένας, κι άλλος ένας…
Κουίν Μινασιάν, Αλληλέγγυο Ιατρείο Πειραιά
Αμέτρητοι άνθρωποι έχουν ανάγκη
Πώς ξεκίνησε η προσπάθειά σας;
Η ραγδαία αύξηση των ανασφάλιστων μας ανάγκασε να δράσουμε. Και δεν μιλάμε μόνο για τους ανθρώπους που δεν έχουν ένσημα, αλλά πλέον και για μικρομεσαίους που αδυνατούν να πληρώσουν τον ΟΑΕΕ. Ακόμη, η αύξηση της συμμετοχής στα φάρμακα και η περικοπή των δωρεάν σκευασμάτων οδήγησε αμέτρητους ανθρώπους με σοβαρές παθήσεις να αδυνατούν να πληρώσουν τα φάρμακά τους. Έτσι αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε και αλληλέγγυο φαρμακείο. Αυτή τη στιγμή λειτουργεί πλήρες οδοντιατρείο με 11 οδοντιάτρους, με βάρδιες πρωί και απόγευμα. Ακόμη υπάρχει πνευμονολόγος, παθολόγος, γαστρεντερολόγος, παιδίατρος, γυναικολόγος, ψυχίατρος, ορθοπεδικός, γενικός χειρουργός, καρδιολόγος, δερματολόγος, οφθαλμίατρος, ψυχολόγος, ακτινολόγος, διαιτολόγος, τρεις συνεργαζόμενοι ακτινολόγοι και αρκετοί φαρμακοποιοί.
