Του Λευτέρη Ριζά
Έχει διαμορφωθεί ένα μέτωπο, που ολοένα και διευρύνεται, και που αποτελείται από όσους αντιτίθενται στο περιβόητο «Μνημόνιο» και –συνακόλουθα– το νέο-φιλελευθερισμό, που βρίσκεται στη βάση αυτής της πολιτικής.
Βέβαια, δεν συμφωνούν όλοι –και δεν ανήκουν ειλικρινά σε αυτό το «μέτωπο»– ούτε στο βάθος και την έκταση της κριτικής τους στο «Μνημόνιο», ούτε αν και πως θα απαλλαγούμε από αυτό, ούτε στις αιτίες και τους υπεύθυνους, που μας οδήγησαν σε αυτήν την κατάσταση και προπαντός δεν είναι όλοι τους αντίθετοι και πολέμιοι του νέο-φιλελευθερισμού.
Ενάντιοι στο «μνημόνιο» παρουσιάζονται και καραμπινάτοι δεξιοί/συντηρητικοί, που όμως ομνύουν στο νεοφιλελευθερισμό, όπως π.χ. ο κ. Σαμαράς, ο κ. Μίχαλος κ.λπ.. Ακόμα και το ΠΑΣΟΚ, ο ίδιος ο Γιώργος Παπανδρέου εμφανίζεται αντίθετος με το «Μνημόνιο», αλλά το δικαιολογεί ως μοναδική λύση, όχι απλά για να αποκτήσουμε και πάλι την «αξιοπιστία» μας αλλά και ως αποτέλεσμα των «θυσιών» του λαού να αποκτήσουμε ξανά την ανεξαρτησία μας. Τα ίδια επαναλαμβάνουν και όλοι οι υπουργοί και επιφανή στελέχη του ΠΑΣΟΚ.
Κατά συνέπεια, το «αντι-μνημονιακό» μέτωπο δεν είναι ούτε συμπαγές, ούτε ομοιότροπο και προπαντός δεν υιοθετεί τις ίδιες προοπτικές. Δηλαδή, δεν βασίζεται, δεν στηρίζεται, δεν «οικοδομείται» πάνω σε κοινές αντιλήψεις για τους λόγους που φτάσαμε εδώ που φτάσαμε και συνεπώς ούτε σε κοινές λύσεις/προοπτικές.
Το ίδιο ισχύει και για το «μέτωπο» ενάντια στο «νεοφιλελευθερισμό» –πιο στενό, βέβαια, από αυτό του «αντι-μνημονίου». Στο «μέτωπο» ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό ανήκει και ο πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, του ΠΑΣΟΚ και πρωθυπουργός της Ελλάδας κ. Γ. Παπανδρέου. Όλα τα κείμενα και οι αποφάσεις της Σοσιαλιστικής Διεθνούς τάσσονται ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό. Οι διάσημοι οικονομολόγοι πού πρόσκεινται στη Διεθνή και συμβουλεύουν και τον ίδιο –όπως ο νομπελίστας Τζ. Στίγκλιτζ και ο Π. Κρούγκμαν– είναι κι αυτοί πολέμιοι του νέο-φιλελευθερισμού. Και είναι πολέμιοι του διότι είναι υπέρ του καπιταλισμού. Θέλουν να διασώσουν τον καπιταλισμό από το νεοφιλελευθερισμό, που τον εκθέτει σε σοβαρούς κινδύνους. Είναι σε αυτό πολύ καλοί μαθητές του Κέϋνς. Οι άνθρωποι δεν είναι μόνο «αντι-νεοφιλελεύθεροι» είναι και «αντι-σοσιαλιστές». Με την έννοια είναι αντικομμουνιστές. Δεν θέλουν μια άλλη μη-καπιταλιστική κοινωνία. Θέλουν έναν καπιταλισμό με «ανθρώπινο» πρόσωπο. Μόνο που αυτό δεν ανταποκρίνεται στα συμφέροντα των εργαζομένων τόσο στον αναπτυγμένο όσο –και πολύ περισσότερο– στο λεγόμενο Τρίτο Κόσμο. Την περιφέρεια του παγκόσμιου καπιταλιστικού/ιμπεριαλιστικού συστήματος. Πέρα από το γεγονός πώς αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν και σοβαρές κοινωνικοπολιτικές δυνάμεις, που θα επέβαλαν ένα τέτοιο «ανθρώπινο» καπιταλισμό –μια σοσιαλδημοκρατία παλιού τύπου.
Το «αντι-μνημονιακό» και «αντι-νεοφιλελεύθερο» μέτωπο δεν αντιτίθενται, δεν στρέφεται σώνει και καλά ενάντια στον καπιταλισμό/ιμπεριαλισμό, συνεπώς δεν επιδιώκει, ούτε αγωνίζεται, ούτε πρόκειται να αγωνιστεί ως όλον για μια άλλη κοινωνία –σοσιαλιστική, όπως την όρισαν οι Μαρξ-Ένγκελς και όλοι οι επαναστάτες μαθητές τους, κι όπως την διεκδίκησαν δίνοντας ακόμα και τη ζωή τους εκατοντάδες χιλιάδες, εκατομμύρια αγωνιστές της εργατικής τάξης, των φτωχών αγροτών, των καταπιεζόμενων κι εκμεταλλευόμενων μαζών σε όλο τον κόσμο.
Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει πώς η «Αριστερά» –όλοι όσοι επιθυμούν ακριβώς αυτό το παραπέρα, το «άλλο» του καπιταλισμού/ ιμπεριαλισμού– δεν πρέπει να συμπορευθεί στον αγώνα ενάντια στο «Μνημόνιο» και το «νεοφιλελευθερισμό». Κάθε άλλο. Πρέπει να πρωτοστατήσει. Έτσι, όμως, που να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις, τους όρους, ώστε την ηγεμονία αυτού του μπλοκ –ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική– να εξασφαλίσει η εργατική τάξη –η δική της προοπτική. Κι αυτό, δεν μπορεί να επιτευχθεί ούτε με διοικητικά ή οργανωτικίστικα μέτρα, αλλά με πολύ σοβαρή, υπομονετική και επίμονη δουλειά.
Σε αυτό το θέμα θα επανέλθουμε.
* Ο Λευτέρης Ριζάς υπήρξε μέλος της Ν. ΕΔΑ, μέλος της επιτροπής διαφώτισης της Σπουδάζουσας, γραμματέας της οργάνωσης Ανωτάτης Βιομηχανικής. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος των ΦΝΧ και μετέπειτα του Αντιφασιστικού Κινήματος Ελλάδας (ΑΚΕ) με το Νίκο Ψυρούκη κ.λπ. (Αναλυτικότερα βλ. Monthly Review, τ. 12 Δεκέμβρίου 2005). Εκδότης του Monthly Review –ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ– από το 1976.
