«…Κάτι που δεν υπάρχει πια ανάμεσά μας –τα ερείπια μιας κατεστραμμένης πόλης, όπως το ουράνιο σώμα ενός νεκρού αστεριού– δεν παύει να φωτίζει τη ζωή μας και την πορεία της…»
«…Είμαι ευγνώμων στους αναρίθμητους νεκρούς μου γι’ αυτό που πήρα· το κουβαλάω μαζί μου, όχι σαν πολύτιμο λείψανο, αλλά σαν κάτι που περιμένει ακόμα την πραγματοποίησή του, σαν ανοιξιάτικο αεράκι που φυσάει από τον νοτιά…»
Massimo Recalcati, «Το φως των νεκρών αστεριών – Δοκίμιο για το πένθος και τη νοσταλγία», εκδόσεις Κέλευθος, μετάφραση Άννα Πλεύρη
Έτυχε να διαβάζω το εξαιρετικό δοκίμιο του Recalcati, όταν μας χτύπησε κυριολεκτικά με τη δύναμη ενός σοκ η είδηση του θανάτου του Σέργιου Γκάκα. Λες κι έπαιρνα το φάρμακο πριν την αρρώστια. Σαν κάτι μέσα μου αν ήθελε να με προετοιμάσει. Άλλωστε, όπως γράφει ο ίδιος, «το τραύμα της απώλειας επαναλαμβάνεται πολλές φορές στην ύπαρξή μας, γιατί η ζωή δεν μπορεί παρά να κυλήσει μέσα από τους αναρίθμητους νεκρούς της».
Ο Σέργιος. Φίλος κοντά μισό αιώνα, πρόεδρος της Ελληνικής Λέσχης Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας (ΕΛΣΑΛ), επί χρόνια Αντιδήμαρχος Πολιτισμού στο Χαλάνδρι συμβάλλοντας τα μέγιστα σε μια απίστευτη άνθιση του πολιτισμού στην πόλη, με τη βαθύτερη έννοια κι όχι με φωτοβολίδες εκδηλώσεων.
Τι να θυμηθώ; Τη γνωριμία μας όταν συμμετείχα στην αρχή της δημιουργίας των «Άστεγων», μιας θεατρικής ομάδας στην οποία πρωτοστάτησε στο Χαλάνδρι κι άφησε εποχή;
Την Κινηματογραφική Λέσχη που είχε διευθύνει αργότερα και μας έφερε σε επαφή με αριστουργήματα του κινηματογράφου, αλλά και με ξεχωριστούς δημιουργούς;
Για την «Κοκκινοσκουφίτσα στα FM», μια ξεχωριστή ραδιοφωνική προσπάθεια, χωρίς όμοιά της στο Λεκανοπέδιο. Ένα αυτοδιαχειριζόμενο ραδιόφωνο. Ένας δρόμος που άνοιξε αλλά δυστυχώς δεν ακολουθήθηκε…
Να μη ξεχάσω και το περιοδικό «Εκμέκ» αλλά και τη συνεργασία του με την «Ακροβασία».
Και την πάντα σταθερή και έντιμη πολιτική του τοποθέτηση που δεν άλλαζε χρώματα.
Τη σεμνότητα και το χιούμορ, ενός πραγματικού δημιουργού.
Τα δυο εξαιρετικά αστυνομικά του μυθιστορήματα που ξαναδιαβάζω τώρα κι αναρωτιέμαι γιατί δεν έγραψε άλλα, ενώ αυτά διαβάστηκαν, αγαπήθηκαν και μεταφράστηκαν και στο εξωτερικό. «Κάσκο» (2001) και «Στάχτες» (2008).
Συμμετοχές σε συλλογικούς τόμους – συνυπήρξαμε στο «Έγκλημα στον Χολαργό», όπου έγραψε ένα διήγημα απίστευτου χιούμορ.
Να πω για το «Θέατρο της Άνοιξης»; Για το ΔΗΠΕΘΕ της Αργολίδας;
Να θυμηθώ πως ήταν το πιο μη δογματικό στέλεχος της ΚΝΕ που γνώρισα στα μαθητικά μου χρόνια, «Ρηγάς» ων;
Δεν ξέρω πόσα κομμάτια του παζλ μπορούν να δώσουν την εικόνα ενός ιδιοφυούς, ικανού, έντιμου και σεμνού ανθρώπου.
Στην (πολιτική) κηδεία στο Χαλάνδρι ήταν τόσος ο κόσμος. Και τόσο συγκινημένος.
Ακούσαμε το «Δρόμοι παλιοί» από τη μπάντα του Δήμου. Θυμηθήκαμε. Κλάψαμε. Και μίλησαν τόσο όμορφα όλοι. Τόσο από καρδιάς, που σημαίνει πως όλοι έχουμε μέσα στην ψυχή μας κάτι από τον Σέργιο.
Όχι, δεν γράφω νεκρολογία. Πολλά μπορεί να τα ξεχνάω.
Φίλος, αλλά κυρίως καλλιτέχνης σε ό,τι καταπιανόταν και όπως πάλι λέει ο Recalcati, «ένα αόρατο νήμα μας δένει, όντως, με τους καλλιτέχνες που αγαπάμε. Η προσφορά ενός έργου τέχνης δεν βασίζεται ποτέ στην παθητική πρόσληψη της μουσικής, των εικόνων και των λέξεων, διότι εκείνη η μουσική, εκείνες οι εικόνες και εκείνες οι λέξεις είναι ήδη απαντήσεις στο μυστικό μας…»
Και σε άλλο σημείο:
«…ένας άλλος μεγάλος φιλόσοφος, που χάθηκε πρόσφατα, άφησε για τους φίλους του και τους μαθητές του ένα λιτό μήνυμα αποχαιρετισμού: “Πάρτε με μαζί σας”. Λόγια ζωής μέσα στον θάνατο…
…Κάτι απ’ αυτόν ή απ’ αυτήν θα μείνει πάντα μαζί μας, θα συνοδεύει την ύπαρξή μας , όπως το φως των νεκρών αστεριών…
…Ο δάσκαλος ζητάει μόνο να συνεχίσει να βλέπει τον κόσμο μέσα από τους φίλους και τους μαθητές του, να μηn μένει στη θύμηση ως νεκρός, αλλά ως ζωντανός. Ζητάει αν συνεχίσει να ζει, να ζει ακόμα. Αλλά δεν θέλει αν είναι μια τανάλια, μια θηλιά, μια αλυσίδα. Δεν δεσμεύει κανέναν για να πάρει τη θέση του, δεν αναθέτει σε κανέναν το αδύνατον καθήκον της αντικατάστασής του…»
Ναι. Ο Σέργιος δεν μπορεί να αντικατασταθεί, αλλά μπορεί το έργο που έκανε, όπου βρέθηκε -τα τελευταία χρόνια στο Χαλάνδρι και στη Λέσχη- να συνεχιστεί, με το δικό του παράδειγμα α φωτίζει τον δρόμο μας.
Με ηπιότητα, ευγένεια, αλλά και σταθερότητα στις απόψεις.
Με της στήριξη των ανθρώπων γύρω μας. Δίνοντας χώρο για καλλιτεχνική δημιουργία, όπως έγινε στο «Φεστιβάλ Ρεματιάς» και αλλού.
Γράφω αυτές τις γραμμές πριν επισκεφθώ την Έκθεση στο κτίριο Νόμπελ, στην αξιοποίηση του οποίου έπαιξε επίσης καθοριστικό ρόλο.
¨Όταν θα περπατάω ανάμεσα στα εκθέματα είμαι σίγουρος ότι από κάπου θα τον δω να ξεπροβάλλει, έστω στη φαντασία μου. Ίσως να τον ακούσω και να αυτό- σατιρίζεται. Ή να μου λέει για τον Πανιώνιο που ετοιμάζεται να επιστρέψει στα «μεγάλα σαλόνια» ή και να μου πει για τα καλλιτεχνικά εργαστήρια στο Χαλάνδρι. Για το ραντεβού που δεν έγινε…
Τύχη να βρεθούν στη διαδρομή της ζωής σου άνθρωποι σαν τον Σέργιο. Και θλίψη αν φεύγουν ενώ είχαν πολλά -πολλά να δώσουν ακόμα.
Αν και στην πραγματικότητα, ακόμη κι αν δεν είναι πια εδώ, συνεχίζουν να δίνουν…
Υ.Γ.Q Σας περιμένουμε όλους την Τρίτη 5 Νοεμβρίου και ώρα 20:00 στον Πολυχώρο Σπούτνικ (Κεραμεικού 46 & Μυλλέρου) στην εκδήλωση «Crime in a flash – Μυστήριο σε 124 λέξεις» που είναι αφιερωμένη στον εκλιπόντα πρόεδρο της ΕΛΣΑΛ Σέργιο Γκάκα.
(Ελληνική Λέσχη Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας – Περιοδικό «Αναγνώστης»)
