Σε μία από τις πρώτες αναγνώσεις των εξελίξεων στις αρχές του 2022, ο Αμερικανός καθηγητής κοινωνιολογίας Τζέιμς Πέτρας ξεκινά με την εσωτερική κατάσταση στις ΗΠΑ, επισημαίνοντας ότι ο Αμερικανός πρόεδρος βρίσκεται σε δυσχερή θέση. Υπάρχουν μια σειρά αιτίες: η ακρίβεια που πλήττει σκληρά τα φτωχότερα στρώματα, η εξάπλωση της πανδημίας, και το πετσόκομμα των ήδη ανεπαρκών κοινωνικών μέτρων που είχε εξαγγείλει ο Μπάιντεν – τα οποία απορρίπτει μια σημαντική πτέρυγα των Δημοκρατικών, συντασσόμενη (και) σε αυτό το θέμα με τους Ρεπουμπλικάνους. Ο Πέτρας εντοπίζει επίσης την αυξανόμενη επιθετικότητα των ΗΠΑ και των συμμάχων τους εναντίον της Ρωσίας, καθώς και τις απειλητικές για τη Δύση τεχνολογικές προόδους της Κίνας. Τέλος, αναφέρεται και σε ένα παλιό γεγονός που εξακολουθεί να παράγει αρνητικά αποτελέσματα μέχρι σήμερα: τις ειρηνευτικές συμφωνίες που υπογράφηκαν τέτοιες μέρες πριν τρεις δεκαετίες στο Ελ Σαλβαδόρ, και τη δυσάρεστη μετάλλαξη του κάποτε θρυλικού αντάρτικου μετώπου Φαραμπούντο Μαρτί.
του Τζέιμς Πέτρας*
Όσον αφορά το εσωτερικό των ΗΠΑ, ο Μπάιντεν προωθούσε δύο ατζέντες: η πρώτη, που λίγο-πολύ εγκρίθηκε με συναίνεση και των Ρεπουμπλικανών, αφορούσε την ανανέωση των επί δεκαετίες παραμελημένων υποδομών. Η δεύτερη ήταν μια δέσμη μέτρων για την υγεία, την παιδεία και άλλα ζητήματα που καίνε την κοινωνική πλειοψηφία. Αλλά στη Γερουσία δεν υπάρχει υποστήριξη γι’ αυτά τα μέτρα, καθώς τουλάχιστον δύο Δημοκρατικοί γερουσιαστές, ο Τζο Μάντσιν και η Κίρστεν Σίνεμα, δεν τα υποστηρίζουν – ακυρώνοντας έτσι την οριακή πλειοψηφία των Δημοκρατικών. Επίσης αντιτίθενται στην αλλαγή των κανόνων λειτουργίας της Γερουσίας που επεδίωκε ο Μπάιντεν. Το αποτέλεσμα είναι ότι ο Αμερικανός πρόεδρος, αδυνατώντας να προωθήσει την αντιμετώπιση οξυμένων κοινωνικών προβλημάτων, δεν αποσπά τη λαϊκή υποστήριξη που έχει ανάγκη στη σημερινή κρίσιμη κατάσταση. Αντίθετα, η θέση του χειροτερεύει, και το μέλλον του προδιαγράφεται αβέβαιο, αφού το ίδιο του το κόμμα εμφανίζεται διασπασμένο ή και αντίθετο σε όσα αυτός επιδιώκει.
Ως εκ τούτου, δεν πρέπει να προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι στις πρώτες δημοσκοπήσεις του 2022 μια μεγάλη πλειοψηφία υποστηρικτών του Μπάιντεν δηλώνει απογοητευμένη από τον πρώτο χρόνο της διακυβέρνησής του. Η ζωή των ανθρώπων χειροτερεύει. Μεταξύ άλλων, πολλοί Αμερικανοί χάνουν τη στέγη τους εξαιτίας της αύξησης των τιμών των κατοικιών και των ενοικίων, και πλέον ζουν σε σκηνές, τις οποίες στήνουν πλάι στους δρόμους και σε υπαίθριους χώρους των μεγαλουπόλεων. Οι προσδοκίες που είχε καλλιεργήσει ο Μπάιντεν έχουν εξανεμιστεί μέσα σε ένα μόλις χρόνο διαχείρισης και για άλλους λόγους – μεταξύ των οποίων η περαιτέρω εξάπλωση της πανδημίας, την οποία αδυνατεί να ανακόψει η κυβέρνηση.
Ενώ κλιμακώνεται η αντιπαράθεση ΗΠΑ-Ρωσίας, η Κίνα πραγματοποιεί προόδους που απειλούν τη Δυτική κυριαρχία
Την ίδια στιγμή, οξύνεται η αντιπαράθεση των ΗΠΑ με τους Ρώσους και τους Κινέζους. Για την ακρίβεια, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους κλιμακώνουν την επιθετικότητά τους. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Εσθονίας, ενός εκ των τριών βαλτικών χωρών, που δήλωσε έτοιμη να προσφέρει στις ΗΠΑ «θέσεις μάχης» στα σύνορά της με τη Ρωσία – η οποία με τη σειρά της παίρνει μέτρα για να αντιμετωπίσει την απειλή. Έτσι έχει συγκεντρώσει στα σύνορά της με την Ουκρανία στρατεύματα δύναμης 100.000 ανδρών, υποστηριζόμενων από αεροσκάφη και άλλα μέσα. Με άλλα λόγια, η ειρήνη απομακρύνεται… Η Ουάσιγκτον επιχειρεί να εξαναγκάσει τη Μόσχα να υποχωρήσει σε όλα τα μέτωπα. Γι’ αυτό ενισχύει τις δυνάμεις της στα σύνορα που έχουν οι σύμμαχοί της με την εχθρά Ρωσία, και την ίδια στιγμή κατηγορεί τη Μόσχα ότι ετοιμάζεται να εισβάλει στην Ουκρανία – ενώ στην πραγματικότητα είναι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί της που απειλούν τη Ρωσία.
Όσον αφορά τον έτερο μεγάλο αντίπαλο των ΗΠΑ, την Κίνα, πρέπει να σημειώσουμε ότι επιτυγχάνει πολλές τεχνολογικές προόδους, μεταξύ των οποίων η δημιουργία δικών της μικροτσίπ, που είναι απαραίτητα για τις νέες τεχνολογίες. Η δημιουργία και παραγωγή κινεζικών μικροτσίπ έχει προχωρήσει πολύ – τόσο, που φαίνεται δυνατό να επικρατήσει του ανταγωνισμού. Η Ρωσία και η Κίνα θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν μια ισχυρή συμφωνία, στην οποία η πρώτη θα συνεισέφερε τα μεταλλεύματα και άλλες πρώτες ύλες που διαθέτει σε αφθονία, και η δεύτερη την προηγμένη τεχνολογία που πλέον διαθέτει. Αυτό φαίνεται και στον τομέα της βιοτεχνολογίας, όπου οι αντίπαλοι [οι Δυτικοί] έχουν αναπτύξει μάλλον αναποτελεσματικά εμβόλια. Αντίθετα, οι Κινέζοι παράγουν εμβόλια και εφαρμόζουν μέτρα που, συνδυαστικά, περιόρισαν την εξάπλωση της πανδημίας, και ιδίως της νέας μετάλλαξης του κορωνοϊού, της Όμικρον.
* Ο Τζέιμς Πέτρας είναι ελληνικής καταγωγής Αμερικανός διανοούμενος, καθηγητής Κοινωνιολογίας και συγγραφέας. Το κείμενο βασίζεται στην εβδομαδιαία παρέμβασή του μέσω του ραδιοσταθμού CX36 (Ουρουγουάη). Το εισαγωγικό σημείωμα και οι τίτλοι είναι της Σύνταξης.
Η σαλβαδοριανή τραγωδία
Στο Ελ Σαλβαδόρ συμπληρώθηκαν 30 χρόνια από τις λεγόμενες «ειρηνευτικές συμφωνίες». Όμως η επέτειος όχι μόνο δεν γιορτάστηκε, αλλά σημαδεύτηκε από διαδηλώσεις ενάντια στην κυβέρνηση του [κεντροδεξιού] Ναγίμπ Μπουκέλε. Οι συμφωνίες αυτές ήταν μια καταστροφή για το Ελ Σαλβαδόρ. Τίποτα από όσα προέβλεπαν δεν υλοποιήθηκε: ούτε αγροτική μεταρρύθμιση, ούτε βελτίωση των συνθηκών δουλειάς, ούτε δημιουργία θέσεων εργασίας. Αντίθετα, άφησαν τις λαϊκές τάξεις επί ξύλου κρεμάμενες. Το χειρότερο είναι ότι η «ειρήνη» που επιτεύχθηκε είναι ειρήνη μόνο για τις πλούσιες οικογένειες. Κανείς δεν διανοείται καν ότι οι μεγαλογαιοκτήμονες, οι εξαγωγείς, οι ξένοι κεφαλαιούχοι ή ο χρηματοπιστωτικός τομέας θα κάνουν θυσίες για να βελτιωθεί η κατάσταση. Οι θυσίες αφορούν τις λαϊκές τάξεις… Γι’ αυτό πολλοί επιχειρούν να μεταναστεύσουν στις ΗΠΑ. Η ξενιτιά είναι η «λύση» που επιβλήθηκε από μια συμφωνία η οποία δεν απαντά ούτε στις ελάχιστες προσδοκίες του λαού. Όσον αφορά το πρώην αντάρτικο, το Φαραμπούντο Μαρτί, που μετατράπηκε σε κόμμα το οποίο κατά καιρούς έχει βρεθεί στην κυβέρνηση, εδώ και καιρό δεν είναι μια αριστερή δύναμη. Ούτε καν κεντρώα… Οι ηγέτες του συνεργάζονται με οποιονδήποτε τους προσφέρει θέσεις από τις οποίες μπορούν να απομυζούν χρήματα. Πρόκειται για μια τραγωδία, διότι πολλοί άνθρωποι έδωσαν τη ζωή τους στον αγώνα, κι ακόμη περισσότεροι πίστεψαν ότι οι ειρηνευτικές συμφωνίες θα μπορούσαν να βελτιώσουν τις συνθήκες ζωής των πολλών. Τίποτε από αυτά δεν συνέβη. Κι έτσι σήμερα η «λύση» για εκατομμύρια Σαλβαδοριανούς είναι να ξενιτευτούν…
