Επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας
Τα διαστημικά σκουπίδια αποτελούν έναν μεγάλο κίνδυνο, δεδομένου ότι έχουν τεθεί σε τροχιά περιστροφής γύρω από τη Γη και ταξιδεύουν με ταχύτητες 32-35 χιλιάδων χιλιομέτρων την ώρα! Είναι προφανές ότι λόγω της ταχύτητας αυτής μπορούν να διατρυπήσουν ένα οποιοδήποτε κέλυφος, το οποίο έχει σχεδιασθεί για τις ανάγκες της αποστολής στο διάστημα και γι’ αυτό τον λόγο είναι πολύ «ελαφρό»…
Πρόσφατα ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός αναγκάστηκε να προσαρμόσει την τροχιά του για να αποφύγει τη σύγκρουση με ένα κομμάτι συντριμμιών από αμερικανικό πύραυλο, δήλωσε ο επικεφαλής της ρωσικής διαστημικής υπηρεσίας Roscosmos, Ντμίτρι Ρογκόζιν, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.
Ο Ρογκόζιν είχε δηλώσει νωρίτερα ότι ο ελιγμός για την αποφυγή του συντριμμιού από αμερικανικό πύραυλο που εκτοξεύθηκε το 1994 είχε προγραμματιστεί για τις 10:58 ώρα Μόσχας. Η τροχιά έπρεπε να ρυθμιστεί από τους προωθητήρες του διαστημικού φορτηγού Progress MS-18, το οποίο είναι προσδεδεμένο στον σταθμό.
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η NASA ανέβαλε έναν διαστημικό περίπατο, ο οποίος είχε αρχικά προγραμματιστεί για την Τρίτη, αφού έλαβε προειδοποίηση για διαστημικά συντρίμμια για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Λίγες ώρες προτού οι αστροναύτες επιχειρήσουν να βγουν από τον ISS, η υπηρεσία ανέφερε στον λογαριασμό της στο Twitter ότι «λόγω της έλλειψης ευκαιρίας να εκτιμηθεί σωστά ο κίνδυνος», αποφάσισε να αναβάλει τον διαστημικό περίπατο.
Εκείνη τη στιγμή δεν ήταν σαφές αν η προειδοποίηση σχετιζόταν με τα διαστημικά σκουπίδια που δημιουργήθηκαν από μια ρωσική δοκιμή αντιδορυφορικής προστασίας πριν από δύο εβδομάδες, η οποία ανάγκασε τα μέλη του πληρώματος του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού να μπουν στο διαστημόπλοιο για ασφάλεια.
Ο εξίμισι ωρών διαστημικός περίπατος πραγματοποιήθηκε αργότερα με επιτυχία με τους αστροναύτες της NASA Τόμας Μάρσμπερν και Κέιλα Μπάρον να αντικαθιστούν μια προβληματική κεραία επικοινωνιών και να κάνουν άλλες εργασίες.
Βραχώδης εξωπλανήτης
Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε, σε απόσταση μόνο 31 ετών φωτός από τη Γη, έναν βραχώδη εξωπλανήτη μικρότερο από τη Γη (με περίπου τα τρία τέταρτα του μεγέθους της ή λίγο μεγαλύτερο από τον Άρη).
Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι έχει το 72% της ακτίνας της Γης και το 55% της μάζας της. Από τους περίπου 5.000 εξωπλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα, ο συγκεκριμένος είναι ένας από εκείνους με τη μικρότερη μάζα. Επίσης επειδή βρίσκεται σχετικά κοντά στη Γη, αποτελεί ιδανικό στόχο για περαιτέρω μελέτη.
Οι 78 ερευνητές, με επικεφαλής την Κριστίνε Λαμ και τον Σίλαρντ Τσιζμάντια του Ινστιτούτου Πλανητικής Έρευνας του Γερμανικού Αεροδιαστημικού Κέντρου (DLR), που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science», πραγματοποίησαν την ανακάλυψη με το αμερικανικό διαστημικό τηλεσκόπιο TESS και το επίγειο τηλεσκόπιο του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO).
Ο εξωπλανήτης GJ 367b κινείται πέριξ του άστρου του –ενός σχετικά ψυχρού ερυθρού νάνου (ενός άστρου κατηγορίας Μ) που έχει το μισό μέγεθος του Ήλιου– σε υπερβολικά σύντομο χρόνο, διαγράφοντας μια πλήρη περιφορά σε μόνο οκτώ ώρες, δηλαδή αυτή είναι η διάρκεια του έτους του. Συγκριτικά, ο ταχύτερος πλανήτης του δικού μας ηλιακού συστήματος, ο Ερμής, έχει έτος διάρκειας 88 ημερών.
Ο νέος εξωπλανήτης είναι βραχώδης και πολύ πυκνότερος από τη Γη, έχοντας πιθανώς έναν πολύ μεγάλο πυρήνα σιδήρου (που καταλαμβάνει έως το 86% του εσωτερικού του), εμφανίζοντας ομοιότητες με τον Ερμή, ο οποίος έχει επίσης έναν δυσανάλογα μεγάλο πυρήνα σιδήρου και νικελίου. Λόγω της εγγύτητας στο άστρο του, η θερμοκρασία στην επιφάνεια του πλανήτη GJ 367b εκτιμάται σε 1.300 έως 1.500 βαθμούς Κελσίου, αρκετή για να λιώσει σίδηρο και πετρώματα.
Η ακτινοβολία που ο εξωπλανήτης δέχεται από το μητρικό άστρο του, εκτιμάται ότι είναι τουλάχιστον 500 φορές ισχυρότερη από αυτή που δέχεται η Γη από τον Ήλιο, συνεπώς –σε συνδυασμό και με την καυτή επιφάνειά του– δεν αναμένεται να είναι φιλόξενος για ζωή και άρα δεν μπορεί να θεωρηθεί μια «δεύτερη Γη». Πιθανώς πάντως στο ίδιο αστρικό σύστημα υπάρχουν και άλλοι εξωπλανήτες.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Ένας αστεροειδής μάλλον ακίνδυνος…
Ο αστεροειδής 4660 Νηρεύς έχει το μέγεθος του Πύργου του Άιφελ και κατατάσσεται στους «δυνητικά επικίνδυνους» αστεροειδείς λόγω του μεγέθους του και της εγγύτητας στη Γη. Στις 11 Δεκεμβρίου θα περάσει από το κοντινότερο σημείο που έχει περάσει από τη Γη την τελευταία εικοσαετία. Παρά τις εντυπωσιακές επικεφαλίδες στα media όμως, η Γη είναι ασφαλής αφού ο 330 μέτρων αστεροειδής θα περάσει σε απόσταση 4 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη. Απόσταση μικρή αν λάβουμε υπόψη τα κοσμικά δεδομένα, παραμένει όμως δέκα φορές πιο μακριά από εμάς από ό,τι η Σελήνη.
Το ενδιαφέρον για τον 4660 Νηρεύς όμως έγκειται στη σύσταση του αστεροειδή. Είναι πλούσιος σε νικέλιο, σίδηρο και κοβάλτιο και είναι ο ιδανικός υποψήφιος για εξόρυξη, ακριβώς λόγω της εγγύτητάς του στη Γη. Δυστυχώς δεν υπάρχει κάποια προγραμματισμένη αποστολή για το επικείμενο πέρασμά του. Η βάση δεδομένων αστεροειδών Asterank όμως τον κατατάσσει στους πιο αποδοτικούς αστεροειδείς βάσει κόστους.
Ένα ρομποτικό σκάφος θα χρειαζόταν περίπου ένα χρόνο για να φτάσει τον αστεροειδή, ωστόσο αν το οικονομικό ενδιαφέρον από ιδιωτικές εταιρίες είναι αρκετό, πιθανόν να δούμε κάποια αποστολή εξόρυξης κατά το επόμενο πέρασμα του αστεροειδή από τη Γη, το 2031.
Πηγή: Unboxholics
Μέδουσα-φάντασμα
Η γιγαντιαία «μέδουσα-φάντασμα» (Stygiomedusa gigantea) καταγράφηκε καθώς επέπλεε γαλήνια σε βάθος 975 μέτρων, από θαλάσσιους βιολόγους του Ερευνητικού Ινστιτούτου του Ενυδρείου στον Κόλπο του Μοντερέι (MBARI). Αυτή είναι μία από τις εννέα φορές που έχουν εντοπίσει το ασύλληπτο πλάσμα στις χιλιάδες υποβρύχιες καταδύσεις του ινστιτούτου.
«Η γιγαντιαία μέδουσα-φάντασμα συλλέχθηκε για πρώτη φορά το 1899. Έκτοτε, οι επιστήμονες έχουν συναντήσει αυτό το ζώο γύρω στις 100 φορές», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το MBARI.
Η γιγαντιαία μέδουσα, η οποία συγκαταλέγεται στις μεγαλύτερες του πλανήτη, έχει εντοπιστεί στα βαθύτερα σημεία όλων των ωκεανών του κόσμου, εκτός από την Αρκτική. Ακόμα κι έτσι, το MBARI λέει ότι οι θεάσεις του πλάσματος εξακολουθούν να είναι σπάνιες, καθώς ζει πολύ βαθιά για να έχουν πρόσβαση άνθρωποι ή απομακρυσμένα υποβρύχια.
Το σώμα της μέδουσας έχει σχήμα καμπάνας και το πλάτος της μπορεί να ξεπεράσει το 1 μέτρο. Το μήκος των στοματικών της βραχιόνων που μοιάζουν με κορδέλα, μπορεί να φτάσει τα 10 μέτρα, δήλωσε το MBARI. Πριν από την ανάπτυξη τηλεχειριζόμενων υποβρυχίων, όπως αυτό που χρησιμοποιήθηκε στην αποστολή, οι επιστήμονες χρησιμοποιούσαν δίχτυα τράτας για να συλλάβουν πλάσματα του βυθού. Αυτό ήταν ιδανικό για τη μελέτη ορισμένων πλασμάτων, αλλά όχι για τις μέδουσες βαθιάς θάλασσας, δήλωσε το MBARI.
Οι μέδουσες είναι μερικά από τα πιο συνηθισμένα πλάσματα που βρίσκονται στη βαθιά θάλασσα, καθώς μπορούν να επιβιώνουν σε απίστευτα υψηλές πιέσεις χάρη στο ζελατινώδες σώμα τους. Μέχρι πρόσφατα, οι επιστήμονες πίστευαν ότι οι μέδουσες ήταν σε μεγάλο βαθμό ασήμαντες, αλλά μια μελέτη του 2017, έδειξε ότι αυτά τα κνιδόζωα είναι στην πραγματικότητα από τα πιο σημαντικά αρπακτικά στα σκοτεινά βάθη.
Πηγή: Live Science
