O Γιώργος Μανιάτης μιλά για το Αριστερό Βήμα Διαλόγου και Κοινής Δράσης. Συνέντευξη στον Γιώργο Κατερίνη.
Η συμμετοχή του κόσμου στη δεύτερη συνάντηση-συνέλευση της πρωτοβουλίας Αριστερό Βήμα Διαλόγου και Κοινής Δράσης, την περασμένη Δευτέρα, εξέπληξε και τους εμπνευστές της. Η αίθουσα του Συλλόγου Υπαλλήλων της ΤτΕ ήταν κατάμεστη, η διάθεση για παρεμβάσεις έντονη και η συζήτηση κάθε άλλο παρά φλύαρη και χαοτική. Ήταν συγκροτημένη, άρχισε και τέλειωσε «στην ώρα της» και κατέληξε σε τρία συγκεκριμένα επόμενα βήματα: πρώτον, στη συγκρότηση συντονιστικής επιτροπής από τους Νάντια Βαλαβάνη, Γιώργο Ζιόβα, Γρηγόρη Καλομοίρη, Γιώργο Μανιάτη, Ευτύχη Μπιτσάκη, Σπύρο Σακελλαρόπουλο και Αλέξανδρο Χρύση. Δεύτερο, στη άμεση δρομολόγηση δημι ουργίας ιστοσελίδας Αριστερό Βήμα, με πρώτο, ελάχιστο περιεχόμενο τη συνέχιση των υπογραφών στο κείμενο- έκκληση για την κοινή δράση της Αριστεράς (με 180 υπογραφές μέχρι σήμερα). Και τρίτο, τον προγραμματισμό συναντήσεων αντιπροσωπείας της πρωτοβουλίας με όλα τα κόμματα της Αριστεράς.
Ο Γιώργος Μανιάτης, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και εκ των πρωτεργατών του Αριστερού Βήματος διαλόγου επιχειρεί, στη συζήτηση που ακολουθεί, μια πρώτη αποτίμηση της πρωτοβουλίας, αποσαφηνίζοντας για μια ακόμη φορά τι είναι και τι δεν είναι.
Να θυμίσουμε και πάλι τα κίνητρα και τον ελάχιστο στόχο της πρωτοβουλίας…
Η πρωτοβουλία για το Αριστερό Βήμα διαλόγου είχε ως αφετηρία της τη συνεχώς διογκούμενη απαίτηση του κόσμου της Αριστεράς και όχι μόνο για τη δημιουργία προϋποθέσεων για τον διάλογο και την κοινή δράση όλων των εκφράσεων της κοινοβουλευτικής και εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς με στόχο την αντιμετώπιση της κρίσης και, κυρίως, την ανατροπή των μέτρων, των στην κυριολεξία βάρβαρων μέτρων, που επέβαλαν η Ε.Ε., το ΔΝΤ και η κηδεμονευόμενη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Στην έκκληση που συντάξαμε και απευθύναμε στα κόμματα της Αριστεράς, κείμενο που υπέγραψαν πολλές δεκάδες έως τώρα άνθρωποι των γραμμάτων, των τεχνών, της εργασίας, αγωνίστριες και αγωνιστές όλου του φάσματος της Αριστεράς, αποτυπώθηκε αυτή η ανάγκη και διατυπώθηκαν ενδεικτικά ζητήματα που θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση ενός τέτοιου διαλόγου. Η συνολική πάλη κατά των θεσμών της καπιταλιστικής ολοκλήρωσης, όπως η Ε.Ε., η ΟΝΕ και το ΔΝΤ, η παύση πληρωμών και η διαγραφή του χρέους, η εθνικοποίηση των τραπεζών και η ρήξη με τις πρακτικές του τραπεζικού και του επιχειρηματικού κεφαλαίου καθώς και η βίαιη επίθεση στα κοινωνικά δικαιώματα και τις δημοκρατικές ελευθερίες του εργαζόμενου λαού, η συστηματική απαξίωση των νέων είναι θέματα που η Αριστερά πρέπει με τρόπο συντροφικό και πνεύμα συλλογικότητας να επεξεργαστεί και να συγκροτήσει πολιτικές προτάσεις που θα εμπνεύσουν και θα βοηθήσουν, αποφασιστικά, το μαζικό λαϊκό κίνημα.
Οι μέχρι στιγμής αντιδράσεις των οργανωμένων δυνάμεων της Αριστεράς ποικίλλουν. Αλλού θερμή υποδοχή, αλλού «ναι μεν, αλλά…» κι αλλού υπενθύμιση των «στρατηγικών χασμάτων» που χωρίζουν τις δυνάμεις αυτές. Σας αποθαρρύνει αυτό;
Είναι προφανές και απόλυτα σεβαστό ότι οι φορείς της Αριστεράς έχουν διαφορές σε ζητήματα στρατηγικής και τακτικής, διαφορετικές εκτιμήσεις για το παρελθόν αλλά και το μέλλον του κινήματος, για τα ζητήματα του σοσιαλισμού, της κομμουνιστικής προοπτικής. Αυτές οι διαφορές, όμως, δεν μπορούν σήμερα κάτω από τον ασφυκτικό κλοιό των μέτρων, τη βίαιη αναδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων, την αποσάρθρωση του κόσμου της εργασίας, τη βίαιη αναδιανομή του πλούτου προς όφελος του μεγάλου κεφαλαίου, και τη συνολική επίθεση σε βάρος της εργατικής τάξης, να είναι εμπόδιο σε διαδικασίες διαλόγου και κοινής δράσης.
Στην όποια δημόσια κριτική έχει ασκηθεί μέχρι σήμερα, στην πρωτοβουλία, ξεχωρίζουν δυο στοιχεία: πρώτον, της αποδίδονται προθέσεις «ενότητας της Αριστεράς που πάντως δεν είναι αυτοσκοπός», δεύτερον, υπενθυμίζεται ότι το έργο το ‘χουμε ξαναδεί και δεν είχε χάπι έντ…
Σκοπός της πρωτοβουλίας μας δεν είναι η πρόταση για μια μηχανιστική και από τα πάνω «ενότητα» της Αριστεράς, ούτε μας αφορούν κινήσεις που στο παρελθόν επεχείρησαν κάτι τέτοιο. Η ενότητα σφυρηλατείται στο μαζικό κίνημα, στους εργατικούς αγώνες, στις μαζικές λαϊκές διεκδικήσεις. Η πρωτοβουλία δεν είναι προοίμιο κάποιας πολιτικής κίνησης που θα πάρει τη μορφή ενός άλλου ακόμη κομματικού σχηματισμού στο χώρο της αριστεράς. Ούτε είναι, ούτε πρόκειται να γίνει και σ’ αυτό είμαστε απόλυτοι και κατηγορηματικοί. Είμαστε ό,τι ακριβώς δηλώνει η έκκληση-κείμενο. Προσπάθεια για ένα δημιουργικό ριζοσπαστικό βήμα διαλόγου της Αριστεράς. Τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο. Ούτε στοχεύουμε στο να βάλουμε υποθήκη σ’ έναν μελλοντικό αρι στερό «παραγοντισμό». Στην ουσία, θέλουμε να διευκολύνουμε με τις μικρές μας δυνάμεις το διάλογο της Αριστεράς με την κοινωνία, όχι μόνο με τους αριστερούς συμπολίτες μας αλλά με όλους εκείνους που για διάφορους λόγους είναι εγκλωβισμένοι στις πολιτικές δυνάμεις που εκφράζουν και υπηρετούν επιλογές αντίθετες από τα λαϊκά συμφέροντα και τις ανάγκες των εργαζομένων.
Στο διά ταύτα… Ποια είναι τα επόμενα βήματα του Αριστερού Βήματος;
Η πρωτοβουλία μας έχει προγραμματίσει μια σειρά δράσεων για το επόμενο διάστημα. Θα συμμετάσχει στη διοργάνωση μιας διεθνούς διάσκεψης-συνεδρίου, τον Σεπτέμβριο, με αφορμή την επίσκεψη του ΔΝΤ στη χώρα μας. Σε συνεργασία με την πρωτοβουλία των ανθρώπων των γραμμάτων και της τέχνης. Θα λάβουν μέρος μελετητές, αγωνιστές της Αριστεράς και θεωρητικοί από όλον τον κόσμο και από την Ελλάδα, θα μεταφέρουν τις δικές τους εμπειρίες και θα συζητήσουν τα μεγάλα προβλήματα που γεννά η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση και η επίθεση του κεφαλαίου στην οικονομία, την πολιτική, τον πολιτισμό. Είναι σαφές ότι η σημερινή καπιταλιστική πραγματικότητα, που τείνει να ξεπεράσει σε αγριότητα την περίοδο της πρωταρχικής συσσώρευσης του κεφαλαίου, αποτελεί μόνιμη πηγή κινδύνου για την ίδια την ανθρώπινη υπόσταση, την αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Επιχειρεί να απαθλιώσει, πλήρως, τόσο την υλική όσο και την πνευματική υπόσταση του εργαζόμενου ανθρώπου. Είναι η πιο βάναυση αποξενωτική συνθήκη στην οποία ωθούνται να ζήσουν οι νέοι. Το Συνέδριο θα ασχοληθεί, ακριβώς, μ’ αυτά τα ζητήματα. Συγχρόνως, η πρωτοβουλία θα επεξεργαστεί μια συλλογική μελέτη για τον ελληνικό καπιταλισμό και την κατάσταση της εργατικής τάξης στη χώρα μας. Η ερευνητική, θεωρητικοπολιτική δραστηριότητά της θα επικεντρωθεί στο ζήτημα της σοσιαλιστικής προοπτικής, της μόνης, ουσιαστικής, εναλλακτικής λύσης έναντι της καπιταλιστικής βαρβαρότητας. Το μεγάλο ζήτημα της παιδείας, που από δημόσιο αγαθό η κυβέρνηση επιχειρεί να το εντάξει στην πιο ακραία νεοφιλελεύθερη εκδοχή, η υποβάθμιση του σχολείου και του πανεπιστημίου, θα αποτελέσει κεντρικό θέμα στις δραστηριότητες της πρωτοβουλίας το φθινόπωρο. Οι διάφορες πολιτιστικές δράσεις, σε συνεργασία με την πρωτοβουλία των καλλιτεχνών και των διανοουμένων, που είχε συγκροτηθεί την περίοδο του πολέμου της Γιουγκοσλαβίας, οι προτάσεις για ένα σύγχρονο λαϊκό πολιτισμό, των μαζών και όχι την ελίτ, αποτελούν βασικότατο μέλημα της προσπάθειάς μας.
Όλα αυτά απαιτούν μια κουλτούρα διαλόγου που δεν είναι πάντα δεδομένη…
Πράγματι. Πρέπει να μιλήσουμε, μα πριν, πρέπει να μάθουμε να συζητάμε, όχι καχύποπτα, χωρίς το αίσθημα της μικροκομματικής ιδιοκτησίας, μακριά από σεχταρισμούς όποιας μορφής, καλοπροαίρετα, με άποψη, αταλάντευτα, συντροφικά. Να συναντηθούμε στους αγώνες για το σήμερα και το αύριο, να ξανακοιταχτούμε στα μάτια, καθαρά, με γνώση ο ένας του άλλου, πρόσωπο με πρόσωπο, με την κοινωνία και με τον εαυτό μας. Αν θέλεις, αυτή είναι και η φλόγα που μας κρατάει ζωντανούς και αισιόδοξους.
