Ερανιστής: Γιώργος Τοζίδης
(www.gtozidis.wordpress.com)
Τον Σεπτέμβρη του 2015, όταν η τιμή του πετρελαίου ήταν 50 δολάρια το βαρέλι, έχοντας καταγράψει ήδη μία μεγάλη πτώση από τα 110 δολάρια που βρισκόταν το 2014, η Goldman Sachs (G.S.), προέβλεψε ότι η τιμή θα προσέγγιζε τα 20 δολάρια κατά το 2016. Σήμερα, μόλις τέσσερις μήνες μετά, η τιμή του πετρελαίου βρίσκεται κάτω από το όριο των 30 δολαρίων το βαρέλι, οι τάσεις είναι πτωτικές και η πρόβλεψη της G.S. φαίνεται να επαληθεύεται. Όμως η πραγματικότητα δεν είναι τόσο απλή…
Η G.S. ποτέ δεν προβλέπει, απλά θέτει στόχους και διαμορφώνει τιμές στην αγορά. Είναι γνωστό ότι τα συμβόλαια πραγματικών αγοραπωλησιών πετρελαίου αναλογούν μόλις στο 2% της αγοράς και το υπόλοιπο ποσοστό αφορά σε προθεσμιακά συμβόλαια, παράγωγα και λοιπά χρηματοπιστωτικά προϊόντα που έχουν επινοήσει οι διεθνείς κερδοσκόποι για να διαμορφώνουν τις τιμές των πρώτων υλών, όχι με βάση τη μελλοντική προσφορά και ζήτηση αλλά τις «προσδοκίες» που η διαμόρφωσή τους εξαρτάται, κυρίως, από τις γεωπολιτικές επιδιώξεις των ΗΠΑ. Άλλωστε, είναι οι μεγάλες αμερικανικές τράπεζες που ελέγχουν αυτά τα «όπλα μαζικής καταστροφής». Άρα, η πρόβλεψη της G.S. για την τιμή του πετρελαίου ήταν ουσιαστικά ο στόχος που έθετε για να εξυπηρετήσει τα γεωπολιτικά συμφέροντα των ΗΠΑ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η πρόσφατη πτώση των τιμών του έχει επηρεάσει αρνητικά τους βασικούς ανταγωνιστές των ΗΠΑ. Ρωσία, Βραζιλία, Βενεζουέλα, Ιράν (ο κατάλογος είναι μακρύς) ακόμη και η Σαουδική Αραβία, αντιμετωπίζουν μία δημοσιονομική κρίση με κοινωνικές προεκτάσεις που οφείλεται στην πτώση της τιμής του πετρελαίου ενώ οι επιπτώσεις είναι αρνητικές ακόμη και σε καταναλώτριες χώρες όπως είναι τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Πιο συγκεκριμένα:
1. Ο Προϋπολογισμός της Ρωσίας στηρίζεται, σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50%, στα έσοδα από την πώληση πετρελαίου και φυσικού αερίου. Καθώς τα έσοδα του Προϋπολογισμού είχαν εκτιμηθεί με την τιμή στα 50 δολάρια, το έλλειμμα είναι μεγάλο. Περικοπές στους τομείς της Άμυνας και της ασφάλειας δεν μπορούν να γίνουν λόγω της έντασης στις σχέσεις Ρωσίας και Δύσης (Ουκρανία, Συρία) ενώ περικοπές κοινωνικών παροχών δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν λόγω των βουλευτικών εκλογών του Σεπτεμβρίου.
2. Παρ’ όλο που μετά τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα, το Ιράν επανέρχεται στην πετρελαϊκή αγορά, η πτώση της τιμής του πετρελαίου θα δυσχεράνει την αποκατάσταση των ζημιών που έχουν προκληθεί στη χώρα από το εμπάργκο που της είχε επιβληθεί. Είναι δύσκολο να εκτιμηθεί πώς θα επηρεάσει το αποτέλεσμα των εκλογών του Φεβρουαρίου η απογοήτευση των προσδοκιών των Ιρανών πολιτών.
3. Η Σαουδική Αραβία έχει πληγεί και αυτή από την πτώση της τιμής του πετρελαίου. Το 2015 καταγράφηκε δημοσιονομικό έλλειμμα 10,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων και η εκτίμηση για τη φετινή χρονιά είναι ότι το έλλειμμα θα είναι πολλαπλάσιο. Στόχος των ΗΠΑ είναι η αναγκαστική διακοπή της οικονομικής βοήθειας που η χώρα παρέχει στους Ισλαμιστές τρομοκράτες αλλά και η ιδιωτικοποίηση της Aramco που είναι ο πετρελαιοπαραγωγός γίγαντας της χώρας.
4. Με δεδομένο ότι τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. είναι καταναλωτές πετρελαίου, η πτώση της τιμής του πετρελαίου θα έπρεπε να έχει θετικές επιπτώσεις στην οικονομία τους. Όμως, αυτή η πτώση ενισχύει την κρίση αποπληθωρισμού στην οποία βρίσκεται η Ε.Ε. με τελικό αποτέλεσμα να μην πραγματοποιούνται οι παραγωγικές επενδύσεις που είναι απαραίτητες για τη συνολική έξοδο της Ε.Ε. από την κρίση.
Η πολυπλοκότητα της παγκόσμιας κρίσης κάνει επισφαλή κάθε εκτίμηση για την έκβασή της. Εκτός εάν οι λαοί πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους…
