Περνάει κρίση ο ευρωπαϊσμός; Κερδίζει έδαφος ο ερωσκεπτικισμός; Κι αν ναι, έχει χρώμα; Και ποιο;
Τα ερωτήματα έχουν νόημα, ή μήπως τα πράγματα είναι απλά και οι απαντήσεις επίσης; Σα να λέμε ο ευρωπαϊσμός κακός, ο ευρωσκεπτικισμός «μαύρος», ο λαός θα δώσει τη λύση… Και ποια μπορεί να είναι αυτή η λύση; Ο Δρόμος έχει ανοίξει το διάλογο στις σελίδες του και τη Δευτέρα το απόγευμα οργανώνει σχετική συζήτηση στην αίθουσα εκδηλώσεων της ΕΣΗΕΑ. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, είναι αναγκαίο να αρνηθούμε τη μονοκαλλιέργεια της σκέψης. Θα διαβάσετε στις εσωτερικές σελίδες του σημερινού μας φύλλου για τη ραγδαία (και εκλογική) άνοδο φασιστικών κινημάτων στην Ευρώπη – και δη την Ανατολική. Αυτά τα κινήματα έχουν επενδύσει έντονα στο αντιευρωπαϊκό προφίλ, μεταξύ άλλων, προσπαθώντας να εκμεταλλευτούν τη δυσαρέσκεια που προκαλεί η πολιτική της Κομισιόν και της ΕΚΤ (του Γερμανικού κέντρου, για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους). Την ίδια στιγμή η απομάκρυνση της Ουκρανίας από την προοπτική του ευρωενωσιακού «ενάρετου δρόμου» προκαλεί επίμονες διαδηλώσεις πολλών χιλιάδων ανθρώπων στη χώρα αυτή, που βγαίνουν στο δρόμο για να αντιδράσουν βλέποντας στην εξέλιξη αυτή την πρόσδεση στο ρωσικό άρμα (παρεμπιπτόντως, στην Ουκρανία οι φασίστες στρέφονται προς την ΕΕ και τις απαιτήσεις της). Στα παραπάνω παραδείγματα θα καταδικαστεί ο ευρωσκεπτικισμός θεωρούμενος συλλήβδην συντηρητικός – έως και «μαύρος»; Ή αντιστρόφως θα αναγνωριστεί η «αυταπάτη των μαζών» για τον ευρωπαϊκό δρόμο; Κι ίσως θεωρηθεί πως αρκεί η καταδίκη της Ευρώπης της λιτότητας και της ανεργίας. Αναλόγως ποιος μιλάει…
Αν όμως τα πράγματα είναι πιο σύνθετα, είναι λογικό να αναζητηθούν και πιο σύνθετες απαντήσεις. Η Γερμανική Ευρώπη δεν είναι ο «ενάρετος δρόμος», το ξέρουν καλά πλέον οι λαοί της που μοιράζονται τη δυστυχία, όμως αυτό το βίωμα που αναζητά έκφραση, ούτε εκπληρώνεται σε περίκλειστα εθνικά σύνορα, ούτε καταλήγει υποχρεωτικά στον εθνικισμό. Και άραγε γιατί το όραμα της ευρωπαϊκής συνεργασίας θεωρείται δεδομένο ότι ταυτίζεται με την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Την εποχή σφραγίζει όχι μόνο η γεωπολιτική αστάθεια, αλλά και η κίνηση των μαζών, η διάθεση για αλλαγή, για δικαιοσύνη, για μια ζωή που δε θα είναι καταδικασμένη στην ανεργία και την ανέχεια. Τα πράγματα γίνονται πιο περίπλοκα. Κι αν ο ευρωπαϊσμός όντως και δικαίως περνάει κρίση, η υπέρβασή της και κυρίως η κατεύθυνση της ζητούμενης υπέρβασης δεν προσφέρονται για εύκολες αναλύσεις.
Η συζήτηση πρέπει να ανοίξει, να συνεχιστεί και να εμβαθύνει. Αλλά «πέρα από απλουστεύσεις και συνθήματα», όπως δηλώνει και το κάλεσμα της Δευτεριάτικης εκδήλωσης του Δρόμου.
