Αβέβαιο και γκρίζο το εκπαιδευτικό μέλλον για τα προσφυγόπουλα
Του Τάσου Γλαντζή*
Ο πρωθυπουργός της χώρας μας αποκάλεσε κατ’ επανάληψη «φίλο Αχμέτ» τον ομόλογό του της Τουρκίας, στην πρόσφατη επίσκεψή του. O Αχμέτ αυτός είναι φυσικά ένας από τους κυρίως υπεύθυνους, για το δράμα των προσφύγων στη χώρα μας. Με τη στάση του εκμεταλλεύεται και παζαρεύει με χυδαίο τρόπο ανταλλάγματα και γεωπολιτικά κέρδη για την Τουρκία, πατώντας σε ένα πρόβλημα παγκοσμίων διαστάσεων.
Πρόσφατα γνωρίσαμε έναν άλλον Αχμέτ, 11 ετών, από το Κομπάνι του Κουρδιστάν, που φιλοξενείται από τη χώρα μας στα Διαβατά Θεσσαλονίκης, στο Κέντρο Μετεγκατάστασης Προσφύγων. Ένα από τα πολλά που στήθηκαν ή στήνονται σε όλη την επικράτεια ως μια στοιχειώδης αντιμετώπιση του προβλήματος από τη χρεοκοπημένη αποικία μας… Μάτια-φωτιά, ζωντάνια, προθυμία, χάρη, ιδέες, αμεσότητα, χαμόγελο, όλη η ομορφιά της ανθρώπινης φύσης σε ένα παιδί. Ο Αχμέτ αυτός έλεγε συνέχεια μόνον «ok mister» για οτιδήποτε ήθελε να επικοινωνήσει και εμείς παλεύαμε με 40 λέξεις-κλειδιά, που μας δίδαξε φίλος Αραβόφωνος, να λειτουργήσουμε σαν εμψυχωτές\τριες, Δάσκαλοι\ες, Αρχηγοί, φίλοι\ες, γονείς ίσως, με 150-200 παιδιά, σε έναν υπαίθριο παιδότοπο που στήθηκε με ελάχιστα μέσα.
Ο Αχμέτ καθώς και τα άλλα 800(!) παιδιά των Διαβατών, μοιραία θα προστεθούν στα χιλιάδες άλλα παιδιά-πρόσφυγες που ήδη ζουν ή πρόκειται να ζήσουν στην Ελλάδα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ήδη σε αυτά τα παιδιά -Μάρτη μήνα- θα έπρεπε να παρέχεται Εκπαίδευση επαρκής και προσαρμοσμένη στις πολιτισμικές ιδιαιτερότητες, στις ηλικιακές ομάδες, στους τόπους διαβίωσης και κυρίως με στόχους, πρόγραμμα και όραμα πιθανώς την ένταξή τους στην ταλαιπωρημένη ελληνική παιδεία. Εφόσον, βέβαια, κατανοήσουμε πως όπως λέει κι ο στίχος του Κατσιμίχα «θέλουμε δεν θέλουμε θα ζήσουνε κοντά μας…». Ο Αχμέτ λοιπόν ή θα αξιοποιήσει τα ταλέντα του, την προσωπικότητά του, τις ικανότητές του και θα προσφέρει αλλά και θα ωφεληθεί, στα πλαίσια μιας χειμαζόμενης έτσι κι αλλιώς χώρας, ή θα πρωταγωνιστήσει στο έργο της δεκαετίας του ’90. Στο έργο όπου η δήθεν ενσωμάτωση των μεταναστών και των ομοεθνών μας από τις ανατολικές χώρες ήταν γράμμα κενό περιεχομένου. Θυμόμαστε όλοι και όλες τα γκετοποιημένα Διαπολιτισμικά Σχολεία της εποχής, τη συμμοριοποίηση των εθνικά ομοιογενών ομάδων, τα 14χρονα παιδιά να πηγαίνουν Α΄ Δημοτικού(!)-με ό,τι σήμαινε αυτό σε κοινωνικό πεδίο και τελικά την επιβίωση των νέων κατοίκων αυτής της χώρας και των παιδιών τους μέσα σε ένα κλίμα άκρως επικίνδυνο για όλους. Μάλιστα, όλα αυτά σε εποχές μη κρίσης, τα χρόνια της ΠΑΣΟΚικής ευμάρειας, των δανεικών και της εύκολης απασχόλησης των γονέων των παιδιών αυτών σε βαριές ή «δευτερεύουσες» εργασίες.
Σήμερα, με μια κρίση στο απόγειό της, με τους χρυσαυγίτες να καραδοκούν για το «πρώτο αίμα», με την παντελή αδυναμία απορρόφησης εργατικού δυναμικού (ήδη έχουμε 26% ανεργία) το αδιέξοδο, η έλλειψη προοπτικής και η σύγκρουση μοιάζουν αναπόφευκτα.
Χρειάζεται σχεδιασμός
Αν υπάρχει μια ελπίδα στην Παιδεία και τη μακρόχρονη προσδοκία συμβίωσης και ανάπτυξης, θα έπρεπε να δοθεί τεράστιο βάρος στον σχεδιασμό ώστε τουλάχιστον τον Σεπτέμβριο ο Αχμέτ και όλα τα παιδιά να βρίσκονται σε σχολικές αίθουσες.
Σήμερα λειτουργούν σε όλη την Ελλάδα 13 Σχολεία Πρωτοβάθμιας και 13 Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στους Νομούς Αττικής, Θεσσαλονίκης, Ιωαννίνων και Ροδόπης… Δεν χρειάζεται σχολιασμός για τον αριθμό παιδιών που μπορούν να απορροφήσουν.
Μοιραία το ανήμπορο κράτος θα απευθυνθεί στην κοινωνία των πολιτών και την απίστευτη αλληλεγγύη των Ελλήνων: Αυτοσχέδια σχολεία, μαθήματα από εθελοντές, ερασιτεχνικές προσεγγίσεις και μηδέν σχεδιασμός. Πιθανώς θα επιχειρηθεί η λειτουργία σχολείων μέσα στα κέντρα μετεγκατάστασης σε χώρους όπου πιθανώς δεν θα έχουν καλυφθεί ούτε οι στεγαστικές ανάγκες. Ο Αχμέτ είτε θα περιθωριοποιηθεί-απομονωθεί μαζί με τους ομοεθνείς του, είτε θα μείνει έξω από κάθε εκπαιδευτικό σύστημα, σε μια ηλικία όπου μόνο ως έγκλημα μπορεί να εκληφθεί αυτή η εκδοχή.
Είναι χαρακτηριστική η πρόταση -καλοπροαίρετη κατά τ’ άλλα- που έπεσε στο δίκτυο εθελοντών στη Θεσσαλονίκη για ομάδα που θέλει να αναλάβει να κάνει μαθήματα Γερμανικών στα προσφυγόπουλα! Το επαναλαμβάνω, η προσφορά μας να είναι: Μαθήματα Γερμανικών… Χωρίς σχόλια.
Δεν πρόκειται, φυσικά, να μπορέσουμε να προτείνουμε έτσι αβίαστα και «γκρινιάρικα» το μοντέλο συμμετοχής στην Εκπαίδευση όλων αυτών των παιδιών. Απαιτείται η σύσταση επιστημονικών και όχι μόνον ομάδων εργασίας, η ενημέρωση και η συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες, τους δήμους και όποιον φορέα μπορεί να εμπλακεί.
Μια υποψία, όμως, υπάρχει: Στα συναρμόδια υπουργεία, σήμερα μέσα Μαρτίου, δεν διανοούνται πιθανώς τις απαιτήσεις αυτής της υπόθεσης! Συνεργοί στον νέο μεσαίωνα προφανώς θεωρούν πολυτέλεια την εκπαίδευση και απέραντο το χρόνο ώς τον Σεπτέμβριο…
*Ο Τάσος Γλαντζής είναι εκπαιδευτικός
