Συνέντευξη στον Ερρίκο Φινάλη.
Μιλήσαμε με τον Μπελκασέμ Μπεναμπνταλά, αγωνιστή της τυνησιακής Αριστεράς και ιδρυτικό στέλεχος της Ένωσης Άνεργων Πτυχιούχων Τύνιδας, που συμμετείχε ενεργά στην εξέγερση του λαού του και ήταν ένας από τους δύο προσκεκλημένους της εφημερίδας μας στις εκδηλώσεις για τα πρώτα γενέθλιά της.
Ο Μπελκασέμ τονίζει στις απαντήσεις του τον καταλυτικό ρόλο της εξέγερσης στην Τυνησία για όλη τη Μέση Ανατολή, και εξηγεί τον καθοριστικό ρόλο της Αριστεράς, όπως και μια ακόμη απαραίτητη «προϋπόθεση»: το ξεπέρασμα του φόβου, που μέχρι πρόσφατα πάγωνε κάθε προσπάθεια μαζικού ξεσηκωμού. Μιλά ακόμη για τη σημερινή φάση της ανολοκλήρωτης ακόμη επαναστατικής διαδικασίας, για τις προσπάθειες των προοδευτικών δυνάμεων να πετύχουν μια ουσιαστική νίκη, αλλά και για την ελπίδα του, ότι το κύμα εξεγέρσεων στον αραβικό ρόλο θα συμβάλλει στο να ξανατεθεί στην ημερήσια διάταξη η δυνατότητα των επαναστάσεων.
Η πτώση του Μπεν Αλί μπορεί να θεωρηθεί η σπίθα που άναψε φωτιά στον αραβικό κόσμο, με ένα κύμα εξεγέρσεων το οποίο κάθε άλλο παρά έχει κοπάσει. Ήταν όμως τυχαίο ότι η πρώτη εξέγερση ξέσπασε στη χώρα σας, την Τυνησία;
Πραγματικά, η εξέγερση στην Τυνησία ήταν η σπίθα που άναψε φωτιά σε όλο τον κάμπο της Μέσης Ανατολής. Τώρα, γιατί πρώτα στην Τυνησία; Νομίζω ότι η καταρχήν απάντηση βρίσκεται στο γεγονός ότι στη χώρα μου το συνδικαλιστικό και πολιτικό κίνημα, ιδίως της Αριστεράς, είναι πολύ πιο οργανωμένο και με πολύ μεγαλύτερους δεσμούς με την κοινωνία απ’ ό,τι για παράδειγμα στην Αίγυπτο – η οποία είναι βέβαια μια χώρα με μεγαλύτερη γεωστρατηγική σπουδαιότητα. Αυτός ο πρώτος όρος που δεν πληρούνταν στην Αίγυπτο, μια χώρα που κατά τα άλλα είναι ίσως η πιο σημαντική για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, εξηγεί κάπως γιατί ήταν πολύ δύσκολο να ξεκινήσει ένα κύμα επαναστάσεων από εκεί. Άρα ναι, η Τυνησία ήταν η σπίθα, ακριβώς γιατί αποτελούσε τον πιο αδύναμο κρίκο της αντιδραστικής αλυσίδας στη Μέση Ανατολή. Το δεύτερο καθοριστικό στοιχείο που τροφοδότησε το ξέσπασμα της εξέγερσης ήταν το σπάσιμο του φόβου. Σε όλες τις αραβικές χώρες οι λαοί δεν έχουν καμία συμπάθεια για τα καταπιεστικά και αστυνομικά καθεστώτα που τους δυναστεύουν. Αυτό όμως που συντηρούσε την παθητικότητα ήταν ο φόβος. Από τη στιγμή που έσπασε ο φόβος, και υπήρξε η πρώτη επιτυχία με το διώξιμο του Μπεν Αλί, όλη η Μέση Ανατολή έλαβε το μήνυμα και λαμπάδιασε.
Μετά την πτώση του Μπεν Αλί, πώς εκτιμάτε τις τρέχουσες εξελίξεις στην Τυνησία; Με τι στόχους προσπαθεί να κινηθεί η Αριστερά, και γενικότερα οι λαϊκές δυνάμεις;
Αυτή τη στιγμή η επανάστασή μας βρίσκεται στη μέση του δρόμου, με τις επαναστατικές και τις αντεπαναστατικές δυνάμεις σε σκληρή σύγκρουση. Στις επαναστατικές δυνάμεις εντάσσονται όλες οι αριστερές και προοδευτικές πολιτικές δυνάμεις, με το Κομμουνιστικό Κόμμα Εργατών Τυνησίας να αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα, αλλά και όλες οι αντιπολιτευόμενες το παλιό καθεστώς κοινωνικές οργανώσεις, όπως είναι τα εργατικά συνδικάτα, οι οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα κ.λπ. Οι αντεπαναστατικές δυνάμεις αποτελούνται από τα υπολείμματα του παλιού καθεστώτος στο υπουργείο Εσωτερικών και μία σειρά άλλα υπουργεία, αλλά και στα ΜΜΕ.
Στόχος μας είναι η εγκαθίδρυση μιας λαοκρατούμενης δημοκρατίας, και το εργαλείο για να πετύχουμε μια τέτοια, πραγματική δημοκρατία, που θα εκπροσωπεί τη μεγάλη λαϊκή πλειοψηφία, είναι η ανάδειξη μιας Συντακτικής Εθνοσυνέλευσης. Άρα ζητάμε εκλογές για Συντακτική Εθνοσυνέλευση, η οποία θα επεξεργαστεί και θα υιοθετήσει ένα νέο Σύνταγμα που θα εκφράζει τους πόθους του λαού μας. Για να το πετύχουμε αυτό προσπαθούμε να ενώσουμε όλες τις δυνάμεις που παλεύουν για μια ουσιαστική αλλαγή.
Έχει αποδώσει αυτή η προσπάθεια;
Ναι, σε μεγάλο βαθμό. Το Κομμουνιστικό Κόμμα Εργατών Τυνησίας πήρε την πρωτοβουλία για τη δημιουργία του «Μετώπου 14 Γενάρη», που σήμερα συσπειρώνει 9 κόμματα αριστερής, νασερικής και μπααθικής κατεύθυνσης, και πρωτοστατεί στις διαδηλώσεις που συνεχίζονται σε ολόκληρη τη χώρα. Εξίσου σημαντικό ρόλο παίζει και το Συμβούλιο Σωτηρίας της Επανάστασης, το οποίο συσπειρώνει όλες τις αντιπολιτευόμενες δυνάμεις, πολιτικές και κοινωνικές: από το «Μέτωπο 14 Γενάρη» και τα ισλαμικά κόμματα ως τη Γενική Συνομοσπονδία των Συνδικάτων, το Δικηγορικό Σύλλογο, τις ενώσεις για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων… Όλοι αυτοί οι μετωπικοί σχηματισμοί αρνούνται την πρόταση των υπολειμμάτων του παλιού καθεστώτος για προεδρικές εκλογές.
Σε ό,τι αφορά τώρα την οικονομία, δεδομένου ότι ο λαός εξεγέρθηκε ενάντια σε αυτό το καθεστώς το οποίο χαρακτηριζόταν από μια οικονομία της διαφθοράς, που ήταν στην υπηρεσία των πλούσιων και του ιμπεριαλισμού, συμφωνούμε όλοι ότι θέλουμε μια εθνική οικονομία που θα υπηρετεί τις λαϊκές ανάγκες και άρα θα έρθει οπωσδήποτε σε ρήξη με τις νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις.
Αυτό το πολιτικό και κοινωνικό μέτωπο διεκδικεί δηλαδή την εξουσία;
Είναι σαφές: αυτό που μπαίνει στη κεντρική πολιτική σκηνή της Τυνησίας σήμερα είναι το ζήτημα της εξουσίας. Η σωτηρία της επανάστασης απαιτεί οργάνωση και αποφασιστικότητα. Ο λαός οργανώνεται με γοργούς ρυθμούς είτε σε πολιτικά κόμματα και συνδικάτα, είτε στις επιτροπές σωτηρίας σε χωριά, κωμοπόλεις και πόλεις. Μάλιστα υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που οι τοπικές επιτροπές σωτηρίας έχουν ήδη καταργήσει στην πράξη τα όργανα του παλιού καθεστώτος, κι έχουν προχωρήσει σε εκλογές για την ανάδειξη νέων τοπικών αρχών, οι οποίες έχουν την εμπιστοσύνη των πολιτών και εκφράζουν τις ανάγκες τους.
Είμαστε πεπεισμένοι ότι όσο καλύτερα οργανώνεται ο λαός, τόσο γρηγορότερα θα μπορέσει να αφαιρέσει την εξουσία από τα υπολείμματα του παλιού καθεστώτος, τα οποία επιχειρούν σήμερα να περιορίσουν τις όποιες αλλαγές σε μία σειρά ανώδυνων μεταρρυθμίσεων.
Η εξέγερση στην Τυνησία είναι, λέτε, μια δουλειά που βρίσκεται στη μέση. Έχει όμως επιφέρει ήδη κάποιες αλλαγές στις συνειδήσεις;
Είναι σίγουρο ότι ο λαός αυτή τη στιγμή, μετά την εξέγερση και το διώξιμο του Μπεν Αλί, έχει μεγάλη εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του. Γι’ αυτό ακριβώς συνεχίζει την επαναστατική διαδικασία με διαδηλώσεις και με κάθε είδους πίεση προς τα υπολείμματα του παλιού καθεστώτος. Απ’ την άλλη πάλι, το παλιό καθεστώς δεν μένει με δεμένα τα χέρια. Καλλιεργεί το φόβο ενός υποτιθέμενου πολιτικού κενού που μπορεί να υπάρξει και να βάλει σε κίνδυνο την ασφάλεια της χώρας. Δεν μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι έχει εξαφανιστεί μια κι έξω ο φόβος από το λαό μας – αλλά, την ίδια στιγμή, η πλειοψηφία έχει συνείδηση ότι πραγματοποιεί μια επανάσταση.
Αυτό είναι μεγάλη κατάκτηση. Δεν έχουμε ούτε εμείς, αλλά ούτε οι λαϊκές μάζες της Τυνησίας, μια ρομαντική αντίληψη γι’ αυτήν την εξέγερση, γι’ αυτή την επανάσταση που, όπως ήδη είπα, βρίσκεται στη μέση του δρόμου. Καταλαβαίνουμε και, βασικά αυτό είναι το σημαντικό, η μεγάλη λαϊκή πλειοψηφία καταλαβαίνει ότι θα συναντήσουμε ισχυρά εμπόδια, ότι θα χρειαστούν κι άλλοι μάρτυρες μέχρι να μπορέσουμε να υλοποιήσουμε τα όνειρά μας. Άλλωστε, εάν ο φόβος που προσπαθούν να ξαναφέρουν στο λαό είχε επικρατήσει, δεν θα συνεχιζόταν αυτό το κίνημα από τις 14 Γενάρη μέχρι σήμερα.
Φαίνεται ότι στη συνέχιση του ξεσηκωμού παίζει καθοριστικό ρόλο η ύπαρξη και δράση του «Μετώπου 14 Γενάρη» και του Συμβουλίου Σωτηρίας της Επανάστασης…
Είναι σαφές ότι για να μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε με επιτυχία την επαναστατική διαδικασία είναι αναγκαία μία πραγματική, ενοποιημένη πολιτική καθοδήγηση του λαϊκού κινήματος. Δίχως αυτή δεν θα μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε την επαναστατική διαδικασία.
Το Συμβούλιο Σωτηρίας της Επανάστασης θα μπορούσε να παίξει αυτό το ρόλο, ήδη σε μεγάλο βαθμό παίζει αυτό το ρόλο, της καθοδήγησης του λαού της Τυνησίας, των εργαζόμενων, της νεολαίας, ώστε να μπορέσουμε να υλοποιήσουμε τόσο τους πολιτικούς στόχους μας, δηλαδή την πραγματοποίηση εκλογών για Συντακτική Εθνοσυνέλευση που θα οδηγήσει σε πραγματική λαϊκή δημοκρατία, όσο και τους οικονομικούς στόχους, δηλαδή την οικοδόμηση μιας νέας εθνικής οικονομίας σε ρήξη με το νεοφιλελευθερισμό, στην υπηρεσία του λαού της Τυνησίας και όχι μιας χούφτα πλούσιων και διεφθαρμένων.
Μια τελευταία ερώτηση: ποιο μήνυμα θα θέλατε να μεταφέρετε στις αριστερές δυνάμεις της Ελλάδας, όσο και στον ελληνικό λαό, εναντίον του οποίου ξεδιπλώνεται εδώ και μήνες μια ολοκληρωτική επίθεση;
Καταρχήν έχουμε την πεποίθηση ότι οι συνεχιζόμενες εξεγέρσεις στον αραβικό κόσμο θα αποτελέσουν πηγή έμπνευσης για τους λαούς. Αυτό δεν είναι επειδή έχουμε μεγάλη ιδέα για όσα καταφέραμε, αλλά επειδή καταλαβαίνουμε τη σημασία που έχει το παράδειγμα για να πάρουν κουράγιο οι λαοί, για να σπάσουν τα δεσμά του φόβου που και εμάς μας κρατούσε δεμένους τόσες δεκαετίες. Άλλωστε γνωρίζω ότι τόσο η εξέγερση της ελληνικής νεολαίας το Δεκέμβρη του 2008, όσο και οι μεγάλες γενικές απεργίες που έχουν ξεκινήσει μετά την επιβολή του μνημονίου με το ΔΝΤ και την ΕΕ στη χώρα σας, έχουν αποτελέσει πηγή έμπνευσης και για την αραβική νεολαία και για τους αραβικούς λαούς. Είχαμε κι εμείς όπως, νομίζω, και ο υπόλοιπος κόσμος, στραμμένα τα μάτια μας στην Ελλάδα.
Με αυτή την έννοια, πιστεύουμε ότι οι εξεγέρσεις και οι επαναστάσεις στον αραβικό κόσμο θα αποτελέσουν πράγματι πηγή έμπνευσης, θα ξαναφέρουν το ζήτημα της επανάστασης στην ημερήσια διάταξη – διότι η έννοια «επανάσταση» ήταν απαγορευμένη ήδη από τη δεκαετία του ’80, και ιδίως μετά την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ. Εδώ το καθοριστικό είναι να δούμε ποιος και πώς καθοδηγεί αυτές τις διαδικασίες.
Η εμπειρία μας λέει ότι είναι απαραίτητο να υπάρχουν κινήματα και κόμματα με πραγματικούς δεσμούς με τον κόσμο, αποφασισμένα να παλέψουν και να τραβήξουν την υπόθεση αυτή μέχρι το τέλος. Από τα λίγα που γνωρίζουμε για την ιστορία του ελληνικού λαού, για όλες αυτές τις δεκαετίες θυσιών και αγώνων, νομίζουμε ότι ο λαός σας μπορεί να εμπνευστεί από την ίδια την ιστορία του και να δει ότι μπορεί, για άλλη μια φορά, να σπάσει τις αλυσίδες του φόβου.
Όλοι οι λαοί του κόσμου ποθούν πραγματική δημοκρατία, ποθούν μια ζωή με αξιοπρέπεια και πραγματική ισότητα. Και ελπίζουμε οι διαδικασίες που έχουν ξεκινήσει στον αραβικό κόσμο να αποτελέσουν μία σπίθα που θα διασχίσει τη θάλασσα και θα απλώσει τη φλόγα της εθνικής και κοινωνικής απελευθέρωσης και στην άλλη πλευρά της Μεσογείου!
