Κάποια αντικειμενικά περιστατικά, για τα οποία χρειάζεται μια πολύπλευρη, πολιτική, και κοινωνιολογική προσέγγιση, αποτελούν την αφορμή για εκδήλωση ρατσιστικών και ξενοφοβικών φαινομένων, και για καλλιέργεια επικίνδυνων αντιλήψεων σε μια ήσυχη και παραδοσιακή κοινωνία σαν τη δική μας.
Ο φόβος είναι το καλύτερο υπέδαφος και βέβαια υποθάλπεται και τροφοδοτείται με κάθε τρόπο. Σε ένα κλίμα γενικευμένης ανασφάλειας και έλλειψης εμπιστοσύνης των πολιτών σε ένα πολιτικό σύστημα που αποδεικνύεται όλο και περισσότερο ότι βρίσκεται σε στάδιο προχωρημένης σήψης, η στοχοποίηση του «αόρατου» πλήθους των σύγχρονων παριών της κοινωνίας μας (μετανάστες αλλά και Ρομά, θρησκευτικές μειονότητες κ.λπ.) είναι όχι μόνο εύκολη, αλλά επιθυμητή.
Η μετατόπιση του κέντρου βάρους της πολιτικής από τα οριακά για τους πολίτες προβλήματα της περιόδου σε μεμονωμένα εγκληματικά περιστατικά, δίνει ανάσα και διέξοδο στους υπαίτιους των δεινών της ελληνικής μνημονιακής κοινωνίας.
Το πρόβλημα των μεταναστών απασχολεί την ανθρωπότητα εδώ και αιώνες. Οι αιτίες της μετανάστευσης (ανεργία, φτώχεια, πολεμικές συγκρούσεις) είναι πάντα οι ίδιες.
Χρήσιμο είναι να θυμηθούμε κάποια στοιχεία. Η Ελλάδα έχασε στην περίοδο 1891-1920 συνολικά 601.000 άτομα, ως συνέπεια της κακής οικονομικής κατάστασης (π.χ. «κρίση της σταφίδας» στην Πελοπόννησο), από υπερπόντια μετανάστευση κυρίως. Στα πρώτα χρόνια του Μεσοπολέμου μεγάλα κύματα προσφύγων έρχονται στη χώρα από τις «ανταλλαγές πληθυσμών». Το 1928 υπήρχαν 1.221.849 πρόσφυγες στην Ελλάδα. Πάνω από 1.000.000 εγκατέλειψαν πανικόβλητοι τη Μικρά Ασία και τη Θράκη μετά την ελληνική ήττα του 1922. Πολιτικοί Πρόσφυγες απομακρύνθηκαν από τη χώρα μετά τον Εμφύλιο και την ήττα της Αριστεράς. Την περίοδο 1955-1977, 1.236.280 άτομα θα φύγουν στο εξωτερικό. Λίγο αργότερα τα σύνορα της γεωγραφίας των αντιθέσεων μετατοπίζονται. Μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου οι ηττημένοι του Ψυχρού Πολέμου, αλλά και θύματα των πολεμικών συγκρούσεων των μεγάλων δυνάμεων, στο πλαίσιο του οικονομικού και γεωπολιτικού ανταγωνισμού τους, παίρνουν το δρόμο προς τη Δύση.
Οι σημερινοί μετανάστες που συνωστίζονται στις υποβαθμισμένες συνοικίες των μεγαλουπόλεων ή στην ξεχασμένη από τις επίσημες αρχές επαρχία, είναι αυτοί που κάποτε ήμασταν και εμείς.
Ένα σοβαρό πολιτικό ζήτημα
Ο δικομματισμός που εναλλασσόταν στην ελληνική κυβέρνηση τα τελευταία 38 χρόνια, είναι υπεύθυνος για την εκρηκτική κατάσταση που βιώνουμε σήμερα. Τα πρώην κόμματα εξουσίας οφείλουν να απολογηθούν στον ελληνικό λαό γιατί ασκούσαν «φιλο» ή «αντι» μεταναστευτική πολιτική, ανάλογα με τις ανάγκες της οικονομικής πολιτικής τους. Όταν είχαν ανάγκη φτηνά εργατικά χέρια για τα μεγάλα έργα της Ολυμπιάδας «καλοδέχονταν» τους μετανάστες σαν κωπηλάτες στις σύγχρονες γαλέρες της ανάπτυξης. Όταν όμως άρχισε η κρίση, τους υπέδειξαν ως υπεύθυνους για την ανεργία και τα δεινά που η πολιτική τους προκάλεσε στο λαό μας. Κι ας μην ξεχνάμε ότι τους μετανάστες χρησιμοποίησαν σαν πειραματόζωα για την μετέπειτα επιβολή των ευέλικτων εργασιακών σχέσεων και των αμοιβών ντροπής, που σήμερα αφορούν κάθε Έλληνα εργαζόμενο.
Οι πολυάριθμοι μετανάστες που βρίσκονται εγκλωβισμένοι σήμερα στη χώρα μας, ανήκουν σε πολλές κατηγορίες και γι’ αυτό θα χρειαζόταν μια πολυεπίπεδη πολιτική απέναντι τους (στη βάση της ισχύουσας νομοθεσίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως ορίζονται από τον ΟΗΕ).
1) Όσοι συνωστίζονται στις πύλες εξόδου (Πάτρα, Ηγουμενίτσα) προέρχονται από χώρες που ή διεξάγεται πόλεμος (Αφγανιστάν, Πακιστάν) ή υπάρχει ανθρωπιστική κρίση (Σομαλία). Ως κάτοικοι μιας χώρας που επανειλημμένα έζησε τα δεινά της μετανάστευσης, θα έπρεπε να επιδεικνύουμε ξεχωριστή ευαισθησία στο θέμα αυτό.
2) Ένα σημαντικό μέρος των μεταναστών αποτελούν οι αιτούντες πολιτικό άσυλο. Αν και ψηφίστηκε ο νόμος 3907/2011, οι διαδικασίες δεν προχωρούν και χιλιάδες περιμένουν να εξεταστεί το αίτημά τους ή να επαναπροωθηθούν μετά την απόρριψή του. Η Συνθήκη Δουβλίνο 2 επιτείνει το πρόβλημα και παγιδεύει μεγάλο αριθμό μεταναστών που δεν έρχονται στην Ελλάδα για να μείνουν, αλλά για να περάσουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
3) Τέλος, μεγάλος είναι και ο αριθμός όσων μεταναστών βρίσκονται και εργάζονται στην Ελλάδα αλλά έχουν χάσει το καθεστώς νομιμότητας λόγω ανεργίας και έλλειψης ενσήμων ή άλλοι που έχουν προϋποθέσεις νομιμοποίησης (έχουν δημιουργήσει οικογένεια κ.λπ.) αλλά καθυστερεί η υπόθεσή τους.
Και να μην ξεχνάμε, φυσικά, τις πολλές αιτήσεις επαναπατρισμού που γίνονται λόγω της κρίσης από μετανάστες που επιθυμούν να επιστρέψουν στις χώρες τους, αλλά καθυστερούν λόγω γραφειοκρατίας. Ή το γεγονός πως δεν υπάρχουν διεθνείς συμφωνίες μεταξύ Ελλάδας και των εμπλεκόμενων χωρών προέλευσής τους, με αποτέλεσμα να στοιβάζονται οι άνθρωποι εδώ χωρίς κανένα νομικό καθεστώς, χωρίς εργασία, εισόδημα ή προοπτική.
Προβλήματα και αντιμετώπιση
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον επόμενο είναι να σημειώνονται συχνά εγκληματικά περιστατικά. Άνθρωποι στο περιθώριο της κοινωνίας, χωρίς χαρτιά και οικονομικούς πόρους, σπρωγμένοι στην εξαθλίωση και τον αποκλεισμό, είναι εύκολο να πέσουν στην παρανομία (με την καίρια συμβολή και των ημεδαπών νονών που σχεδόν ποτέ δεν συλλαμβάνονται!).
Αυτά τα προβλήματα είναι υπαρκτά και μας απασχολούν όλους και όλες. Δεν είναι αποκλειστικότητα κάποιων αυτόκλητων «εγγυητών» (με τι προσόντα άραγε;) της «τάξης και της ασφάλειας» της κοινωνίας…
Δεν μπορούν να επιλυθούν όμως με κοινωνικό αυτοματισμό, με άγρια καταστολή, με φράχτες παρόμοιους με αυτούς που υψώνει το σιωνιστικό κράτος του Ισραήλ στα σύνορα με την Παλαιστίνη ή με στρατόπεδα συγκέντρωσης που κομψά αναφέρονται σαν κέντρα υποδοχής μεταναστών.
Αν ζούμε σε μια ευνομούμενη πολιτεία (κι αυτό είναι πια προς διερεύνηση), υπάρχουν νόμοι και διαδικασίες για την αντιμετώπιση της όποιας εγκληματικότητας. Ας εφαρμοστούν επιτέλους, και μάλιστα με την ίδια αυστηρότητα με την οποία θα έπρεπε να αντιμετωπίζονται και όσοι διασπαθίζουν το δημόσιο πλούτο της χώρας. Η αστυνομία οφείλει να κάνει το καθήκον της και να σταθεί στο πλευρό του πολίτη (και όχι στα πλευρά των διαδηλωτών).
Γιατί δεν είδαμε καμία συγκέντρωση διαμαρτυρίας με αυτό το σκοπό έξω από το υπουργείο Δημόσιας Τάξης; Γιατί οι «αγανακτισμένοι» συμπολίτες μας δεν απαιτούν την περιφρούρηση της ζωής και της περιουσίας τους από την Ελληνική Αστυνομία; Και γιατί δεν απαιτούμε, αποφασιστικά και τεκμηριωμένα, από την επίσημη πολιτεία να αλλάξει γραμμή πλεύσης και πολιτική και να πάψει να αδιαφορεί (ή μήπως να υποθάλπει;) το πρόβλημα;
Αντί για αυτό, οι «υγειονομικές βόμβες» των Χρυσοχοΐδη-Λοβέρδου, η περαιτέρω εκπόρνευση των δυστυχισμένων ιεροδούλων «αλλοδαπών» οροθετικών, ο καλλιεργούμενος πανικός από την εξάπλωση της ελονοσίας (για τη φυματίωση που πλήττει τους «καθαρόαιμους» Έλληνες της φτώχειας και του υποσιτισμού ουδείς λόγος) ανοίγουν το δρόμο της επιστροφής, σε έναν πολιτισμικό μεσαίωνα προθάλαμο ρατσιστικών διακρίσεων του είδους «απαγορεύεται η είσοδος σε σκυλιά και Κινέζους» και δυστυχώς όχι μόνο!
Μόνη απάντηση, μόνος τρόπος αντίστασης στα προετοιμαζόμενα «τάγματα εφόδου» κατά της «αναρχίας και παρανομίας» οι δημοκρατικές παραδόσεις του λαού μας, η συλλογική και ατομική μας αξιοπρέπεια, η αλληλεγγύη και η ανθρωπιά μας.
Αντί υστερόγραφου
«Όταν ένας μόνο κάτοικος του βασιλείου τούτου αδικηθεί, αδικείται όλο το βασίλειον» (άρθρο 24. Τα δίκαια του ανθρώπου, Ρήγας Βενεστινλής).
«Δος μοι τούτον τον ξένον ίνα κρύψω εν τάφω, ος ως ξένος ουκ έχει την κεφαλήν πού κλίναι» (Ασματικόν, πλάγιος Α’ ήχος).
«Προχθές η κόρη μου, έξι χρονών – μ’ αρώτησε: μπαμπά είναι κακό να είναι κανείς ξένος;» (Γ.Μαντζουράνης, Γκασταρμπάιτερ, Έλληνες εργάτες στη Γερμανία).
