Η διαφαινόμενη πολιτική κρίση στην Ευρώπη
Κάτω από τη βαριά σκιά της άμεσης εξάπλωσης της κρίσης του κρατικού χρέους σε όλες τις μεσογειακές χώρες και πιθανώς στη Μεγάλη Βρετανία, η Άγκελα Μέρκελ δήλωσε στο γερμανικό κοινοβούλιο (BBC 5/4) «Απλά διακυβεύεται η τύχη της Ευρώπης και του ευρώ», για να πείσει τους βουλευτές να ψηφίσουν υπέρ του σχεδίου «διάσωσης» της Ελλάδας.
Οι Γερμανοί πολιτικοί είναι αποφασισμένοι να πουλήσουν ακριβά τη συναίνεσή τους, διαμορφώνοντας ένα ακόμη πιο ασφυκτικό Σύμφωνο Σταθερότητας βάσει του οποίου, όπως είπε η Α. Μέρκελ, όποια χώρα παραβιάζει το όριο των κρατικών ελλειμμάτων θα χάνει το δικαίωμα ψήφου (BBC, 5/4). Στις φαντασιώσεις των γερμανικών ελίτ η Ευρώπη αποτελείται από κατεστραμμένες κοινωνίες, με εργαζόμενους στα όρια της επιβίωσης, χαμηλόμισθα γκαρσόνια, καμαριέρες και πόρνες για τους πλούσιους Ευρωπαίους, χωρίς κοινωνικές υπηρεσίες, δουλειά μέχρι τον τάφο, αγοραστές γερμανικών προϊόντων από καρφίτσες μέχρι χαρτιά τουαλέτας και χωρίς λόγο στις πολιτικές διαδικασίες. Κάποιοι μιλούν για το τέταρτο Ράιχ.
Ο βρετανικός Observer μιλά για «υπαρξιακό πρόβλημα» της Ε.Ε., προβλέποντας εξάπλωση της κρίσης του χρέους ακόμη και στη Γερμανία, σε ορισμένα χρόνια, ενώ το 1,3 τρισ. ευρώ που έχουν δανειστεί οι χώρες της Κ.Α. Ευρώπης από αυστριακές, γερμανικές, σουηδικές, ολλανδικές και ελληνικές τράπεζες είναι αμφίβολο αν μπορεί να αποπληρωθεί, αφού, παρά τη συντριβή μισθών, συντάξεων και κοινωνιών υπηρεσιών σ’ αυτές τις χώρες, έχουν βυθιστεί σε μια πρωτοφανή ύφεση.
Πριν από πολλές δεκαετίες, Ο Λένιν είχε πει ότι οι Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης είτε δεν μπορούν να υπάρξουν είτε θα είναι αντιδραστικές, λόγω του καπιταλιστικού συστήματός τους. Ποιος μπορεί να το αμφισβητήσει σήμερα τόσο στο
οικονομικό όσο και στο πολιτικό πεδίο; Η Γερμανία ακολουθεί μια πολιτική οικονομικού εθνικισμού εις βάρος όλων των άλλων και από κοινού με τη Γαλλία χρησιμοποιούν τη διαρθρωτική τους δύναμη στην Ε.Ε. για να επιβάλλουν το μοντέλο της δικτατορίας των τραπεζών και των ανεξέλεγκτων γραφειοκρατικών μηχανισμών. Η διάλυση του κοινωνικού κράτους θυμίζει τη Σκοτεινή Ήπειρο της δεκαετίας του 1930, με τις φασιστικές δυνάμεις να σηκώνουν κεφάλι, όπως πρόσφατα στην Ουγγαρία. Τα ΜΜΕ εξάπτουν τον εθνικισμό, όπως οι Bild και Stern κατά των Ελλήνων, την αντι-ισλαμική υστερία στη Γαλλία και το Βέλγιο με αφορμή την μπούρκα. Στο Βέλγιο οι αποσυνθετικές διαδικασίες έχουν φτάσει σε ακραίο σημείο μεταξύ Φλαμανδών και Βαλλόνων, όπως και στην Ιταλία, όπου η Λέγκα του Βορρά, ύστερα από την ενίσχυσή της στις πρόσφατες εκλογές προωθεί ακόμη πιο δυναμικά το ζήτημα της αποσκίρτησης της Λομβαρδίας. Και στη Βρετανία με την devolution (αποκέντρωση) δημιουργούνται οικονομικά και πολιτικά ανταγωνιστικές οντότητες στον πάλαι ποτέ ενιαίο εθνικό χώρο.
Το μέτρο της διαφαινόμενης πολιτικής κρίσης το δίνει το γεγονός ότι το πεδίο της ευρωπαϊκής αστικής πολιτικής έχει στενέψει υπερβολικά με την προσχώρηση των σοσιαλδημοκρατικών ηγεσιών στο νεοφιλελευθερισμό. Βεβαίως, η σημερινή Ευρώπη διαθέτει πολύ πιο ισχυρές πολιτικές δομές απ’ ό,τι στην περίοδο του Μεσοπολέμου, όταν ο φόβος της Αριστεράς αλλά και του φασισμού ανάγκασε τις δυτικές κυβερνήσεις να εφαρμόσουν μια κρατική πολιτική με προτεραιότητα στα κοινωνικά προβλήματα και ιδίως στην ανεργία.
Ο νεοφιλελευθερισμός δεν επιτρέπει σ’ αυτές τις δομές, παρά μόνο οριακά, να διαμορφώσουν σε περίοδο κρίσης εναλλακτικές λύσεις στο μοντέλο της ασυδοσίας των αγορών, τύπου Μεσοπολέμου.
Σήμερα, ο κυρίαρχος ευρωπαϊκός νεοφιλελευθερισμός επιβάλλει τη μείωση του χρέους μέσω μείωσης των κρατικών δαπανών ως μονόδρομο. Οι κοινωνίες εξαθλιώνονται προς χάριν των τραπεζιτών. Οι ευρωπαϊκές ελίτ είναι παγιδευμένες όμως, αφού είναι βέβαιο ότι μ’ αυτόν τον τρόπο η ύφεση θα ενταθεί, τα κρατικά χρέη θα πολλαπλασιαστούν και θα βαθύνει η καθοδική πολιτική σπείρα, αφού δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι οι εργαζόμενοι της Ευρώπης, που αναμένεται να πληρώσουν το λογαριασμό και οδηγούνται σε αποφάσεις ζωής και θανάτου, θα μείνουν απαθείς. Ακόμη κι αν δεν γίνουν προοδευτικές κοινωνικές ανατροπές στο άμεσο μέλλον, η πολιτική κρίση που θα πλήξει, με τη μια ή την άλλη μορφή, όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, είναι βέβαιη.
Αρ.Α.