Πολεμική ατμόσφαιρα επικράτησε για λίγες μέρες μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου με αφορμή μια εκτεταμένη επέμβαση των ειδικών δυνάμεων της κοσοβάρικης αστυνομίας στις πόλεις Μιτρόβιτσα και Ζούμπιν Πότοκ, στο βόρειο Κόσοβο.
Σύμφωνα με τον Κοσοβάρο πρόεδρο Χασίμ Θάτσι η επιχείρηση είχε ως αποκλειστικό στόχο την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος. Στη διάρκειά της συνελήφθησαν 28 άνθρωποι. Οι περισσότεροι ήταν Σέρβοι και μεταξύ τους ήταν και Ρώσος διπλωμάτης Μιχαήλ Κρασνοσέκοφ, ο οποίος υπηρετεί στην αποστολή του ΟΗΕ για το Κόσοβο (UNMIK).
Η εμφάνιση των ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας του Κοσόβου με 73 τεθωρακισμένα οχήματα σήμανε συναγερμό στον σέρβικο πληθυσμό των δύο πόλεων. Σέρβοι πολίτες έστησαν οδοφράγματα και προσπάθησαν να εμποδίσουν την αστυνομική επιχείρηση με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν συμπλοκές και να υπάρξουν 11 τραυματίες. Η οργή των Σέρβων ήταν δικαιολογημένη καθώς η επέμβαση της αστυνομίας ήταν προσχηματική και αποσκοπούσε αποκλειστικά και μόνο στην ανάκτηση του ελέγχου των δύο πόλεων που διατηρούν στενές σχέσεις με το Βελιγράδι. Άλλωστε είναι γνωστό ότι η περιοχή λυμαίνεται από συμμορίες Αλβανών του Κοσόβου και από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 έχουν μετατρέψει την περιοχή σε κέντρο τράφικινγκ, εξαφανίσεων ανθρώπων για εμπόριο οργάνων και εκτεταμένης διακίνησης ναρκωτικών.
Η κατάσταση προσωρινά ήταν εκτός ελέγχου καθώς ο πρόεδρος της Σερβίας Βούτσις έθεσε σε επιφυλακή το στρατό ενώ παρατηρήθηκαν κινήσεις σερβικών στρατευμάτων στα σύνορα των δύο χωρών.
Με παρέμβαση του ΟΗΕ η αστυνομία του Κοσόβου απελευθέρωσε το ρώσο διπλωμάτη και σταδιακά αποχώρησαν και οι υπόλοιπες δυνάμεις. Η άσκηση όμως μιας γενικευμένης αποσταθεροποίησης της περιοχής δοκιμάσθηκε σε μεγάλη κλίμακα και όλοι αναμένουν το επόμενο επεισόδιο.
Η αστυνομική επιχείρηση στο Βόρειο Κόσοβο μπορεί να χαρακτηρισθεί ως επίδειξη δύναμης και επιβολής πιο ευνοϊκών δεδομένων για το Κόσοβο στον επιβεβλημένο «διάλογό» του με το Βελιγράδι
Αντιδράσεις από Ρωσία. Πράσινο φως από Ε.Ε.
Την ένταση μεταξύ Πρίστινας και Βελιγραδίου καταδίκασε ως προβοκάτσια ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σ. Λαβρόφ. Σε δηλώσεις τονίζει ότι «τις συγκρούσεις στη Μητρόβιτσα προβοκάρισαν εκείνοι που θέλουν να δημιουργήσουν μια ζώνη απομόνωσης της Ρωσίας από τα Βαλκάνια».
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο πραγματικός στόχος της επιχείρησης ήταν η πίεση στη Σερβία ώστε να εξαναγκασθεί να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσόβου και να ανοίξει άμεσα ο δρόμος για την ένταξη και άλλων περιοχών των Δυτικών Βαλκανίων στο ΝΑΤΟ.
Είναι γνωστό ότι τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ρωσία ενθαρρύνουν την Σερβία να συμφωνήσει σε μια ανταλλαγή εδαφών με το Κόσοβο ώστε να τάχα να εξαλειφτούν οι εντάσεις στην περιοχή. Το σχέδιο αυτό καρκινοβατεί για πάνω από ένα χρόνο καθώς δεν συναινούν βασικές δυνάμεις στην περιοχή.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρόεδρος της Σερβίας Βούτσις, δύο ημέρες πριν την κοσοβάρικη επέμβαση στην περιοχή της Μιτρόβιτσα, είχε δηλώσει ότι «η Σερβία πρέπει να επιδιώξει συμβιβαστική λύση που θα υπερασπίζεται τα συμφέροντα των Σέρβων και θα διασφαλίζει τα δικαιώματα τους και την παραμονή τους στο Κόσοβο» ενώ είχε προειδοποιήσει ότι είναι «είναι ζήτημα χρόνου πότε θα επιτεθούν οι Αλβανοί στους Σέρβους του Κοσόβου»
Από την πλευρά της Ε.Ε. δεν υπάρχει μια κοινή θέση για την περιοχή. Πρόσφατη έκθεση της Κομισιόν ανοίγει το δρόμο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων για Αλβανία και «Βόρεια Μακεδονία» ενώ προς το παρόν αποκλείει το Μαυροβούνιο. Γερμανία και Γαλλία ερίζουν για τον έλεγχο και τα ειδικά συμφέροντα που επιθυμούν για λογαριασμό τους στην περιοχή.
Το σχέδιο της Μεγάλης Αλβανίας
Οι πρωθυπουργοί της Αλβανίας και Κοσσυφοπεδίου, Έντι Ράμα και ο Χασίμ Θάτσι, συμφώνησαν στην κατάργηση των συνόρων μεταξύ των δύο χωρών. Σε συνάντηση που είχαν στο περιθώριο της «Διαδικασίας Μπρντο-Μπριούνι» αποφάσισαν να προχωρήσουν άμεσα σε συγκεκριμένες ενέργειες προς την κατεύθυνση αυτή. Με αυτό τον τρόπο η Πρίστινα φιλοδοξεί να ξεπεράσει την διεθνή απομόνωση της από την μη αναγνώρισή της ως κρατικής οντότητας ενώ τα Τίρανα την προωθούν ως έμπρακτο βήμα του σχεδίου τους για τη συγκρότηση της «Μεγάλης Αλβανίας».
Η αστυνομική επιχείρηση στο Β. Κόσοβο μπορεί να χαρακτηρισθεί ως επίδειξη δύναμης και επιβολής πιο ευνοϊκών δεδομένων για το Κόσοβο στον επιβεβλημένο «διάλογό» του με το Βελιγράδι. Είναι ακριβώς και η αιτία που παρά το προσωρινό καταλάγιασμα των εντάσεων, τίποτα δεν έχει κριθεί ακόμα στα ταραγμένα Βαλκάνια.
