Χαλάει ο εκλογικός περίπατος της Μέρκελ μετά την ήττα στην Κάτω Σαξωνία. Της Αλίκης Βεγίρη
Η ανεπαίσθητη διαφορά της μιας έδρας μεταξύ του συνασπισμού του Στάινμπρικ και του συνασπισμού της Μέρκελ στις εκλογές της 20ής Ιανουαρίου που έλαβαν χώρα στο γερμανικό κρατίδιο της Κάτω Σαξωνίας, θα μπορούσε να σημαίνει ότι η νίκη του τελευταίου ήταν απλή τύχη, μια και η εκλογή κρίθηκε… στο φτερό. Κυρίως αν λάβουμε υπ’ όψιν ότι η Μερκελ, για μεγάλο διάστημα, παραμένει μακρόθεν σε παν-γερμανικό επίπεδο η βασίλισσα των δημοσκοπήσεων, οι οποίες μόλις την προηγούμενη βδομάδα της έδιναν, προσωπικά, ένα 59%, σε σύγκριση με το φειδωλό 18% του αντιπάλου της Στάινμπρικ, που, σημειωτέον, έχει επιλεγεί να ηγηθεί του ψηφοδελτίου των Σοσιαλδημοκρατών (SPD), στις επικείμενες εκλογές του Σεπτεμβρίου. Αλλά και σε επίπεδο κομμάτων, οι Σοσιαλδημοκράτες δεν φαίνεται να τα πηγαίνουν καλύτερα. Πάλι σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις το κόμμα της Μέρκελ (CDU) προηγείται με 43%, έναντι 23% του SPD.
Παρ’ όλα αυτά, όταν πρόκειται για εκλογές στα κρατίδια, είτε το CDU από μόνο του, είτε ως συνασπισμός με τους Φιλελεύθερους FDP, τα καταφέρνει και πατώνει. Η τελευταία ήττα ήταν η δωδέκατη στις αντίστοιχες εκλογικές αναμετρήσεις. Για παράδειγμα, στις εκλογές της Βάδης-Βυρτεμβέργης, τον Μάρτιο του 2011, ενώ το CDU πήρε ένα 39%, οι Σοσιαλδημοκράτες, αν και με σαφώς μικρότερο ποσοστό, στο 23%, συμμάχησαν με τους Πράσινους (24,2%) και πήραν την πλειοψηφία. Μετά από 58 συναπτά έτη, οι Συντηρητικοί υποχρεώνονταν να παραδώσουν τα ηνία. Στο Βερολίνο (το οποίο αντιμετωπίζεται σαν κρατίδιο) στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2011, το CDU πήρε μικρότερο ποσοστό από το SPD, ενώ οι Φιλελεύθεροι καταποντίστηκαν. Στις εκλογές του Σλέσβικ-Χόλσταϊν, τον Μάιο του 2012, CDU και SPD ισοψήφησαν, αλλά λόγω της κακής επίδοσης των Φιλελευθέρων και της καλής των Πρασίνων, το κόμμα της Μέρκελ έμεινε στην αντιπολίτευση. Τον ίδιο μήνα οι εκλογές στο πολυπληθές κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, με πληθυσμό 17 εκατομμύρια, εξασφάλισαν συντριπτική νίκη για τους Σοσιαλδημοκράτες, με 39,1% και εξίσου συντριπτική ήττα για τη Μέρκελ, με 26,3%.
Συνεπώς, η προχθεσινή ήττα (μικρή μεν, ήττα δε) φαίνεται να ισχυροποιεί μια τάση, όπως την είδαμε να εξελίσσεται στις περισσότερες εκλογικές αναμετρήσεις των κρατιδίων, εκπέμποντας συνάμα ανησυχητικά σήματα ότι οι εκλογές του Σεπτεμβρίου μπορεί και να μην αποτελούν για τη Μέρκελ έναν απλό περίπατο. Πιθανόν, όχι για την ίδια, η οποία παραμένει μακράν δημοφιλής, αλλά για τις παρέες της, ειδικά τους Φιλελεύθερους του FDP, οι οποίοι βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση. Σε εθνικό επίπεδο το ποσοστό τους κυμαίνεται ανάμεσα στο 3% και το 4%, το οποίο είναι κατώτερο του απαιτούμενου για την είσοδο στη Βουλή.
Δυστυχώς όμως για τη Μέρκελ αυτοί αποτελούν και τη μοναδική της επιλογή, μια και οι Πράσινοι, οι οποίοι έχουν εκλογική ρέντα, αυτή τη φορά είναι «πιασμένοι» από τους Σοσιαλδημοκράτες. Το αριστερό κόμμα, Die Linke, όπως θα έχετε παρατηρήσει, εκτός του Βερολίνου τείνει να εξαφανιστεί από προσώπου γης, για λόγους που δεν είναι του παρόντος.
Ο εκλογικός χάρτης της Γερμανίας σπανίως κατοικήθηκε από μονοκομματικές κυβερνήσεις. Εκτός από το μεγάλο συνασπισμό μεταξύ Συντηρητικών και Σοσιαλδημοκρατών κατά την πρώτη θητεία της Μέρκελ, την περίοδο 2005-2009, στον οποίο ο Στάινμπρικ διετέλεσε υπουργός Οικονομικών, τις υπόλοιπες φορές τα δυο μεγάλα κόμματα αναγκάζονταν να κυβερνήσουν έχοντας ως μπαλαντέρ είτε τους Πράσινους είτε τους Φιλελεύθερους. Υπενθυμίζουμε ότι οι Πράσινοι κατά καιρούς συνέπραξαν και με το CDU και με το SPD.
Στις εκλογές της προηγούμενης Κυριακής στην Κάτω Σαξωνία το CDU εξασφάλισε ποσοστό 36% (6,5 όμως μονάδες λιγότερο από την προηγούμενη αναμέτρηση), το SPD ήρθε λίγο παρακάτω, στο 32,6%, οι Πράσινοι εκτοξεύτηκαν κατά 5,7 μονάδες στο 13,7%, ενώ οι Φιλελεύθεροι έπιασαν ένα αναπάντεχο 9,9%, το οποίο όμως δεν προήλθε από κάποια έξαρση της δημοφιλίας τους, αλλά από κατευθυνόμενη πριμοδότηση εκ μέρους των Συντηρητικών, οι οποίοι δεν θα ήθελαν σε καμιά περίπτωση να δουν τον μοναδικό τους πολύτιμο εταίρο να εξαφανίζεται.
Με το αποτέλεσμα αυτό και με τα προηγούμενα, ο συνασπισμός της Μέρκελ χάνει την πλειοψηφία στην Πάνω Βουλή (Bundesrat), όπου κατοικοεδρεύουν αντιπροσωπείες των κρατιδίων, γεγονός που προβλέπεται να δυσχεράνει το νομοθετικό της έργο, με τα νομοσχέδια να πηγαινοέρχονται από την Κάτω στην Πάνω και τούμπαλιν, σε ένα μακρύ ταξίδι καθυστερήσεων και πυγμής.
Θα έχουμε Μέρκελ από Σεπτέμβριο και μετά; Μπορεί ναι, μπορεί και όχι. Σύμφωνα με τα προγνωστικά, όπως και τώρα, όλα θα παιχτούν «στο φτερό». Πιθανόν και στη μια ψήφο, που λέει ο λόγος…
