Αύριο (Κυριακή 27/6) πραγματοποιείται στη Γαλλία ο Β΄ γύρος των περιφερειακών εκλογών, μετά τον Α΄ γύρο της περασμένης Κυριακής – ο οποίος πάγωσε το πολιτικό σύστημα αυτής της βασικής ευρωπαϊκής δύναμης. Αιτία δεν ήταν οι όποιες ανακατατάξεις στους μέχρι τώρα συσχετισμούς (η παραδοσιακή Κεντροδεξιά, αν και πολυδιασπασμένη, νεκραναστήθηκε, με τα 5 κόμματά της να αποσπούν συνολικά λίγο πάνω από 30%, ενώ και η «πληθυντική αριστερά»* επιβίωσε, με 35%). Ούτε ο… μονίμως άσφαιρος μπαμπούλας της Λεπέν έφταιγε (η Εθνική Συσπείρωση αναδείχθηκε πρώτο κόμμα μεν, κουτσουρεμένο δε, με 19,4%). Ακόμη και η εξευτελιστική κατακρήμνιση των υποψηφίων που υποστηρίχθηκαν από τον Μακρόν (ο συνασπισμός του οποίου μόλις και μετά βίας βρέθηκε στην… πέμπτη θέση με 10,5%, περιλαμβανομένων των συμμάχων του) πέρασε σχετικά απαρατήρητη! Στα μαλακά έπεσε και ο νιοστός εξευτελισμός των εταιριών δημοσκοπήσεων, που «φούσκωναν» τον Μακρόν και την Λεπέν.
Τι λοιπόν πάγωσε τους πάντες και έβαλε σε δεύτερη μοίρα όλα τα παραπάνω; Το γεγονός ότι, για πρώτη φορά στην ιστορία της Γαλλικής Δημοκρατίας, στις κάλπες πήγε μόλις ένας στους τρεις ψηφοφόρους! Για την ακρίβεια, το ποσοστό συμμετοχής ανήλθε σε 33,28%, περιλαμβανομένου μάλιστα ενός 4% που έριξε λευκή ή άκυρη ψήφο… Τα ποσοστά συμμετοχής στις λαϊκές συνοικίες και τα προάστια του Παρισιού και των άλλων μεγάλων πόλεων ήταν ακόμη πιο συντριπτικά, υπερβαίνοντας σε πολλές περιπτώσεις το 80%, ενώ η αποχή των νέων ψηφοφόρων (ηλικίας 18-24 ετών) έφτασε το 90%! Με αυτό το δεδομένο, ήταν εύλογο να δοθεί μικρή σημασία στο τι κέρδισε ή έχασε κάθε σχηματισμός, πόσο έξω έπεσαν οι (στημένες) δημοσκοπήσεις, ή ακόμη και ποιες συμμαχίες δημιουργούνται ενόψει του αυριανού Β΄ γύρου. Διότι το γύρισμα της πλάτης στις κάλπες ήταν τόσο μαζικό που ισοδυναμούσε με χαστούκι προς όλους.
Ο Ζαν-Λικ Μελανσόν, επικεφαλής της Ανυπότακτης Γαλλίας, σε μια ολιγόλογη δήλωσή του μετά την έκδοση των τελικών αποτελεσμάτων, τόλμησε και είπε αυτό που σκέφτονται αλλά δεν ομολογούν οι υπόλοιποι πολιτικοί ηγέτες: «Μια αποχή τέτοιου επιπέδου στην πραγματικότητα είναι άρνηση ψήφου. Είναι εκλογική απεργία». Την ερμήνευσε, μεταξύ άλλων, ως αποτέλεσμα «των διαρκών αυθαιρεσιών της προεδρικής μοναρχίας, που κατέληξαν να επιβεβαιώσουν στο λαό την αίσθηση ότι οποιαδήποτε εκλογική διαδικασία είναι ελλειμματική και ότι, τελικά, δεν έχει νόημα». Ο Μελανσόν κατέληξε με τη δέσμευση ότι η Ανυπότακτη Γαλλία θα υποβάλλει σχέδιο νόμου με δύο βασικές πτυχές: 1. την ύπαρξη ενός ελάχιστου ορίου συμμετοχής για να θεωρείται έγκυρη μια εκλογική διαδικασία, και 2. την προσμέτρηση των λευκών ψηφοδελτίων ως έγκυρων (χωρίς ωστόσο να διευκρινίσει ποιο όριο θεωρεί ελάχιστο, ούτε αν οι λευκές ψήφοι θα μεταφράζονται και σε «λευκές», δηλαδή κενές, έδρες).
Πού μπορεί να οδηγήσει το τέλος των ψευδαισθήσεων;
Ανεξάρτητα από τις ερμηνείες, τις αντιδράσεις και τις προθέσεις κατάθεσης νομοσχεδίων, το γεγονός επιβεβαιώνει ότι εντείνεται η διάσταση μεταξύ των λαϊκών τάξεων και του πολιτικού συστήματος (που δεν αφορά μονάχα τη Γαλλία). Πρόκειται για έναν χωρισμό γεμάτο αντιφάσεις, αφού θεμελιώνεται στο τέλος των ψευδαισθήσεων ότι μπορεί αυτή ή η άλλη εκλογική επιλογή να κάνει τη διαφορά. Μια τέτοια αίσθηση μπορεί να τροφοδοτήσει, υπό προϋποθέσεις, ελπιδοφόρες διεργασίες – όπως μπορεί και να λειτουργήσει προς ένα σταδιακό περιορισμό του δικαιώματος ψήφου στους «άξιους να λέγονται πολίτες», σπρώχνοντας και επίσημα στο περιθώριο τον… ετερόκλητο όχλο. Διότι οι ελίτ, περιλαμβανομένων πολλών πεφωτισμένων «προοδευτικών», δεν κρύβουν πια την απέχθειά τους προς τους από κάτω και τις κατά καιρούς «ανεύθυνες» επιλογές τους (χαρακτηριστικός εκπρόσωπος αυτής της αλαζονικής περιφρόνησης είναι άλλωστε ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν).
Όσο περνά ο καιρός και εδραιώνεται η αυταρχική δυτική μεταδημοκρατία –που τώρα κάνει, χάρη στην πανδημία, και νέα, ποιοτικά άλματα– πληθαίνουν οι περιπτώσεις κραυγαλέου τσαλαπατήματος της λαϊκής βούλησης και των βασικών κανόνων της αστικής, έστω, δημοκρατίας. Κορυφαία παραδείγματα συνιστούν οι «διαχειρίσεις» μιας σειράς δημοψηφισμάτων στην Ευρώπη, τα αποτελέσματα των οποίων δεν άρεσαν στις κλίκες που εξουσιάζουν. Και γι’ αυτό τείνουν να κηρυχθούν «παράνομα», με μια σειρά Ευρωπαίους ηγέτες να εισηγούνται την κατάργησή τους ως διαδικασιών που δίνουν οξυγόνο στον επάρατο «λαϊκισμό»…
Οι διεργασίες που βαθαίνουν το ρήγμα ανάμεσα σε λαϊκές τάξεις και ένα πολιτικό σύστημα αντιδημοκρατικό, διεφθαρμένο και πλήρως εξαρτημένο από γραβατοφορεμένους μαφιόζους, το οποίο παρ’ όλη την «πολυφωνία» του υλοποιεί βασικά την ίδια πολιτική καταπίεσης και φτωχοποίησης των πολλών, μπορεί να ανοίξουν δρόμους για τη σύμπηξη μεγάλων κοινωνικών μπλοκ – τα οποία είναι δυνατόν να συγκροτηθούν και να ενοποιηθούν στη βάση της διεκδίκησης πραγματικής δημοκρατίας, εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας και αξιοπρεπούς ζωής. Αλλιώς, η αποσάθρωση θα συνεχίσει να εξαπλώνεται, μαζί με μια απελπισμένη (και δίχως προοπτική) προσπάθεια ατομικής επιβίωσης. Χαμένες από μια τέτοια εξέλιξη δεν θα βγουν οι ελίτ…
* Στο γαλλικό πολιτικό λεξιλόγιο ο όρος «αριστερά» είναι κάπως… παραπλανητικός, αφού περιλαμβάνει όλους αυτούς που δεν χαρακτηρίζονται (ακρο- ή κεντρο-) δεξιοί: από τους πάσης φύσεως «σοσιαλιστές» και οικολόγους ως την Ανυπότακτη Γαλλία του Μελανσόν και το –βαίνον προς εξαφάνιση– Γαλλικό Κ.Κ.
«Λαϊκιστής», «Ίδιος με την Λεπέν», «Εχθρός της Δημοκρατίας»…
Έτσι αποκαλούν πλέον τον Μελανσόν μια σειρά «έγκριτοι» δημοσιογράφοι, βουλευτές και εκπρόσωποι όλου σχεδόν του γαλλικού πολιτικού φάσματος, σε μια όλο και σκληρότερη καμπάνια αποδόμησής του. Πρόκειται για μια επιχείρηση προληπτικής εξουδετέρωσης ενός κινδύνου μάλλον απίθανου, τον οποίο όμως τα δυναμικά συστημικά κέντρα θέλουν να εξαλείψουν πλήρως: να ξεπεράσει δηλαδή ο «απρόβλεπτος» επικεφαλής της Ανυπότακτης Γαλλίας τον αντιδημοφιλή Μακρόν και να βρεθεί σε ένα δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών αντιμέτωπος της Λεπέν! Κι αυτό είναι κάτι που απλά δεν επιτρέπεται στη Γαλλική (μετα)Δημοκρατία… Του στέλνουν λοιπόν μηνύματα συμμόρφωσης (όπως οι αστυνομικές εισβολές στο σπίτι του και στα γραφεία του το 2018 στα πλαίσια… έρευνας για διαφθορά, ή η καταδίκη του τον επόμενο χρόνο για… «εκφοβισμό αστυνομικού και υποκίνηση σε στάση»), που όμως φαίνεται να τα αγνοεί.
Έτσι κλιμακώνονται οι επιθέσεις εναντίον του, αρχικά από επιφανείς «σοσιαλιστές» όπως η δήμαρχος Παρισιού Αν Ινταλγκό, ο ανεκδιήγητος Μανουέλ Βαλς, πρώην πρωθυπουργός της Γαλλίας, η Λοράνς Ροσινιόλ, πρώην υπουργός του Ολάντ κ.ο.κ., οι οποίοι δηλώνουν ότι ο Μελανσόν και οι υποστηρικτές του βρίσκονται πλέον «εκτός δημοκρατικού τόξου». Από κοντά και η Μαρλέν Σκιαπά, αγαπημένη υπουργός του Μακρόν, και ο Λοράν Σεν-Μαρτέν, υποψήφιος του Μακρόν στην περιφέρεια του Παρισιού, που κατηγόρησαν τη «μετριοπαθή» αριστερά ότι συνεργάζεται με τον «ακραίο» Μελανσόν, ο οποίος –πρόσθεσαν– τελικά δουλεύει για την… Λεπέν. Το αποκορύφωμα ήταν ο χαρακτηρισμός που απέδωσε αυτήν την εβδομάδα στον Μελανσόν, στη διάρκεια τηλεοπτικής εκπομπής, ο «έγκριτος» διευθυντής του Figaro Magazine Γκιγιόμ Ροκέτ: αποκάλεσε τον Μελανσόν και τους υποστηρικτές του «εχθρούς της δημοκρατίας». Αμέσως μετά η Βαλερί Πεκρές, υποψήφια περιφερειάρχης της παραδοσιακής Κεντροδεξιάς στην περιφέρεια της γαλλικής πρωτεύουσας, επανέλαβε τον χαρακτηρισμό.
Ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Το hashtag #EnnemiDeLaRepublique (Εχθρός της Δημοκρατίας) βρέθηκε στην πρώτη θέση του γαλλικού τουίτερ, καθώς πάνω από 100.000 άνθρωποι μέσα σε λίγες ώρες έγραψαν αυθόρμητα μηνύματα οργής και καταδίκης της συκοφάντησης ενός ολόκληρου κοινωνικού ρεύματος ως συνωμοσιολογικού, λαϊκίστικου, αντιδημοκρατικού και εν τέλει… «κρυπτοακροδεξιού». Η απρόσμενη και αυθόρμητη αντίδραση της κοινωνικής βάσης της Ανυπότακτης Γαλλίας έχει φέρει σε αμηχανία το πολιτικό σύστημα. «Κήρυξαν από μόνοι τους την έναρξη της προεκλογικής καμπάνιας για τις επόμενες προεδρικές εκλογές, η οποία προφανώς θα είναι η σκληρότερη που έχουμε ζήσει μέχρι σήμερα», έγραψε ένας δημοσιογράφος της ειδησεογραφικής ιστοσελίδας Reflets Info…
