….στα υπόγεια, στους διαδρόμους, στα λυόμενα!
Του Θοδωρή Μπαλτά.
Το 2010, σε όλα -σχεδόν- τα πολεοδομικά συγκροτήματα της χώρας το αυτονόητο δικαίωμα των μαθητών να έχουν σχολεία φαντάζει πολυτέλεια. Με μια απίστευτη υποκρισία, κυβερνήσεις, νομαρχίες και δήμοι την ίδια ώρα που δηλώνουν ότι η παιδεία είναι η μεγάλη τους προτεραιότητα, την ίδια ώρα στοιβάζουν τους μαθητές σε υπόγεια, διαδρόμους, λυόμενα ή τους διώχνουν από το δημόσιο σχολείο γιατί… δεν πρόβλεψαν την ύπαρξη δημόσιου σχολείου!
Τα πρόβλημα της σχολικής στέγης δεν είναι περιστασιακό ή μια τοπική ιδιαιτερότητα. Είναι αποτέλεσμα επιλογών των κυβερνώντων που σχετίζεται με το πώς αντιλαμβάνονται την παροχή δημόσιας και δωρεάν παιδείας.
Σε όλη τη χώρα φουντώνουν οι διαμαρτυρίες για τις ελλείψεις στη σχολική στέγη. Αντί ,όμως, να προβληματίσουν τους υπεύθυνους -οι διαμαρτυρίες, οι κινητοποιήσεις και κυρίως οι ανάγκες- και να γίνει ένας συνολικός προγραμματισμός άμβλυνσης του προβλήματος γίνεται ακριβώς το αντίθετο. Μειώνονται ακόμα παραπέρα οι δαπάνες για σχολική στέγη που σε συνδυασμό με την ουσιαστική ιδιωτικοποίηση του ΟΣΚ και το «μπάσιμο» των ΣΔΙΤ το μέλλον αναμένεται ακόμα πιο ζοφερό.
Εκτός από την κεντρική εξουσία, μεγάλο μερίδιο ευθύνης για το οξυμμένο πρόβλημα της σχολικής στέγης έχουν και οι δήμοι. Δε φτάνει η κεντρική υποχρηματοδότηση έχουμε και ασκούμενες πολιτικές από την τοπική αυτοδιοίκηση που περιπλέκουν ακόμα περισσότερο το πρόβλημα.
Οι αποχαρακτηρισμοί των σχολικών αυλών, η αλλαγή του συντελεστή δόμησης χωρίς καμιά εξασφάλιση χώρων για σχολεία, ο διπλασιασμός και τριπλασιασμός των κατοίκων σε πολλούς δήμους έχουν δημιουργήσει ένα εκρηκτικό μείγμα, με τη σχολική στέγη -και τους χώρους πρασίνου- να είναι από τα πρώτα αναθήματα στο βωμό των συμφερόντων εργολάβων και εταιριών που σφετερίζονται τα κέρδη από την βιομηχανία της μπετοοικοδομής.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα στον Δήμο Ευόσμου. Ένας δήμος που πριν από 30 χρόνια ξεκίνησε ελπιδοφόρα με ένα πολεοδομικό σχέδιο που προέβλεπε και σχολεία και πράσινο βρέθηκε να δυσκολεύεται στην εύρεση οικοπέδων για σχολεία. Με την αύξηση του συντελεστή δόμησης, αντί για τις 40 χιλιάδες κατοίκους που προέβλεπε το πολεοδομικό σχέδιο βρέθηκε να έχει σήμερα πάνω από 100 χιλιάδες, χωρίς οι διοικούντες του δήμου να προβλέψουν χώρους για σχολική στέγη.
Φτάσαμε, λοιπόν, το χτίσιμο των σχολείων να έχει γίνει μπαλάκι που περιφέρεται μεταξύ κυβερνήσεων, νομαρχίας, και δήμου. Έτσι, η πολιτεία δεν χρηματοδοτεί σχολεία με πρόσχημα τη μη εύρεση χώρων και οι δήμοι χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για τις ελλείψεις σε σχολική στέγη, αφού, βέβαια, πρώτα φρόντισαν με τις πολιτικές τους να μην υπάρχουν χώροι για ανέγερση σχολείων.
Το αποτέλεσμα είναι γνωστό σε όλους: πολλοί μαθητές σήμερα, κάνουν μάθημα σε υπόγεια, διαδρόμους και λυόμενα. Επιπλέον, μόνο στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση στο Δήμο Eυόσμου έχουμε πάνω από 20 τάξεις υπεράριθμες, με 28, 29 και 30 μαθητές και μαθήτριες, πράγμα παράνομο.
Και στη Δευτεροβάθμια ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι καλύτερα: τα υπόγεια έχουν την πρωτοκαθεδρία (διαπολιτισμικό γυμνάσιο και λύκειο Ευόσμου, 3ο λύκειο και πολλά άλλα), τμήματα ολόκληρα μεταφέρονται σε κτίρια με αποτέλεσμα οι μαθητές να μη συμμετέχουν στη σχολική ζωή του ίδιου τους του σχολείου (3ο λύκειο Ευόσμου), ενώ στο πολύπαθο δημοτικό διαμέρισμα Ελευθερίου – Κορδελιού οι μαθητές/ μαθήτριες κάνουν μάθημα σε ακατάλληλες αίθουσες, οι καθηγητές στεγάζονται στους διαδρόμους και τα εργαστήρια είναι όνειρο καλοκαιρινής νύχτας (ΕΠΑΛ Κορδελιού).
Ακόμα χειρότερα είναι τα πράγματα στην προσχολική αγωγή. Τα δημόσια νηπιαγωγεία τα θεωρούν ως τον φτωχότερο συγγενή τής, έτσι κι αλλιώς, ελλειμματικής εκπαίδευσης και συνεχώς τα απαξιώνουν.
Πλήθος νηπίων διώχνονται από τα δημόσια νηπιαγωγεία μια και αυτά δεν επαρκούν δημιουργώντας σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα σε χιλιάδες οικογένειες που αναγκάζονται να στραφούν στον ιδιωτικό τομέα.
Πολλές είναι και περιπτώσεις παιδιών που μένουν χωρίς προσχολική αγωγή μια και πολλοί γονείς αδυνατούν να πληρώσουν τους παιδικούς σταθμούς. Το πρόβλημα αυτό αγγίζει όλη σχεδόν την επικράτεια. Ενδεικτικά μόνο στο δήμο Κορδελιού λόγω έλλειψης σχολικής στέγης πάνω από 150 νήπια στερήθηκαν του δικαιώματος να έχουν προνηπιακή αγωγή.
Είναι φανερό ότι η εκπαίδευση στη χώρα γυρίζει στη δεκαετία του ‘60. Ο κόσμος της εκπαίδευσης, οι γονείς, οι μαθητές, οι πολίτες που αρνούνται να βλέπουν το αυτονόητο δικαίωμα όλων των παιδιών να μετατρέπεται η εκπαίδευση σε πολυτέλεια πρέπει να εντείνουν τον αγώνα τους, τόσο στο κινηματικό όσο και στο πολιτικό πεδίο.
Η δημιουργία ενός πανελλαδικού κινήματος για τη σχολική στέγη σήμερα είναι αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε!
* Ο Θοδωρής Μπαλτάς είναι μέλος του Δ.Σ. του 8ου Συλλόγου Εκπαιδευτικών Α’/θμιας Ελευθερίου, Κορδελιού – Ευόσμου, με την Ριζοσπαστική Ενωτική Κίνηση, και μέλος της Αυτόνομης Παρέμβασης.
