Την Τρίτη 7 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη ως τώρα κινητοποίηση ενάντια στη διακυβέρνηση Μακρόν και τις «μεταρρυθμίσεις» της, που σπρώχνουν τη μεγάλη πλειοψηφία σε αέναη φτωχοποίηση. Η γενική απεργία που οργάνωσαν από κοινού όλα τα συνδικάτα συναντήθηκε για μια ακόμη φορά με την αγανάκτηση πλατιών λαϊκών στρωμάτων και «παρήγαγε» διαδηλώσεις, διαμαρτυρίες, καταλήψεις, μπλόκα αυτοκινητόδρομων και καταλήψεις σιδηροδρομικών κόμβων σε όλη τη Γαλλία. Από το Παρίσι κι άλλα μεγάλα αστικά κέντρα, έως και εκατοντάδες κωμοπόλεις, ακούστηκε δυνατά η αγανάκτηση των πολλών για τα σχέδια των ελίτ, να τους μετατρέψουν σε καύσιμη ύλη ώστε να εξακολουθήσουν να πλουτίζουν – όχι παρά την κρίση και τον πόλεμο, αλλά ακριβώς χάρη στην κρίση και τον πόλεμο.
► Τρεισήμισι εκατομμύρια άνθρωποι διαδήλωσαν την Τρίτη σύμφωνα με τα συνδικάτα (1,28 εκατομμύρια σύμφωνα με την αστυνομία…) ενάντια στην αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης – στην πραγματικότητα όμως ενάντια στο σύνολο της πολιτικής που ασκεί η προεδρία Μακρόν. Μια προεδρία που μπορεί να έχει την υποστήριξη των εργοδοτών, των τραπεζιτών και λοιπών αεριτζήδων, αλλά σαφώς εκπροσωπεί μόνο μια κοινωνική μειοψηφία, και κυβερνά χάρη σε εκβιασμούς και σε ένα εκτρωματικό εκλογικό σύστημα (ο Μακρόν στον Α΄ γύρο των προεδρικών εκλογών είχε λάβει μόλις 27,8% των έγκυρων ψήφων, δηλαδή ούτε καν το 20% του εκλογικού σώματος).
► Η γενικευμένη δυσαρέσκεια ενάντια στον Μακρόν και ό,τι –απεχθές για τη λαϊκή πλειοψηφία– αυτός εκπροσωπεί καλά κρατεί, ήδη από το προηγούμενο μεγάλο κοινωνικό ξέσπασμα, των Κίτρινων Γιλέκων. Το «σύστημα» Μακρόν μισεί τους πληβείους και δεν το κρύβει, αλλά τα αισθήματα είναι αμοιβαία. Έτσι, αποτελεί εδώ και μήνες παρελθόν η καταναγκαστική σιωπή που επιβλήθηκε για κάποιο διάστημα στην κοινωνία με πρόσχημα την πανδημία, και με την υποστήριξη των «υπεύθυνων» ΜΜΕ και όλου του πολιτικού φάσματος (περιλαμβανομένης της αριστεράς – μοναδική σχεδόν εξαίρεση η Ανυπότακτη Γαλλία του Μελανσόν…).
► Πέρα από την ενεργητική συμμετοχή εκατομμυρίων στις κάθε μορφής κινητοποιήσεις, είναι μαζική η απόρριψη της «μεταρρύθμισης», και δεν μπορούν να την κρύψουν ούτε οι μαγειρεμένες δημοσκοπήσεις των συστημικών ΜΜΕ: το 75% των Γάλλων τη θεωρεί άδικη, και το 65% τάσσεται υπέρ των απεργιακών και άλλων κινητοποιήσεων. Μάλιστα το 55% των Γάλλων υποστηρίζει την πρόταση για διαρκώς επαναλαμβανόμενες απεργίες, ώστε να παγώσει κάθε οικονομική δραστηριότητα στη χώρα ώσπου η κυβέρνηση Μακρόν να πάρει πίσω τη «μεταρρύθμιση».
► Κατά δηλώνει ακόμη κι ένας στους 4 ψηφοφόρους του Μακρόν! Πολλοί βουλευτές του Μακρόν, που δήλωναν ότι δεν θα ψηφίσουν τη «μεταρρύθμιση», απειλήθηκαν με διαγραφή και εξαναγκασμό σε παραίτηση. Άλλοι βουλευτές, της αντιπολίτευσης αυτοί, θεώρησαν «τυχοδιωκτική» την κοινοβουλευτική τακτική της Ανυπότακτης Γαλλίας, να μπλοκάρει τη διαδικασία ψηφοφορίας με αλλεπάλληλες διαδικαστικές τρικλοποδιές… Τέλος, η λαλίστατη κατά τα άλλα Λεπέν μουγγάθηκε τη μέρα της κινητοποίησης: ούτε μια ανάρτηση, ούτε ένα σχόλιο… πέραν της καταδίκης των «έκνομων ενεργειών»! (καταλήψεις κτιρίων, αποκλεισμοί αυτοκινητόδρομων και σιδηροδρομικών σταθμών κ.λπ.)
► Όπως γράφαμε και σε προηγούμενο φύλλο με αφορμή τις αντιπολεμικές κινητοποιήσεις στη Γερμανία και αλλού, κι όπως επιβεβαιώνουν οι εξελίξεις και στη χώρα μας μετά το έγκλημα στα Τέμπη, κάτι κινείται στην Ευρώπη: η κοινωνική διαθεσιμότητα, που φιμώθηκε βίαια από τον πανδημικό εγκλεισμό, που «αδειάστηκε» από τους υποτιθέμενους πολιτικούς φορείς των λαϊκών συμφερόντων, που υπέστη τέλος και το σοκ του πολέμου και όσων αυτός έφερε, επανεμφανίζεται όλο και πιο επίμονα. Οι δίκαιες κινητοποιήσεις συνιστούν τροφή για σκέψη και παρακίνηση σε πιο οργανωμένη, μονιμότερη αντίσταση.
Στο σημερινό φύλλο δημοσιεύουμε, σε συντετμημένη απόδοση, ένα ρεπορτάζ της εφημερίδας La forge για την απεργιακή κινητοποίηση της Τρίτης, αποσπάσματα από σχετικό άρθρο του Ζαν-Λικ Μελανσόν, μια ειδική αναφορά στο ρόλο της γαλλικής νεολαίας, καθώς κι ένα διαφωτιστικό σημείωμα του Μάκη Μαλαφέκα.
Το κίνημα συνεχίζεται
Ρεπορτάζ της εφημερίδας La forge*
Η κινητοποίηση της 7ης Μαρτίου ξεπέρασε το επίπεδο των προηγούμενων κινητοποιήσεων. Η CGT ανακοίνωσε ότι σε αυτήν πήραν μέρος 3,5 εκατομμύρια άνθρωποι, ενώ οι προγραμματισμένες συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις ήταν περισσότερες από κάθε άλλη φορά: πάνω από 300. Ο στόχος «Να σταματήσουν τα πάντα στη χώρα» αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά, χάρη σε επαναλαμβανόμενες απεργίες στις μεταφορές και τα καύσιμα, την ενέργεια, την αποκομιδή οικιακών απορριμμάτων κ.λπ.
Η ομοσπονδία της χημικής βιομηχανίας κάλεσε σε απεργίες και μπλόκα στα διυλιστήρια: οι εικόνες των αλυσίδων περιφρούρησης επανέρχονται στα διυλιστήρια της TotalEnergies, της Esso-ExxonMobil και της PetroIneos. Οι εργαζόμενοι της EDF διέκοψαν την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε πυρηνικούς, υδροηλεκτρικούς και θερμικούς σταθμούς. Αρκετοί χώροι αποκομιδής και επεξεργασίας απορριμμάτων βρίσκονται επίσης σε απεργία, και σε πολλές γειτονιές δεν έχουν αδειαστεί οι κάδοι λόγω της απεργίας των απορριμματοφόρων.
Στην εθνική εταιρία σιδηροδρόμων SNCF οι επαναλαμβανόμενες απεργίες έχουν ψηφιστεί στις Γενικές Συνελεύσεις, που είναι γνωστές για τη μαχητικότητά τους, με ποσοστά άνω του 90%. Είτε πρόκειται για το τρένο υψηλής ταχύτητας TGV, είτε για τα περιφερειακά ή διαπεριφερειακά τρένα, η κυκλοφορία είναι πολύ μειωμένη, έως και ανύπαρκτη. Ο τομέας των αεροπορικών και οδικών μεταφορών βρίσκεται επίσης σε απεργία. Επιπλέον, σημειώνεται εντυπωσιακή κινητοποίηση των νέων: σε ορισμένες πόλεις τα μπλοκ της νεολαίας ήταν διπλάσια σε όγκο σε σχέση με τις προηγούμενες κινητοποιήσεις.
Αξιοσημείωτη ήταν επίσης η συμμετοχή στις διαδηλώσεις σε αρκετές πόλεις των μελών της μαχητικής αγροτικής συνομοσπονδίας Confédération paysanne. Σε πολλές περιοχές οργανώθηκαν αποκλεισμοί της κυκλοφορίας: σε κυκλικούς κόμβους, σε ζώνες βιομηχανικής και εμπορικής δραστηριότητας και όπου εδρεύουν εταιρίες logistics. Διαδηλώσεις έλαβαν χώρα και σε μια σειρά γαλλικές αποικίες (Γουαδελούπη, Μαρτινίκα και Ρεϋνιόν), όπου στήθηκαν πολλά οδοφράγματα και αποκλείστηκαν αεροδρόμια. Εκτός από το αίτημα για την απόσυρση της μεταρρύθμισης, πολλοί διαδηλωτές ζητούν και την επαναπρόσληψη των υγειονομικών που απολύθηκαν επειδή αρνήθηκαν να εμβολιαστούν.
Το κίνημα συνεχίζεται, και σημαντικοί τομείς εργαζομένων συμμετέχουν στον αποκλεισμό της οικονομίας. Η κυβέρνηση όμως δείχνει τη βούλησή της να περάσει το νόμο στη Βουλή πάση θυσία, σε ανοιχτή συμμαχία με τη Δεξιά. Η διασυνδικαλιστική επιτροπή έχει ζητήσει να γίνει δεκτή από τον Μακρόν, ο οποίος όμως την παραπέμπει στην πρωθυπουργό Ελιζαμπέτ Μπορν. Οι υπουργοί συνεχίζουν να εξαπολύουν προβοκάτσιες, και να προωθούν μια μεταρρύθμιση στην οποία εναντιώνεται η συντριπτική πλειοψηφία. Η διασυνδικαλιστική επιτροπή καλεί σε νέες κινητοποιήσεις το Σάββατο 11 και την Τετάρτη 15 Μαρτίου, ημέρα που το κείμενο θα περάσει από την αρμόδια επιτροπή της εθνοσυνέλευσης.
* La Forge, εφημερίδα του Κ.Κ. Εργατών Γαλλίας (www.pcof.net), 8/3/2023.
Ο Μακρόν πρέπει να προτείνει μια δημοκρατική διέξοδο
του Ζαν-Λικ Μελανσόν*
Τι μέρα! Αυτή η 7η Μαρτίου μπαίνει στο εγχειρίδιο πολιτικών διδαγμάτων. Όλες οι διαφωνίες διευθετούνται, όλα τα κοντέρ επανέρχονται στο μέτρο της πραγματικότητας. Ο δρόμος αποδεικνύει τη δύναμη του λαού, και ο λαός συνειδητοποιεί τη δύναμή του όσο ποτέ άλλοτε. Η 7η Μαρτίου γέννησε μια συγκεκριμένη λαϊκή ένωση στο έδαφος της διεκδίκησης των κοινών αιτημάτων της.
Και τι ναυάγιο της Μακρονίας μέσα στην κοινωνική καταιγίδα! Στην Εθνοσυνέλευση, η προεδρική κοινοβουλευτική μειοψηφία εξερράγη σε ένα κρεσέντο γελοιότητας, με τη διάσπαση των ψήφων των μακρονιστών και μια νέα αναταραχή στα υπουργικά έδρανα. Στη Γερουσία, η Δεξιά –από τους παραδοσιακούς κεντροδεξιούς Ρεπουμπλικάνους ως τους μακρονιστές– σκόνταψε σε έναν αποτυχημένο ελιγμό εναντίον των αριστερών γερουσιαστών. Τελικά, το επίμαχο άρθρο 7 δεν ψηφίστηκε στις 7 Μαρτίου!
Στο φόντο αυτό αποκαλύπτεται, σε όλη τη γύμνια της, η ποιότητα της νίκης των μακρονιστών στις προεδρικές εκλογές. Τα τεχνάσματα της κατάληψης της εξουσίας μέσω «διάρρηξης» (όπως το είχε θέσει ο ίδιος ο Μακρόν) έχουν σπάσει τη ραχοκοκαλιά της δημοκρατίας. Ρόλος της δημοκρατίας είναι να διευθετεί τις συγκρούσεις μέσω της απόφασης των εκλογών. Σήμερα, τίποτα δεν έχει διευθετηθεί, ούτε από τις προεδρικές, ούτε από τις βουλευτικές εκλογές. Και οι δύο εκλογικές αναμετρήσεις ακρωτηριάστηκαν από εκστρατείες εκφοβισμού και αποφυγής της συζήτησης.
Αυτά συμβαίνουν σε μια εποχή που η κυρίαρχη συναίνεση, την οποία ενσάρκωσε ο νεοφιλελευθερισμός ως το προφανές πολιτικό σχέδιο για τις κοινωνίες στις αρχές του αιώνα, έχει εξαντληθεί. Και καθιστούν την 7η Μαρτίου αφετηρία μιας πολύ νέας εποχής. Ξεκινά με έναν σπάνιο συνδυασμό: μια έντονη λαϊκή κινητοποίηση και μια κατάρρευση της κεντρικής πολιτικής εξουσίας. Στη βάση δεν θέλουν, και στην κορυφή δεν μπορούν.
Ακούω να λένε ότι η εξουσία είναι άκαμπτη, ανυποχώρητη. Δεν το πιστεύω. Η αλήθεια είναι ότι η πρωθυπουργός Μπορν δεν ξέρει πια τι να κάνει, και ότι η κυβέρνησή της είναι ένα μάτσο σπασμένα χέρια ακατάλληλα για μάχη. Οπότε ο Μακρόν είναι αυτός που βρεθεί πρώτος-πρώτος στο στόχαστρο. Αυτό δεν ήταν καθόλου το σχέδιό του. Ακούω να λένε ότι ο νόμος θα ψηφιστεί στις 16 Μαρτίου και η υπόθεση θα τελειώσει. Καταρχήν νομίζω ότι από τώρα μέχρι τις 16 Μαρτίου έχουμε να βγούμε σε κάμποσους δρόμους για να πετύχουμε την απόσυρση. Διότι ο Μακρόν δεν πρόκειται να θυσιάσει ό,τι νομίζει ότι του έχει απομείνει από την πενταετή θητεία του για μια τόσο κακοστημένη υπόθεση…
Ποια είναι λοιπόν η διέξοδος; Μία λύση είναι η απόσυρση του νομοσχεδίου και η επανάληψη της συζήτησης για μια συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση που θα διορθώνει τα σημερινά κακώς κείμενα. Μία άλλη λύση είναι η λαϊκή διαιτησία. Δηλαδή, είτε διάλυση της παρούσας εθνοσυνέλευσης και εκλογές για την ανάδειξη νέας, είτε δημοψήφισμα για το θέμα. Ο ίδιος ο Μακρόν το είχε αναφέρει αυτό ως ενδεχόμενο κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του. Σε κάθε περίπτωση, και μιλώντας στο πλαίσιο των θεσμών, η δημοκρατία είναι το πιο πρακτικό σύστημα για τους πολιτισμένους ανθρώπους.
* Πρώην υπουργός του Γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, συνιδρυτής του Μετώπου της Αριστεράς (2009) και ιδρυτής της Ανυπότακτης Γαλλίας (2016). Υποστήριξε το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων και αντιτάχθηκε στην επιβολή κατάστασης έκτακτης ανάγκης με πρόσχημα την πανδημία. Στον Α΄ γύρο των προεδρικών εκλογών του 2022 πήρε το 22% των έγκυρων ψήφων.
Μακρονικό γκραν σουξέ
Να κινητοποιηθεί μαζικά η νεολαία, και μάλιστα στην πρώτη γραμμή, με αφορμή ένα πρόβλημα που άμεσα αφορά τη λεγόμενη τρίτη ηλικία, είναι κάτι πολύ σπάνιο. Ο Μακρόν το… κατάφερε κι αυτό! Να βγάλει δηλαδή τη νεολαία στους δρόμους ενάντια στη «μεταρρύθμιση» του συνταξιοδοτικού συστήματος, σε βαθμό ώστε συχνά να είναι αυτή που χρωματίζει με τη μαχητικότητα και τη ζωντάνια της το κοινωνικό ξέσπασμα που συγκλονίζει τη Γαλλία. Από τους μαθητές των λυκείων ως τους φοιτητές και τους νέους εργαζόμενους, η νεολαία βρίσκεται επί ποδός πολέμου: σε χιλιάδες σχολεία και σε δεκάδες σχολές πραγματοποιούνται αποχές και καταλήψεις, ενώ η εργαζόμενη νεολαία-λάστιχο συμμετέχει μαζικά στις απεργίες. Η συνταξιοδοτική «μεταρρύθμιση» είναι βέβαια μόνο η αφορμή: πίσω από αυτήν κρύβεται η συνειδητοποίηση του γεγονότος πως η μοναδική «υπόσχεση» της μακρονικής διακυβέρνησης –και συνολικότερα του πολιτικού συστήματος και των ελίτ– είναι ότι οι σημερινοί νέοι θα ζήσουν χειρότερα από τους γονείς τους και τους παππούδες τους.
Στις φωτογραφίες, ξεκινώντας από επάνω αριστερά με τη φορά του ρολογιού: 1) Οι μαθητές του Λυκείου Σαμπολιόν συμμετέχουν στην απεργιακή διαδήλωση της Γκρενόμπλ. 2) Νεολαιίστικο μπλοκ στο Στρασβούργο. 3) Μια νεαρή διαδηλώτρια στο Παρίσι κρατά αυτοσχέδιο πλακάτ που παρομοιάζει το κόμμα του Μακρόν Rennaissance (Αναγέννηση) με… τον Χάρο. 4) Οι φοιτητές της Αρχιτεκτονικής με πανό «Η νεολαία αντεπιτίθεται». Σε ένα από τα αυτοσχέδια πλακάτ, πίσω δεξιά, διαβάζει κανείς: «Δεν ξέρουμε πια τι συνθήματα να γράψουμε, τόσο σκατά τα έχετε κάνει»…
Στο στομάχι της γενικής απεργίας
του Μάκη Μαλαφέκα
Η τεράστια και πολυδιάστατη κινητοποίηση στη Γαλλία, που μπήκε αισίως στην έβδομη εβδομάδα της, έχει ως βασική κινητήρια αφορμή το Συνταξιοδοτικό (και συγκεκριμένα το πέρασμα της ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 χρόνια). Αυτό που όμως οφείλουμε να δούμε –ειδάλλως δεν θα μπορέσουμε να εξηγήσουμε όλη αυτή την πρωτοφανή δυναμική, όλη αυτή τη φοβερή κοινωνική ορμή– είναι ότι μέσα της ενυπάρχουν δύο άλλα βαθύτερα αίτια, που εξηγούν τόσο την αντοχή της όσο και την ευρεία δημοφιλία της: Αφενός ο εκτρωματικός, εκβιαστικός τρόπος με τον οποίο ο Εμανουέλ Μακρόν επανεξελέγη Πρόεδρος της Δημοκρατίας πριν ένα χρόνο (με το γνωστό κολπάκι του σκιάχτρου Λεπέν), και αφετέρου το μέγα ταμπού της προηγούμενης θητείας του, ο μοχλός της κοινωνικής αποσυμπίεσης που δεν επανήλθε ποτέ για τα καλά στη θέση του: τα Κίτρινα Γιλέκα. Μην το ξεχνάμε αυτό.
Όταν, προ τετραετίας πλέον, τα αιτήματα των Γιλέκων δικαιώνονταν αντικειμενικά (όταν δηλαδή αποσυρόταν ο επίμαχος εκείνος φόρος στα καύσιμα), αυτά αποφάσιζαν να συνεχίζουν και να γιγαντώσουν τον αγώνα τους, καθώς αυτό που τους είχε κινητοποιήσει ξεπερνούσε κατά πολύ την αφορμή του φόρου. Ήταν, στην ουσία, η ίδια η κοινωνική πραγματικότητα της Γαλλίας, οι στρατιές των νεόπτωχων, τα μετέωρα μεσαία στρώματα, οι υπερφιλελεύθερες ελίτ, και στην κορυφή της πυραμίδας: το χρυσό παιδί της Τράπεζας. Και είμαστε κατ’ ουσίαν ακόμα εκεί, στον πρωταρχικό αντιμακρονισμό. Τα Κίτρινα Γιλέκα δεν πήγαν ποτέ «σπίτια τους». Καμία καταστολή, καμία «δικαίωση», κανένα δημόσιο αφήγημα κοινωνικής ειρήνης δεν συμμάζεψε τη δίκαιη οργή τους. Αυτό που τα έστειλε πίσω ήταν η πανδημία, τίποτε άλλο.
Γι’ αυτό και τώρα, στη νέα αυτή κοινωνική αναμέτρηση, στη γενική και επαναλαμβανόμενη απεργία που όπως μαθαίνουμε αυτή τη στιγμή έχει κλείσει όλα τα διυλιστήρια της χώρας, τις Σχολές, τη δημόσια διοίκηση, και που εξακολουθεί να απολαμβάνει ενός άνετου 65% λαϊκής αποδοχής (δηλαδή ΟΛΩΝ όσοι δεν ψήφισαν Μακρόν), το κεντρικό, κομβικό σημείο της σύγκρουσης εξακολουθεί να είναι η δομική ταξική τοπογραφία της Γαλλίας και οι απροσπέλαστες αντιθέσεις της.
