του Κώστα Σαμδάνη*
Την ίδια αγανάκτηση που νιώσαμε ως μέλη του Δ.Σ. του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης, φαίνεται να ένιωσε και η μεγάλη πλειοψηφία των κατοίκων της Θεσσαλονίκης για την εξέλιξη που είχε ο σχεδιασμός του λογότυπου του Μετρό, το οποίο κατάληξε να αποτελεί ένα ακόμα έργο στη μακριά και θλιβερή λίστα έργων που ανατίθενται με απευθείας ανάθεση και φυσικά με αμφίβολα (αν όχι τραγικά) αποτελέσματα. Αυτό αποτυπώνεται στο δημόσιο καθημερινό λόγο της πόλης, αλλά και στις χιλιάδες σχετικές αναρτήσεις στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης κάνοντας τη σχετική καταγγελία του συλλόγου μας viral.
Ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή παραθέτοντας το ιστορικό της υπόθεσης «λογότυπο Μετρό». Λίγους μήνες πριν ανοίξει της πόρτες του στο κοινό η εταιρία Ελληνικό Μετρό αποφασίζει ή θυμάται πως το μετρό Θεσσαλονίκης πρέπει να έχει λογότυπο, λες και 17 χρόνια που εξελίσσεται το έργο θεωρούσαν πως θα ανοίξει χωρίς λογότυπο…
Η ίδια η εταιρία Ελληνικό Μετρό ΑΕ, λοιπόν έστειλε στο ΣΑΘ έγγραφο με την προτροπή να ενημερωθούν άμεσα τα μέλη μας σχετικά με το διαγωνισμό που αφορούσε το σχεδιασμό του λογότυπου για το Μετρό Θεσσαλονίκης με δικαίωμα συμμετοχής σε αρχιτέκτονες, γραφίστες και απόφοιτους Καλών Τεχνών, με ημερομηνία τελικής κατάθεσης των προτάσεων έως τις 22/04/2024. Το δε βραβείο διακριθέντα στον εν λόγω διαγωνισμό είχε ως αμοιβή 8.000 ευρώ, 4.000 ευρώ το δεύτερο και 2.000 ευρώ το τρίτο βραβείο.
Ενάμιση μήνα μετά και 12 ημέρες πριν την προθεσμία ολοκλήρωσης του διαγωνισμού η εταιρία Ελληνικό Μετρό επανήλθε με έγγραφο της και ενημέρωνε για τη ματαίωση του! Χωρίς να εξηγεί τους λόγους της ματαίωσης και χωρίς ίχνος σεβασμού για συναδέλφους μας που ενδεχομένως να είχαν εργαστεί σύμφωνα με την διακήρυξη που μας είχε σταλεί.
Κατόπιν η Ελληνικό Μετρό Α.Ε. προκήρυξε δεύτερη διαγωνιστική ανοιχτή διαδικασία με αμοιβή πλέον 30.000 ευρώ καθώς, όπως μεταγενέστερα και μετά στην κατακραυγή των τελευταίων ημερών ισχυρίζεται, τροποποιήθηκε το αντικείμενο και αντί για λογότυπο που προκήρυσσέ ο ακυρωμένος πρώτος διαγωνισμός ο δεύτερος διαγωνισμός έχει ως αντικείμενο τη δημιουργία οπτικής ταυτότητας. Πρόκειται προφανώς για ένα παιχνίδι λέξεων για να δικαιολογηθεί και να δώσει αιτιολόγηση τους γνωστούς-αγνώστους διαμορφωτές της κοινής γνώμη στα social media. Και ως εκ θαύματος και η αυτή η διαγωνιστική διαδικασία απέβη άκαρπη, καθώς όλες οι κατατεθειμένες προτάσεις απορρίφθηκαν από την επιτροπή της εταιρίας!
Οπότε με όλη αυτή τη μεθόδευση και με τον ισχυρισμό ότι σε μικρό χρονικό διάστημα ανοίγει τις πόρτες του το Μετρό επιλέχθηκε με την απευθείας ανάθεση η εταιρία MARKETING AND MEDIA SERVICES MON. IKE με αμοιβή 30.000 ευρώ, μια εταιρία που την ημέρα της ανάθεσης δεν είχε ούτε καν ενεργή σελίδα στον ιστότοπο! Επίσης ο ισχυρισμός περί μικρού χρονικού διαστήματος σε ένα έργο που εξελίσσεται για 17 και πλέον χρόνια την πόλη μόνο θυμηδία μπορεί να προκαλέσει.
Αναπόφευκτα η μεθόδευση αυτή και η απευθείας ανάθεση ενός σημαντικού έργου που απαιτεί γνώσεις και εμπειρία σε έναν «ημέτερο άριστο», λες και ήταν πλακόστρωση πεζοδρομίου, εις βάρος πιο αξιοκρατικών διαγωνιστικών διαδικασιών κατάληξε σε φιάσκο και με μια μεγάλη μουτζούρα στη υπέρλαμπρη βιτρίνα των εγκαινίων του Μετρό με τα οποία φιλοδοξεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη να κρύψει τα πολλά και σοβαρά προβλήματα που έχει η πόλη. Για αυτό το λόγο εντός του Δ.Σ. του συλλόγου δόθηκε μάχη με την κυβερνητική παράταξη (ΔΚΜ), η οποία προσπάθησε να μπλοκάρει την καταγγελία μας και αφού δεν τα κατάφερε την καταψήφισε παίρνοντας το μέρος της εταιρίας και στο τέλος κατήγγειλε τον σύλλογο για την απόφασή του!
Η οργή και ο χλευασμός του κόσμου για το λογότυπο του μέτρο έχει βαθύτερα αίτια: Αφενός μέσα από αυτήν την οπτικοποίηση του σήματος του Μετρό, ολοκληρώθηκε και απέκτησε το σήμα που αντιστοιχεί και συμβολίζει τη συνολική προχειρότητα και ταλαιπωρία που βίωσε και βιώνει η πόλη εξαιτίας των έργων του ΜΕΤΡΟ, τα κάγκελα, το κυκλοφοριακό αλαλούμ, την καταστροφή των αρχαιοτήτων, τις συνέχεις παρατάσεις μέχρι εξαντλήσεως των επιπλέον κονδυλίων για τη μεγιστοποίηση της κερδοφορίας των κατασκευαστών αδιαφορώντας για τις συνέπειες στους κατοίκους της πόλης και τελικά την ανησυχία για την κυκλοφορική αναποτελεσματικότητα, αλλά και την ελλιπή ασφάλεια του αυτόματου οδηγού καθώς δεν ολοκληρώθηκε ο απαιτούμενος αριθμός δοκιμαστικών δρομολογίων.
Αφετέρου συμβολίζεται γλαφυρά όλο το καθεστώς πελατειακών σχέσεων του συστήματος Μητσοτάκη που με διαδικασίες σαν αυτές κατέληξε να έχει σπάσει κάθε ρεκόρ ο αριθμός των απευθείας αναθέσεων, και μοιράσματος 30.000ρων που έχει ξεπεράσει το 70% των συμβάσεων!
* Ο Κώστας Σαμδάνης είναι γραμματέας του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης και μέλος ΑΡΑΓΕΣ
