Ήρθε η ώρα της αναμέτρησής μας με την Ιστορία. Της Ελένης Πορτάλιου*
Ζούμε στη δίνη ενός ακήρυχτου πολέμου που κάνει κομμάτια τις ζωές μας και τις ζωές των άλλων. Το μέλλον προοιωνίζεται σκοτεινό, οι κυβερνητικές επιθέσεις κατ’ εντολήν της τρόικα συνεχίζονται. Βρεθήκαμε στο πάνω κύμα της Ιστορίας χωρίς δελτίο θυέλλης και είμαστε υποχρεωμένοι να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων. Αλλά αυτό ακριβώς είναι η ρήξη στον αργόσυρτο ιστορικό χρόνο όταν συντελούνται πυκνά και σημαντικά συμβάντα, όπως περιγράφουν τα ιερά μας κείμενα. Ό,τι ονομάζουμε μεγάλη κοινωνική και πολιτική ανατροπή, για να δοθεί τέλος στο κοινωνικό δράμα και να θεμελιωθεί μια νέα αρχή, σηματοδοτεί την αναμέτρησή μας με την Ιστορία. Όλες οι εμπειρίες της καταγωγής μας, όλα όσα κάναμε και όλα όσα έπρεπε να έχουμε ήδη κάνει, όλες οι επαναστατικές επιθυμίες και οι σωτηριολογικές προσδοκίες εδώ θα μετρηθούν.
Αν καλούμε την κοινωνία να εξεγερθεί, πρέπει εμείς πρώτοι να πραγματοποιήσουμε τη δική μας ανατροπή, που είναι ακόμα μετέωρη. Όταν ένα μεγάλο μέρος του λαϊκού κόσμου δίνει στον ΣΥΡΙΖΑ την εντολή και ταυτόχρονα τη δύναμη να παίξει καθοριστικό ρόλο στη μεγάλη κοινωνική και πολιτική σύγκρουση, η οποία εξελίσσεται καθημερινά, η ευθύνη είναι τεράστια και δεν μπορεί ν’ αναληφθεί με εμμονές στα στερεότυπα που μας καθόρισαν χρόνια. Δεν εννοώ να απαρνηθούμε το παρελθόν μας, άλλωστε αυτό είναι ανέφικτο. Λέω, όμως, ότι θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία και ότι το ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται εκατέρωθεν γενναιοδωρία.
Ένα κόμμα της Αριστεράς που διακηρύσσει ότι θα χαράξει, συνοδοιπορώντας με το λαό, έναν ανατρεπτικό δρόμο σύμφωνα με τις ανάγκες των πολλών, πρέπει να σκέφτεται και να βλέπει τα πράγματα στον ορίζοντα μιας μεγάλης κοινωνικής σύνθεσης. Είμαστε, όπως και η κοινωνία, γεμάτοι αντιφάσεις. Άλλωστε, ακόμα και οι μεγάλες επαναστάσεις υπήρξαν ατελείς, ακριβώς γιατί δεν έμειναν στις διακηρύξεις αλλά πραγματοποιήθηκαν. Αν επιθυμούμε η κατακερματισμένη και ανταγωνιστική κοινωνία να συντεθεί από την αρχή, δημιουργώντας νέες σταθερές κοινότητας και αλληλεγγύης, δεν μπορούμε εμείς να παραμένουμε στις μικρές μας επικράτειες, οσοδήποτε σημαντικές και αν είναι. Δεν εννοώ εδώ μόνο τις συνιστώσες που διαφωνούν στο ενιαίο κόμμα αλλά τους πάντες.
Πρέπει να εργαστούμε συλλογικά, όχι να συνυπάρξουμε κατ’ οικονομίαν εμμένοντας στην υπεροψία της διαφοράς, για να δημιουργήσουμε τον κοινό δημόσιο αριστερό χώρο – το ενιαίο, δημοκρατικό, πολυτασικό κόμμα της Αριστεράς, που θα έχει συνείδηση του μεγαλείου της ιστορίας μας και ταυτόχρονα των μεγάλων παραχαράξεων που προκάλεσαν εκατομμύρια θύματα στις τάξεις των κομμουνιστών και αμαύρωσαν το σοσιαλιστικό όραμα. Ο σοσιαλισμός του 21ου αιώνα, της κοινωνικής ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής και της δημοκρατικής αυτοθέσμισης της κοινωνίας, δεν θα υπάρξει αν δεν τον προετοιμάσουμε.
Το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα μεγάλο βήμα ανασύνθεσης και συμπόρευσης των αριστερών δυνάμεων που διακηρύσσουν την αποδέσμευση της χώρας και των λαϊκών τάξεων από τα δεσμά των μνημονίων και του χρέους. Δεν τακτοποιούμε εκκρεμότητες, δεν ορίζουμε τιμάρια εξουσίας ή ευθύνης. Αναζητούμε το φορέα που αντιστοιχεί στις κοινωνικές και πολιτικές ανάγκες της ανατροπής. Συνεδριάζουμε με το βλέμμα στραμμένο στην κοινωνία, τους άνεργους, τους απολυμένους και τις στρατιές των απελπισμένων, για να αναλάβουμε από κοινού ένα σχέδιο αγώνων και ανατρεπτικών θέσεων, που θα οδηγήσει στην κοινωνική απελευθέρωση και την κυβέρνηση της Αριστεράς.
Το Καταστατικό είναι ένα σημαντικό έργο – βασίζεται στην ιστορική και θεωρητική εμπειρία και στη μελλοντική ταυτότητα της Αριστεράς. Ελπίζω ότι τα ριζοσπαστικά του στοιχεία που αφορούν στον αποφασιστικό ρόλο των μελών και σε κοινούς κανόνες λειτουργίας των πάντων -βουλευτών, επαγγελματικών στελεχών και οργάνων- θα εγκριθούν στο Συνέδριο.
Οι θέσεις αποτυπώνουν τα ανολοκλήρωτα βήματα που έχουν γίνει για να κατανοήσουμε σε βάθος την παγκόσμια καπιταλιστική κρίση και τις επιπτώσεις στη χώρα και το λαό μας. Ξέρουμε να αναλύουμε, αλλά πρέπει να γνωρίσουμε πώς ζει ο πραγματικός κόσμος. Η Κεντρική Επιτροπή προγράμματος, με καταμερισμό σε τομείς, ενεργοποίηση των τμημάτων και μεγάλου αριθμού μελών και φίλων του ΣΥΡΙΖΑ, έχει προχωρήσει το έργο της. Όμως αυτό παραμένει άνισο, ως προς τα διαφορετικά αντικείμενα και τον βαθμό εμβάθυνσης. Πρόγραμμα δεν σημαίνει κατάλογος αιτημάτων και επιθυμιών, ούτε ισορροπίες διατυπώσεων. Κυβερνητικό πρόγραμμα της Αριστεράς σημαίνει πραγματική γνώση όλων των τομέων της παραγωγής, των άμεσων και δομικών τους προβλημάτων, προτεραιότητες για την αξιοπρεπή διαβίωση όλων και την ανάσχεση της ανθρωπιστικής κρίσης, αντιστοίχιση των προτάσεων με οικονομικά μεγέθη και πόρους, συγκεκριμενοποίηση των θεσμικών δημοκρατικών αλλαγών πρώτης προτεραιότητας. Αυτό το σχέδιο προγράμματος πρέπει να τεθεί σε κοινωνική διαβούλευση και να ολοκληρωθεί μέσα από την κοινωνική εμπειρία. Πιστεύω ότι θα ξεπεράσουμε τις γενικόλογες ρητορείες και θα κατανοήσουμε ότι η υλική ζωή υπερβαίνει τις μονομερείς μας προσλαμβάνουσες.
Τέλος, ελπίζω ότι το Συνέδριο θα θυμηθεί τον ποιητή: «Λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα».
