Γερμανία και Γαλλία ξανά υπό (προσωρινό) έλεγχο
του Ερρίκου Φινάλη
Τρίτο τεστ πριν τις ομοσπονδιακές εκλογές του Σεπτεμβρίου, ακόμη πιο φαρμακερό από τα προηγούμενα για τη γερμανική σοσιαλδημοκρατία, ήταν οι εκλογές στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας. Η τοπική συγκυβέρνηση SPD-Πράσινων γνώρισε τη συντριβή, με τους δύο εταίρους να χάνουν συνολικά σχεδόν 13% και τους χριστιανοδημοκράτες (CDU) να εκτινάσσονται στην πρώτη θέση. Έτσι μπαίνει και η τελευταία πρόκα στο φέρετρο των φιλοδοξιών της Κεντροαριστεράς, που ευελπιστούσε ότι ένας Σουλτς και μια δόση «αντινεοφιλελεύθερου» βερμπαλισμού αρκούν για να απειλήσουν την πρωτοκαθεδρία της Μέρκελ. Αιτία της νέας ήττας των σοσιαλδημοκρατών δεν είναι όμως μόνο η επιχειρούμενη κοροϊδία, που συγκρούεται με τη σκληρή πραγματικότητα της συνεχιζόμενης ομοσπονδιακής συγκυβέρνησης CDU/SDP. Είναι και το γεγονός ότι, με δεδομένη την οξεία αντιπαράθεση στους κόλπους της άρχουσας τάξης των ΗΠΑ, η Μέρκελ φαίνεται στα μάτια των παραδοσιακά «ρεαλιστών» συμπατριωτών της (και εν πολλοίς είναι) ηγέτιδα όχι μόνο της κυρίαρχης στην Ε.Ε. Γερμανίας, αλλά συνολικά του στρατοπέδου της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης. Δεδομένου, επιπλέον, και του γεγονότος ότι είναι από τους λιγότερο χαμένους της παγκόσμιας και ευρωπαϊκής κρίσης, πολλοί Γερμανοί δεν βλέπουν το λόγο να επενδύσουν σε κάποιον που απλά θέλει να γίνει χαλίφης στη θέση του χαλίφη.
Χαρακτηριστικό ήταν από αυτήν την άποψη το γεγονός ότι η απερχόμενη πρωθυπουργός της τοπικής συγκυβέρνησης SPD-Πράσινων έφαγε (μάταια) την τελευταία εβδομάδα σε όρκους ότι δεν πρόκειται ποτέ να στηριχθεί στην «επάρατη» Αριστερά. Μια αντίστοιχη στάση και από την Αριστερά (ότι δηλαδή δεν επιδιώκει καμιά συνεργασία με τους σοσιαλφιλελεύθερους συνεργάτες της Μέρκελ) ίσως να τη βοηθούσε να εκφράσει την όποια αμφισβήτηση. Αλλά έχει και η γερμανική Αριστερά τα… ταμπού της, με πρώτο ορατό αποτέλεσμα να μείνει για 0,1% εκτός τοπικού κοινοβουλίου. Την όποια δυσαρέσκεια καρπώθηκε έτσι κυρίως η «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD), χωρίς όμως να πείσει, και αυτή τη φορά, ότι μπορεί να απειλήσει τα κατεστημένα κόμματα. Τα κέρδη της Αριστεράς και της AfD σχετικοποιούνται κι άλλο αν συνυπολογίσει κανείς την εξαφάνιση των Πειρατών, που το 2012 είχαν καρπωθεί τις ψήφους της αμφισβήτησης. Με δυο λόγια, η καγκελάριος Μέρκελ βαδίζει με ακόμη μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση προς την αναμέτρηση του Σεπτεμβρίου. Οι υπόλοιποι, ιδίως το SPD και το FDP, αναμετριούνται μάλλον για το ποιος θα είναι ο συνεργάτης της…
Και… κυβέρνηση του Βισύ
Στη γειτονική Γαλλία ο νέος πρόεδρος Μακρόν, επιβεβλημένος από όλα τα εγχώρια και εξωχώρια δυναμικά κέντρα, σχημάτισε τη νέα του κυβέρνηση με επικεφαλής τον δεξιό Εντουάρ Φιλίπ, μαδώντας τα δύο πάλαι ποτέ μεγάλα κόμματα της Κεντροδεξιάς και της Κεντροαριστεράς. Όπως έγινε δεκαετίες πριν και στην Ιταλία, φαίνεται ότι το σύστημα εγκαταλείπει τους «σοσιαλιστές» στη μοίρα τους, ενώ και οι κεντροδεξιοί Ρεπουμπλικάνοι λαμβάνουν το μήνυμα ότι η δουλειά μπορεί να γίνει και χωρίς αυτούς σε πρωταγωνιστικό ρόλο. Επίσης ο Μακρόν ήδη όρισε μόνος του «δημοκρατικότατα» τους υποψήφιους βουλευτές (μερικούς χωρίς καν να τους ρωτήσει), εξευτελίζοντας τον πρώην πρωθυπουργό Βαλς, που είχε σπεύσει να τον υποστηρίξει προδίδοντας τον «σύντροφό του» Αμόν. Όσο για τον κεντρώο Μπαϊρού, που ονειρευόταν πρωθυπουργίες, έγινε τουλάχιστον υπουργός. Η πιο συμβολική επιλογή είναι πάντως ο νέος υπουργός Οικονομίας: ο δεξιός Μπρουνό Λε Μερ είναι «πεπεισμένος ευρωπαϊστής», δηλαδή φανατικός οπαδός της γερμανικής Ε.Ε. «Θα ταίριαζε κουτί στην κατοχική κυβέρνηση του Βισύ», ήταν ένα από τα πρώτα κακεντρεχή αλλά εύστοχα σχόλια.
Χαμός γίνεται όμως και στα «άκρα» του συστήματος: στο μεν Εθνικό Μέτωπο η Μαρίν Λεπέν μετά βίας συγκρατεί όσους της επιτίθενται για την «αναποτελεσματική» γραμμή της, ενώ και στην πέραν των «σοσιαλιστών» Αριστερά επικρατεί το χάος ενόψει των επερχόμενων βουλευτικών εκλογών. Ο φιλόδοξος Μελανσόν παίρνει και πάλι διαζύγιο από το Γαλλικό Κ.Κ. (το οποίο ψάχνει σανίδα σωτηρίας μεταξύ «σοσιαλιστών» και Πράσινων…) και ελπίζει κι αυτός σε συνεργασία με τμήματα του καταρρέοντος Σοσιαλιστικού Κόμματος για να επιβιώσει σε ένα εκλογικό σύστημα που είχε φτιαχτεί για άλλες εποχές. Ούτε αυτός μοιάζει να καταλαβαίνει ότι η έμμεση στήριξη του Μακρόν στο 2ο γύρο των προεδρικών εκλογών δεν θα ξεχαστεί εύκολα από πολλούς υποστηρικτές του, κι ακόμη χειρότερα, ότι η προσπάθεια να εκφραστεί η δυσαρέσκεια των απορριπτόμενων στρωμάτων απαιτεί κάτι παραπάνω από τακτικισμούς και χαρισματικούς ρήτορες…
